Ankara
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, TMB'de 2004-2011 periyodunun arkası sıra mart ayında baştan üstlendiği riyaset sürecinin en ehemmiyetli projelerinden birisi kendisine nitelendirdiği "yurt dışı üstencilik hizmetlerinde müsavat sistemi"nin detaylarını açıkladı.
Türkiye'de 400 bin müteahhit bulunduğunu, TMB'nin uzuv sayısının ise 120 bulunduğunu anlatım fail Eren, “Türkiye'nin altyapısının yüzdelik 70'ini yaşama geçirmiş birlikte Birliğiz. Şimdiye derece meydana getirilen 430 bilyon dolarlık taşınmazlar dışı işinin yüzdelik 90'ını kılıç yapmışız. Bugüne derece 129 ülkede 10 bin 832 plan bitmiş." niteleyerek konuştu.
Eren, Birliğe uzuv olacak kuruluşların dikkatli kriterlerle belirlendiğine ayraç ederek, 2011'de 157 bulunan uzuv sayısının muhtelif sebeplerle bugün 120’ye gerilediğini söyledi. İkinci neslin üstencilik adına apayrı mesleklere duyduğu alakanın de kululuş sayısının azalmasında çarpıcı olduğuna dikkati çekici Eren, muhtelif zamanlarda ve ilkin akıbet senelerde Türkiye düşüncesince önemlice üstencilik coğrafyalarında birtakım lezzetsiz olayların yaşandığını bildirdi. Eren, birtakım kuruluşların gerçek sıfır müsavat mektubu düzenlediklerini vurgulayarak, şu değerlendirmede bulundu:
"Aldıkları işleri tamamlayamayan, gerçek sıfır referanslarla iş almaya çalışan, uzmanlığı sıfır işlere soyunup sorunlara sefer açan şirketler Türkiye’nin ve Türk müteahhitlerinin imajına ağır dokunca veriyor. Bu hali engel olmak düşüncesince birlikte süredir Ticaret Bakanlığı ile dış üstencilik hizmetleri düşüncesince müsavat mekanizması kurulması üstünde çalışıyoruz. Bu çalışmada anlaşılan birlikte noktaya geldik, projeyi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a anlatarak onayını kabul etmek istiyoruz. Bu çerçevede termin talebinde bulunduk."
"Ön elemeye gerekseme var"
Akreditasyon mekanizmasının çatısını Ticaret Bakanlığının oluşturacağını, kendilerinin de buna yardım yapacağını özetleyen Erdal Eren, "Eline birlikte çanta alanın, elini kolunu sallayarak birlikte ülkeye gidenin Türk müteahhidi kendisine bizi temessül etmesini istemiyoruz. Nasıl ki dış satım yapılabilmesi düşüncesince dış satım vesikası katılması gerekiyorsa üstencilik hizmetleri düşüncesince de birlikte ön elemeye gerekseme var. Bazı devletler elhak tanımadıkları birlikte kululuş kendilerine başvurduğunda büyükelçiliklerimiz yahut bizim üzerimizden araştırı yapıyor." ifadelerini kullandı.
Akreditasyon düşüncesince koşulları Ticaret Bakanlığının belirleyeceğini kail Eren, kuruluşun aranjman yapısı, bitirdiği işler, isteyen bulunduğu işin tecrübesine makul olup olmadığı, mali yapısının uygunluğu üzere kriterler getirilebileceğini kaydetti.
Eren, müsavat modelini değişik yöntemlerle uygulayıcı taşınmazlar örnekleri bulunduğuna ayraç ederek, "İspanya Uluslararası Müteahhitler Birliğinin senelerdir 10 üyesi var. Bu 10 kululuş haricinde birlikte şeriklik İspanyol şirketi unvanıyla dışarıdaki ihalelere giremez. Bu 10 firmadan birisi iş üstlendiğinde, onlarca elan ıvır zıvır ölçekli İspanyol firmasını o işe sokar. İspanya bunu yaparken taşınmazlar imajının sarsılmamasını amaçlıyor." dedi.
Mühendislik, mimari ve üstencilik iş birliği
Geçmiş senelerde taşınmazlar haricinde birlikte tenkis kazandıklarında gördükleri tabela haysiyetiyle üzüldüklerini tamlayan Erdal Eren, "İhaleyi ele geçiren kılıç oluyorduk lakin işin projesini söz gelimi birlikte İtalyan kululuş hazırlıyordu. O devir kullanacağımız materyallerin şişman birlikte bölümünün İtalya’dan yahut benzeşim birlikte ülkeden katılması zorunluluğuyla karşılaşıyorduk. Aldığımız işlerde Türk yapım endüstrisine birlikte dayanak veremiyorduk." niteleyerek konuştu.
Müşavirlik ve mimari firmalarının ve yapı yapı bulunan Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliğinin de taşınmazlar dışına açılmayı başardığını vurgulayan Eren, böylelikle geçmişteki tablonun aksine döndüğünü dile getirdi. Eren, “Geçmişte 30 bilyon dolarlık iş aldığımızda Türkiye'deki mamüllerin ihracına yansıması 5 bilyon dolar düzeyinde olabiliyordu. Şimdi 15 bilyon dolarlık iş alıyoruz lakin 15 bilyon doların da üstünde verim ihracını sağlıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin dış üstencilik karnesi
Eren'in verdiği bilgiye göre, 1972'de Trablus Limanı işinin üstlenilmesiyle başlamış bulunan Türkiye'nin dış üstencilik süreci, aradan güzeşte sürede 430 bilyon dolarlık iş hatim üretti. 129 ülkede 10 bin 832 plan tamamlanırken Türk müteahhitlerinin en şişman pazarı, tamamlanan işlerin yüzdelik 45'inin gerçekleştirildiği Avrasya coğrafyası oldu. Orta Doğu yüzdelik 25, Afrika yüzde18, Avrupa yüzdelik 7,5, Güney Asya ve Uzak Doğu yüzdelik 3, Amerika ve maada devletler de yüzdelik 1,5 düzeyinde hisse aldı. Bir müddet öncesine derece 30 bilyon dolar düzeyinde bulunan salname plan bedeli ise ilkin 2008 arsıulusal krizinin ve jeopolitik gelişmelerin etkisiyle 15 bilyon dolara geriledi.