Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ile Bakü Sağlık Merkezi arasında, Azerbaycan'da Türkiye'nin evcil ve ulusal Covid-19 aşısı Turkovac'ın anımsatma dozu (rapel doz) Faz-3 klinik araştırma çalışmasına başlamasına bağlı tören düzeni imzalandı. Protokole TÜSEB Başkanı Prof. Dr. Erhan Akdoğan ve Azerbaycan Bakü Sağlık Merkezi Direktörü Asiman Hasanov imza attı. Azerbaycan'ın vaktinde salgına gönül rahatlığı baş döndürücü ağırbaşlı önlemler aldığını tamlayan Hasanov, “Vatandaşlarımızı aşılamamız düşüncesince Türkiye bize baş döndürücü ağırbaşlı dayanak oldu. Turkovac aşısının kullanılması düşüncesince bundan böyle klinik çalışmalara başlıyoruz. Azerbaycan'da bugünden itibaren Turkovac aşısının klinik testlerine başlıyoruz” dedi.
Turkovac aşısının aceleci tasarruf onayı alarak Türkiye'de kullanılmaya başlandığı tamlayan TÜSEB Başkanı Prof. Dr. Erhan Akdoğan, “Türkiye'de Turkovac aşımız Faz-3 çalışmalarını tamamlayarak Aralık 2021 tarihinde aceleci tasarruf onayı alarak kullanıma başlandı. Şu anda Türkiye'de Turkovac aşısı üçüncü ayrımlı beraberinde telkih yerine halihazırda yayılmış beraberinde biçimde uygulanmakta ve başta Türk vatandaşlarının Turkovac aşısına derin beraberinde merakı bulunduğunu görüyoruz. Bugün bizim zarfında baş döndürücü ehemmiyetli beraberinde gün. Çünkü arkadaş ve ahi iklim bulunan Azerbaycan'la hem ilmî ortaklık yönünde bununla beraberinde Turkovac aşımızın, evcil ve ulusal aşımızın Azerbaycan'da da yayılmış yerine kullanılabilmesi düşüncesince beraberinde ön merhale bulunan Faz-3 klinik araştırmasının da başlamasına rastgele beraberinde daim bu arada tanıklık ediyoruz” niteleyerek konuştu.
“Koruyuculuğu henüz yüksek”
Turkovac aşısının Covid-19 salgınına gönül rahatlığı en sansasyonel avantajlardan beraberinde tanesi bulunduğunu tamlayan Türkiye Aşı Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Ateş Kara,“Turkovac, Sinovac aşısının niteliklerini yayınlayan bire beraberinde takım aşılar arasında. Biz aşımızın geliştirildiği çağda Türkiye'de de, Azerbaycan'da da telkih uygulamaları başlamış bulunduğu düşüncesince aşının etkinliğini değerlendirebilmek için, aşının ne denli koruduğunu gösterebilmek düşüncesince kullanılmakta bulunan beraberinde bambaşka aşıyla karşılaştırmıştık ve o, da devletimizde ve halen Azerbaycan'da da kullanılmakta bulunan Sinovac aşısıydı. Bizim çalışmamız esnasında ne Sinovac grubunda ne de Turkovac grubunda kaybın olmadığını gördük. Diğer yandan karşılaştırdığımızda Turkovac aşısı olanların Sinovac aşısına gereğince henüz az hastalandıklarını, henüz az hastaneye yattıklarını gördük ve ayrıca geçmiş değerlendirmeyi yaptığımızda bizim memleketimizdeki aceleci kullanıma, yayılmış kullanıma geçilirken meydana getirilen geçmiş kıymetlendirme esnasında sayıları karşılaştırdığımız devir öteki aşıya gereğince hemen hemen koruyuculuğunun beraberinde buçuk, dü kata andıran henüz faziletli bulunduğunu görmüştük. Bu biçimde de ülkemizde, Türkiye'de geçmiş evrede yayılmış tasarruf onayını aldık” ifadelerini kullandı.
“Gelecekteki salgınla bu arada müheyya edinmek noktasında baş döndürücü ehemmiyetli beraberinde adım”
Protokol imzalandıktan sonradan da açıklamada mevcut Akdoğan, Turkovac aşısının Faz-3 klinik araştırma çalışması Azerbaycan'da da bugünden itibaren başlandığına aksan yaparak, “Yaygın aşılamanın yahut aceleci tasarruf onayının beraberinde ön etabı olduğundan çevre Azerbaycan'da da bu işlemlerin başlaması gerekiyordu. O işlemlerin başladığını söyleyebiliriz bugün fiktif ile söyleyebiliriz” dedi. Türkiye'nin zat Covid-19 aşısını üretebilen 9 ülkeden biri bulunduğunu da tamlayan Akdoğan, “Bu noktada bizim rastgele beraberinde telkih milliyetçiliği yapmadan, sayın cumhurbaşkanımızın da üstünde vurguladığı beraberinde mevzudu malumunuz. Hem aşının paylaşımı noktasında, bununla beraberinde kuma işbirlikleri, ilmî tetkikat noktasında iş birliklerimizi geliştiriyoruz. Tabi Azerbaycan arkadaş ve ahi ülkemizle beraberce rastgele beraberinde bölgede bulunduğu kabilinden bu bölgede da ortaklık gerçekleştirmek ve başta gelecekteki salgınlara bu arada müheyya edinmek noktasında da baş döndürücü ehemmiyetli beraberinde hamle bulunduğunu kanaatindeyim” ifadelerini kullandı.
TÜSEB ile Azerbaycan Bakü Sağlık Merkezi kabilinden yürütülecek anımsatma dozu Faz-3 klinik araştırma çalışması, Turkovac'a müteallik emlak haricinde meydana getirilen geçmiş klinik araştırma hususi durumunu taşıyor. Azerbaycan'da yapılacak bulunan klinik incelemelerin neticeleri Azerbaycanlı yetkililer kabilinden onaylandıktan sonra, 2 düze inaktif telkih bulunan Azerbaycan vatandaşları 3. düze yerine Turkovac aşısını seçebilecek.
Kamil Nadirli