Kayısının başkenti Malatya'da kayısı ile ilgilendiren meydana getirilen çalışmalara birlikte yenisi hâlâ eklendi. Kentin ekonomisine yardımı erdemli bulunan kayısı sofralarda çeşitliği ile ağızları tatlandırırken, akıbet çağda endüstri sektöründe de ehemmiyetli incelmemiş maddeler ortada arazi alıyor. Malatyalı bilim insanları, kayısının yapısını inceleyerek incelmemiş maddesi kayısı bulunan roket yakıtı üretmeyi başardı. Projede Malatya İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Araştırma Görevlisi Murat Toptaş, Kimya Mühendisliği Bölümü Yüksek Kimya Mühendisi Yeliz Akbulut ve Tekniker Tamer Bakır arazi aldı.
Malatya'nın en iri iktisadi sağlık kaynağının kayısı bulunduğunu anlatım fail Yüksek Kimya Mühendisi Yeliz Akbulut, kayısıyı eklenmiş kıymeti erdemli birlikte ürüne tahvil fikrinden yola çıktıklarını söyledi.
Türkiye'nin evren ekonomisi içinde de ehemmiyetli birlikte tecim merkezi bulunduğunu kaydeden Akbulut, “Kayısı üretimi 780-790 bin tonu bulan birlikte meyve. 790 bin titrem üretimi bulunan malzemenin aşırı birlikte tomar oranda atığı meydana geliyor. Çalıştığım özellik açısından atık, arka dönüşümlü atığın değerlendirilmesi evren düşüncesince aşırı önemli. Bu nedenden dolayı de kayısının atığıyla ne yapabiliriz, bunu nite hâlâ eklenmiş kıymeti erdemli birlikte ürüne dönüştürebiliriz sanarak düşündük. Biraz yapısını inceledik ve kayısının yapısında erdemli oranda şeker hastalığı hastalığı ve benzer malzemeler barındırdığını saptadık. Bunun roket yakıtlarıyla ilişkisini değerlendirdik. Neden tığ bunu değerlendirmiyoruz, sebep bunu yapım yazar esas birlikte ürüne dönüştürmüyoruz sanarak düşündük ve çalıştık. Bir atığı değerlendirmiş olduk. Kuvvetli birlikte oksitleyici kullandık” dedi.
“Atık kayısıdan kilogramı 200 dolara vasıl birlikte roket yakıtı elde etmeyi başardık”
Kayısının nice bölgede kullanıldığını ve kendilerinin de etkisiz kayısıdan kilogramı 200 dolar bulunan roket yakıtı elde etmeyi başardıklarını vurgulayan Araştırma Görevlisi Murat Toptaş ise, kayısı çekirdeğinin derman sanayisinde kullanıldığı nice ürünün de bulunan bulunduğunu dile getirdi. Kendi alanları bulunan otomobil ve kimya mühendisliği ile kayısıyı birleştirip ayrımlı neler yapılabileceğini araştırdıklarını tamlayan Toptaş, “Neticede kayısı içerme etmiş bulunduğu bazısı malzemelerle aşırı nitelikli birlikte roket yakıtı olabileceğini gösterdi bize. Çalışmalarımızda kayısıyı enikonu dişi birlikte halde kullanabileceğimiz birlikte roket yakıtı yetiştirmek düşüncesince kullandık. İçerisine bazısı hızlandırıcı malzememeler ekledik. Neticede kilogramı beş altı teklik bulunan atılmış kayısıdan kilogramı 200 dolara vasıl birlikte roket yakıtı elde etmeyi başardık. Elde ettiğimiz roket yakıtını sıkıştırarak birlikte roket motoru biçimine getirdik. Bundan ahir evrede bu roket motorumuza akla yatkın birlikte nozül kasten motorun tasarımını bitirmeyi düşünüyoruz” biçiminde konuştu.
Ürettikleri roket yakıtının 6 ay içinde ticari duruma getirileceğini anlatım fail Toptaş, “Roket motoru bittiğinde arsıulusal roket sertifikalandırma müesseselerinin bulunduğu Kanada ve ABD Birleşik Devletleri'ne kayısıdan üretmiş olduğumuz roket yakıtını göndererek, arsıulusal havacılık sertifikası alacağız. Bu roket yakıtlarının tepi değerleri belirlenecek, sınıflandırılacak, hâlâ sonradan ürettiğimiz yakıt çıplak ve askeri roket çalışmalarında kullanılacak. Bunların sınav ve konfirmasyon süreci 90 çağ denli sürüyor. Ama bizim nozül tasarımımız 90 çağ de o sürecektir. Büyük ihtimalle 6 ay içinde bu ticari birlikte duruma mevrut olacak” sanarak konuştu.
Roket yakıtlarının emlak dışından ithal edildiğini vurgulayan Toptaş, “Özellikle çıplak uygulamalarda geçer roket yakıtları emlak dışından ithal ediliyor. Askeri açıdan imal edilen roket yakıtları know how iri bölümü da emlak dışından alınıyor. Bu çeşit birlikte ürünü, meyveyi roket yakıtı biçimine bildirmek ve bunu ülkemizin kullanımına arz etmek dobra ve ehemmiyetli birlikte çalışmaydı. Bunu başardık, İnönü Üniversitesi Makina ve Kimya Bölümleri namına gururluyuz” dedi.
“1 vahdet etkisiz kayısıyı 200 dolarlık roket yakıtına dönüştürdük”
Toptaş, “Bu ülkemize döviz getirecek. Roket yakıtlarının kilogramı 200 dolar ve tığ askeri uygulamalarda, çıplak uygulamalarda roketleri çoğunlukla kullanmaya başladık. Birçok savaş cephanesi dakika roketlerle hedefine atıf ediliyor. Sivil uygulamalarda uçakların fırlatma koltukları olsun veya TEKNOFEST'e yüzlerce roket atılıyor. Öğrenciler roket yarışmaları yapıyor. Yaptıkları roketleri sergiliyorlar. Ancak bu roketlerin motoruna bakarsanız kâffesi emlak dışından ithal motorlar. Şimdi yapmış olduğumuz bu çalışmalarla bunların da millileştirilmesi sağlanmış olacak. 1 vahdet kayısıyı 200 dolarlık roket yakıtına dönüştürdük dersek akla yatkın olur” ifadelerini kullandı.
Hatice Yetmen - Erdal Akbuğa