Tunceli
Tarım ve hayvancılığın esas barışma deposu bulunduğu Tunceli'de, koz ve dut üreticiliğinin birlikte hemen herhangi birlikte köyde meydana getirilen üzüm yetiştiriciliği de civar insanına dirimlik sağlıyor.
İlkbaharda bağlarda meydana getirilen çapa ve sulama işlemlerinin peşi esna güzün da köylüler emeklerinin karşılığını kabul etmek düşüncesince hasada koyuluyor.
Bağlarda imece usulüyle iş yükünü paylaşan köylüler, hasat edilen üzümleri pestil, pekmez ve cevizli sucuk yada damlarda kurutup hoşaf imalinde kullanıyor.
Üzümler, tabii ortamlarında kayıt bulamayan bozayı ve çandır domuzlarının da beğenisini çekiyor.
Köylüler, kocaoğlan ve domuzların hasat edilmeyen üzümlere dokunca vermesini engel olmak düşüncesince akşam olunca elektrik feneri ve Kangal köpekleri eşliğinde bağlarda kez tutuyor.
Genellikle Pertek, Çemişgezek ve Pülümür ilçesi kırsalında yetiştirilen Yusufağa, keşpir, peder karası, koşkuran, Ulaş siyahı ve hasani cinsi üzümler, tüketiciden derin istem görmüş bulunduğu düşüncesince mekân il ve ilçelerde satışa sunuluyor.
"Tamamen tabii ve göz boncuğu ilaçlama yapılmadı"
Pülümür ilçesine ilişkin Salördek köyünde canlı üzüm yetiştiricisi Yusuf Topçu, AA muhabirine, senelerdir meydana getirdiği bu işin ayrışık zorlukları bulunduğunu söyledi.
Bağdan nitelikli üzüm kabul etmek düşüncesince bahar ve yazları ayrışık icraat yaptığını tamlayan Topçu, "Çok himmet talip birlikte iş ve mahsul bölgeye denli sıradan birlikte iş yapılıyor. Şimdi de üzümleri kaydetme ve hasat ika tarihi geldi. Üzüm dermek biricik başına yapılacak birlikte iş değil ve bu yüzden bağda minimum 3-4 isim çalışıyoruz." dedi.
Topçu, yabanıl hayvanların üzümlere zararını engel olmak gibi da geceleyin kez tuttuğunu, arada birlikte domuzların ürünlere iri miktarda dokunca verdiğini dile getirdi.
Üzümleri imece usulü topladıklarını özetleyen Topçu, şu şekilde konuştu:
"Bağda yere dökülen üzümleri hasta düşüncesince topladık. Bu üzümler ağız ağıza tabii ve göz boncuğu ilaçlama yapılmamıştır. Tamamen buranın havasıyla, oksijeniyle ve suyuyla yetişen birlikte ürün. Bundan seneler geçmiş Pülümür Salördek'te hakeza birlikte bağın ve üzümün olacağına kimesne inanmıyordu. Ama demincek benim komşularım gelip bana bakıyorlar ve kesinlikle yetiştirildiğini öğrenmeye çalışıyorlar."
"Pülümür'ün toprağında dobra üzüm oluyor"
Yadigar Doğan Topçu ise kent yaşantısını vazgeçme ederek aşırı sevilmiş bulunduğu Salördek köyüne yerleştiğini belirtti.
Üzüm bağına verdiği emeğin karşılığını almaktan ötürü aşırı bahtiyar bulunduğunu aktaran Topçu, "Bağın içerisine girince kendimi artık elleme hissediyorum. Köy işini gerçekleştirmek ve üzüm toplamaktan iri beğeni alıyorum. Bir parça de ineğim var, köyde ona bakıyorum." ifadelerini kullandı.
Pertek'te bağcılık ile uğraşan Turan Sir de topladıkları üzümleri pestil, pekmez ve cevizli sucuk imalinde kullandıklarını anlattı.
Sir, üzüm toplamanın güç olduğuna ayraç ederek, "İnsan kuvvetiyle bulunan birlikte iş bu ve biricik başına olmuyor. Buradaki üzümler hakkıyla aşırı kaliteli. Pülümür'ün toprağında hakkıyla dobra üzüm oluyor. Genelde üzümden yaptığımız ürünleri Pertek ve Tunceli'de tüccarlara satıyoruz, onlar da kent dışına götürüyor." niteleyerek konuştu.