Konuyla ilgilendiren değerlendirmelerde mevcut Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kurtuluş Buruk, Omikron varyantı kendince bir iyi bir de kara haber verdi. Buruk, “Omikron varyantı kendince elde edilmiş önceki verilere göre, pandemi periyodunun başındaki ağırbaşlı tablolara kıyasla hâlâ bol seyredeceği fakat dağılma hızının hâlâ faziletli olması beklenmektedir. Virüsler ile ilgilendiren umumi bilgilerden biri, bunların insanoğlu bedeninde çoğaldığı tam yazık kararı yapısındaki birtakım moleküllerin değişime uğramasıdır. Değişimler tek akıbet doğurmayacağı denli bir çok çok değiş virüsü menfi yönde etkisinde bırakır ve çoğalamaz yahut değişime düçar virüs, öteki bireylere hâlâ haydi haydi bulaşabilir ve hâlâ baş döndürücü çor oluşturabilir. Bu virüs bundan sonraları modifikasyon adına adlandırılır. SARS-CoV-2 özelinde konuşursak virüsün yapısında bulunan değişimler varyantın, hastanın boğazında hâlâ baş döndürücü çoğalmasına yahut hastanın bedeninde hâlâ etraflıca müddet kalmasına ne oluyorsa bu modifikasyon toplumda dolaşan öteki varyanta layıkıyla hâlâ baş döndürücü insanı enfekte edeceğinden dominant bir duruma gelir. Bireylerin hâlâ evvela çor geçirerek yahut aşılanarak elde ettikleri bağışıklığın, modifikasyon virüste hâlâ az çarpıcı olma ihtimali bulut uyandırabilir” dedi.
Omikron varyantının ismini Yunan alfabesinin 15. harfinin (O) Yunanca okunuşundan aldığını hatırlatan Buruk “Dünya Sağlık Örgütü çeşidinden söylenmesi, hatırlanması ve hecelenmesi havadan bulunduğu düşüncesince yeğleme edilmiş bulunduğu anlatım edilmiştir. Omikron varyantı önceki defa 24 Kasım 2021 tarihinde DSÖ'ye yazanak edildi. Bugün nedeni ile Türkiye karışma 90 yöresinde ülkede varlığı gösterildi. Bu varyantın en ehemmiyetli farkı, öteki varyantlara layıkıyla baş döndürücü sayıda strüktürel değiş içermesidir. Bu değişimlerin 37'si, Spike proteinindedir ve bu değişimlerin 25'i öteki varyantlarda bulunmamaktadır. Spike proteininin virüsün göze yüzeyindeki ACE2 reseptörüne bağlanmada kullandığı RBD dalında 15 değiş uydurma konusudur. Bu değişimlerin bir kısmının, virüsün hücreye hâlâ havadan bağlanmasına, hâlâ bir tomar insana bulaşmasına, muafiyet sistemimizin koruyan etkilerinden hâlâ az etkilenmesine ve bunların kararında da baştan enfekte olma (hastalığın tekrarlaması) riskinin artmasına ne olabildiği bildirilmiştir. Omikron varyantının, PCR testi artı kişilerdeki görülme sıklığının 1.5-3 günde ikiye katlandığı hesaplanmaktadır. Yani çağ testi artı çıkanların yüzdelik 2'si Omikron varyantı ise 3 çağ sonraları bu ilinti yüzdelik 4'e çıkmaktadır. Bu heves ile bir maaş bir müddet içinde toplumda hastalığa ne bulunan dominant varyantın Omikron olacağı öngörülmektedir” diyerek konuştu.
Omikron'un bulaşıcılığı ile ilgilendiren kupkuru bir data olmasa da görülme sıklığındaki çoğalma eğiliminin hâlâ havadan bulaştığını gösterdiğini kaydeden Prof. Dr. Kurtuluş Buruk, açıklamalarını şöyleki sürdürdü:
“Hastalık ve gerçek çor nakil riski ile ilgilendiren bariz bir bilgelik yoktur. Yapılan icraat güre erişkinlerin, rahatsızlığı hâlâ bol kurtulduğu şeklindedir. Ancak aşısızlar yahut öteki gözyaşı gruplarındaki davranışı ile ilgilendiren data bulunmamaktadır. Her ne derece Güney Afrika'da hastaneye yatış oranında bir çoğalma kaydedilse de bunun baş döndürücü bir tomar kalan fenomen sayısıyla da münasebetli olabildiği halinde yorumlanmaktadır. Beklentiler, dünkü modifikasyon ile artı fenomen sayısındaki artışa rağmen çor şiddetinin azalacağına yöneliktir. İlk veriler, virüsün aşılama yahut hâlâ evvela geçirilen hastalıktan meydana gelen bağışıklıktan az etkilendiğini göstermektedir. Bununla baş başa virüs ne derece değişirse değişsin üstündeki kapılanma molekülünün (spike proteininin RBD bölgesinin) insanoğlu hücreleri üstündeki ACE2 reseptörüne bağlanmasını engelleyecek değişimler bahis konusu olamayacaktır. Dolayısıyla bu alana huzur vücudumuzda gelişen muafiyet bir hacim azalsa da gerçek çor nakil riskini azaltmaya bitmeme edecektir. Halen Türkiye'de geçer tanılama testleri, tamamı varyantları saptayacak halde tasarlandığından, testlerin virüs varlığını tespit kabiliyetinte eksilme olmayacaktır. Bununla baş başa virüsün ne modifikasyon bulunduğu arttırma testler ile belirlenebilir. Sonuç adına Omikron varyantı düşüncesince öngörüler, rahatsızlığı baştan nakil olasılığımızda ve hastalığın intişar hızında artışa ne olabildiği yönündedir. Bununla baş başa ilkin muteber ve gündeş bir aşıya eş olmamız peyda etmek neredeyse akıllıca peçe kullanımımız, toplumsal davranışlarımızda ve mertlik yaklaşımımızdaki pandemi ilkelerine uyumumuz mıhlı yarınlar düşüncesince esas kurallarımız olmaya bitmeme edecektir."
Bekir Koca