Uşak
Mende köyündeki bazısı evlerde, tuğla ve taştan yapılmış, ısıyı tutması düşüncesince iç bölümünün bazısı bölgeleri cıncık kırıklarıyla döşenmiş, odun ateşiyle ısıtılan esmer fırınlar bulunuyor. Bu evlerde beraberinde araya mevrut kadınlar, imece usulüyle aileleri düşüncesince kazanç üretiyor.
Ekşi maya, en akıbet kazanç meydana getirilen evden tahsil edilen öz parçasıyla hazırlanıyor. Maya, sodyum klorür ve suyun buğday ununa katılmasıyla elde edilmiş hamur, teknede yoğruluyor.
Sonrasında 1,5 vakit dinlendirilen hamur, pişirilmeye apiko büyüklüklerde yuvarlanıyor. Fırında, "çangal" adıyla aşina diken şekli odun, ateşe veriliyor. Fırın muhtemelen beraberinde ısıya ulaştıktan sonraları közler çıkarılıyor.
Kürekle fırına yerleştirilen hamurlar, kapağı mülga fırında kestirmece 2 vakit pişiriliyor. Fırından çıkan ekmekler komşular ortada paylaşılıyor.
Oldukça içimli mevcut "Mende ekmeği" kestirmece 1 ay genişliğinde taravetli kalması zımnında yeğleme ediliyor.
Ticari işletmelere ilgilendiren fırınlarda bire beraberinde anadan görme yöntemle pişirilen ekmekler, il merkezindeki bakkallarda da "Mende ekmeği" ismiyle satışa sunuluyor.
Komşular fırını kıymetlendirmek düşüncesince sıraya giriyor
Evde komşularıyla imece usulü kazanç üreten 47 yaşındaki Hatice Cin, AA muhabirine, 8 sene evvel evlerine fırın yaptırdıklarını belirtti.
Komşularının fırını kıymetlendirmek düşüncesince sıraya girdiğini aktaran Cin, "Müsaitlik özelliğine mucibince onlara güneş söylüyorum. Haftada 3-4 güneş kazanç yaptığımız oluyor." niteleyerek konuştu.
Köydeki imece usulü kazanç üretimi kültürünü yaşatanlardan 65 yaşındaki Kezban Keleş, bu ekmeğin en ehemmiyetli hususi durumunun makbul ferment bulunduğunu dile getirdi.
Ekmeğin akıbet aşama katıksız bulunduğunu aktaran Keleş, "Bundan beraberinde epizot yediğinde doyarsın. Bu ekmeği yiyici ayrıksı kazanç güç yer. Başka ekmeklere benzemez." ifadesini kullandı.
Gülhan Keleş de komşularıyla toplanıp baş başa lakırtı ederek kazanç yapmaktan baş döndürücü bahtiyar bulunduğunu söyledi.