Bağdat
Kraliyet devri Dışişleri Bakanı Musa Şahbender çeşidinden 1917’de mensur edilen Şahbender Kahvehanesi, kadim başkentin sahaflar sokağı bulunan Mutenebbi Caddesi’nde toprak alıyor.
Mekan başta cuma namazı günleri edebiyatçı, gazeteci, siyasetçi, sanatkâr ve ecnebi diplomatların uğramış olduğu ekin ve politika evi konumunda. Burayı bildik kahvehanelerden ayıran hasiyet ise tavla ve öteki kahvehanelerde oynanan oyunların olmaması.
Kahvehaneye giren hem tarihe endamsız ortak gezi yapıyor hem münevver dünyayla tanışıyor. Tarihe şehadet fail mekana Bağdatlıların yanında başta cuma namazı günleri ülkenin öteki kentlerinden kültürel birikimi efdal ziyaretçiler de geliyor.
Memleket meselelerinin dip kendisine tartışıldığı kahvehanenin duvarları, Irak’ta egemenlik süre gelmiş siyasal liderlerin ve ecnebi diplomatların fotoğraflarıyla dolu.
Burada Irak’taki siyasal ve içtimai vakaları yansıtan fotoğraflara da karşılaşmak mümkün. Ayrıca Osmanlı Devleti’nin Bağdat valilerinden bazılarının fotoğrafları da kahve duvarlarında asılı.
Bağdat’ta fariza karşıcı Türk diplomatlar da bu zamanı mekanın çayını içmiş ve halkla burada haberleşme kurmuş.
Kahvehanenin sahibi bombalı saldırıda 4 oğlunu kaybetmişti
Irak’ın zamanı ve en emektar yerlerinden bulunan Şahbender Kahvehanesi, 2007 senesinde bombalı hücum kararı bozma edilmiş ve taşımış olduğu zamanı kalıt adeta namevcut olma noktası gelmişti. Kahvehanenin bugünkü sahibi o saldırıda 4 oğlu ve 1 torununu ayrımsız anda kaybetmişti.
AA muhabirine mütekellim kahvehanenin sahibi Hacı Muhammed Haşşali, "Şahbender Kahvehanesi’nin idaresini 1963 senesinde devraldım. Burada tavla ile kahvehanelerde oynanan öteki oyunları yasakladık ve entelektüellerin telaki adına dönüştürdük. Burası ben ve değme asaletli Bağdatlı düşüncesince eskiden ilmin merkezi bulunan Bağdat’ın kırkyıllık tarihini simgeliyor." dedi.
Şahbender Kahvehanesi’nin Irak’taki zamanı asar sıralamasında bulunduğunu vurgulayan Haşşali, mekanın Bağdat’a mevrut turistlerin uğramış olduğu zamanı bölgeler ortada bulunduğunu aktardı.
Türk diplomatlar da mekanın çayını tatmış
"Bağdat’ta fariza karşıcı hepsi iklim büyükelçileri ve başta Türk Büyükelçiler Şahbender’i görüşme etmiştir." diyen Haşşali, şunları kaydetti:
"Türklerin Bağdat’ta camiler ve medreseler kabil Osmanlı geçmişi ve kökleri mevcut. Haydar Hane, Sultan Ali, Ahmediye ve Muradiye Camileri gibi. Dolayısıyla Bağdat’a mevrut Türk diplomatlar mekanın Osmanlı tarihine dinamit duyuyor ve buraya gelip çayımızı içiyor."
Hacı Haşşali, kahvehanenin tüccarlar çeşidinden yıkılıp ticari tarz biçimine getirilmesi düşüncesince arzu ve girişimler bulunduğunu anlatarak, kendisinin ve Kültür Bakanlığının buna müsaade vermediğini vurguladı.
5 Mart 2007 tarihi, Hacı Haşşali düşüncesince tek devir unutmayacağı esmer ortak gün.
Bu günde meydana gelen bombalı saldırıda 4 oğlu ve 1 torununu ayrımsız anda kaybeden Haşşali, saldırıda toplanmış 68 bireyin yaşamını kaybettiğini söyledi.
Saldırıda yaşamını yitiren oğullarının fotoğraflarını kahve duvarına asan ata Haşşali, "facia" sanarak nitelendirdiği hücum sonrası bozma edilen mekanı emektar canlılığına döndürdüğünü aktardı.
Haşşali, "Saldırıda kaybolan zamanı fotoğrafların yenisini çetince buldum. Bir yönünü da tarihçiler getirip bağış etti." sanarak konuştu.
"Buradaki fotoğraflar bizi dobra geçmişimize götürüyor"
Kahvehanede mevcut Basralı canlı Muhammed Casim de "Bir bibliyofil ve başta yazın eri kendisine değme Bağdat’a gelişimde buraya uğramayı seviyorum." ifadelerini kullandı.
Casim, dü günde dü defa kahvehaneye uğradığını dile getirerek, "Irak’ın geçmişi bugününden hâlâ iyiydi ve değme devir geçmişe dinamit duyuyoruz. Buradaki fotoğraflar da bizi dobra geçmişimize götürüyor." dedi.