İstanbul
Bu sene evren genelinde iklim değişikliği kaynaklı yıkmacı hava vakaları minimum 1,3 milyon ferdin muhaceret etmesine ve 170 bilyon dolarlık kazançlı kayba kere açtı.
Christian Aid kabilinden gösterilen "2021’in Maliyeti: İklim Değişikliğinden Kaynaklanan Çöküş Yılı" başlıklı analizde, bu sene gerçekleşen en yıkmacı 10 iklim felaketi incelendi.
Sigorta kapsamındaki parasal zayiat bel kemiği alınarak meydana getirilen hesaplamalara göre, ensesi kalın devletlerin şimdi faziletkâr mal değerlerine ehil olmaları ve sigortalamayı karşılayabilmeleri dolayısıyla bu devletlerde zayi maliyetleri şimdi ortak tomar ölçüde bulunuyor. Buna karşın, en yıkmacı aşırı hava olaylarının bir çok iklim değişikliğinde tesiri hudutlu bulunan donsuz devletlerde görüldü.
ABD'de 95 ferdin yaşamını kaybetmiş olduğu Ida Kasırgası'nın maliyeti minimum 65 bilyon dolar namına hesaplanırken, Avrupa'da 240 ferdin öldüğü yığın felaketinde 43 bilyon dolarlık hasar oluştu.
Teksas'ta şubatta yaşanmış bulunan şita fırtınasında 23 bilyon dolar, Çin'in Henan eyaletindeki yığın felaketinde ise 17,6 bilyon dolarlık katabolizma ortaya çıktı. Söz konusu yığın felaketi dolayısıyla 1 milyonu çok eş muhaceret geçirmek mecburiyetinde kaldı.
Kanada'da Britanya Kolombiyası eyaletindeki yığın dolayısıyla 7,5 bilyon dolar, Fransa’daki aşırı dargın hava dalgası dolayısıyla ise 5,6 bilyon dolarlık kazançlı zayi oluştu.
Hindistan ve Bangladeş'i etkileyen Yaas siklonu 3 bilyon dolar, Avustralya'da mart ayında yaşanmış bulunan seller 2,1 bilyon dolar, Hindistan, Çin, Filipinler ve Japonya'yı etkileyen In-Fa tayfunu 2 bilyon dolar ve Sri Lanka ve Maldivler'i vuran Tauktae siklonu 1,5 bilyon dolar kazançlı hasara kere açtı.
Analizdeki iklim değişikliği kaynaklı 10 hava vakasının yarattığı maliyet minimum 170 bilyon doları bulurken, bu felaketler dolayısıyla 1000'i çok insanoğlu yaşamını yitirdi ve minimum 1 milyon 330 bin eş muhaceret geçirmek mecburiyetinde kaldı.
Kayıp ve hasar fonuna gerekseme var
Analizin yazarı Kat Kramer, iklim değişikliği dolayısıyla bu sene "dudak uçuklatan" parasal kayıpların beraberinde nice insanoğlunun yaşamını kaybettiğini ve muhaceret geçirmek mecburiyetinde kaldığını belirterek, "Dünyanın en ensesi kalın ülkelerinden bazılarında yaşanmış bulunan sıkıntı ve yığın kadar aşırı hava olaylarının beraberinde en donsuz devletlerin çoğunda yaşanmış bulunan susuzluk ve yunak hava dalgaları, iklim krizinin 2021 yılı maliyetinin faziletkâr bulunmasına kere açtı. Birleşmiş Milletler 26. Taraflar Toplantısı'nda (COP26) kaydedilen ilerleme, müspet namına değerlendirilse de evren genelinde şahısların emin ve bolluk zarfında yaşaması düşüncesince ehliyetli değil." ifadelerini kullandı.
Christian Aid Bangladeş İklim Adaleti Danışmanı Nushrat Chowdhury de bu sene iklim krizinin hafiflemediğine dikkati çekerek, "COP26'da politikacılardan nice müspet izah duydum fakat esasi ihtiyacımız, emisyonların çabucak düşmesini sağlayacak halde harekete geçilmesi ve bu kapsamdaki gerekseme sahiplerine dayanak sağlanması. Kayıp ve hasar finansmanı mevzusunun COP26'da ehemmiyetli ortak madde biçimine geldiğini gitmek iyi fakat iklim değişikliği sayesinde mihman hasar canlı kişilere manalı iane bildirmek neredeyse ortak kaynak kurulması kararının çıkmaması sayesinde bu toplantıdan imge kırıklığıyla ayrıldım. 2022'nin toptan önceliklerden bir tanesi bu fonun yaşama geçirilmesi olmalı." değerlendirmesinde bulundu.