Muğla
Antik şehirde icraat örümcek Pamukkale Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Kumsar, AA muhabirine, hafriyat bilimsel verilere gereğince milattan sonradan 4. yüzyılda meydana mevrut iri müşterek deprem kararında Stratonikeia'nın nice yapısında ciddi hasar meydana geldiğini söyledi.
Kentin, tarihin ayrışık dönemlerinde yaşanmış olan bambaşka depremlerden de etkilendiğini tamlayan Kumsar, "Antik şehirde tarihî dönemdeki depremlerin izlerini ferah ferah görebiliyoruz. Depremler değişik yıllarda değişik etkisinde bırakır yapmış." dedi.
Kumsar, şehrin "Batı Caddesi"nde meydana getirilen satıh kazılarında devrilmiş yapıları ve sütunları gördüklerini ve incelediklerini tabir etti.
Bu yapıların ve sütunların devrilme yönlerinin, iri deprem kuvvetinin ne yönden geldiğinin işareti olduğuna ayraç fail Kumsar, bölgede 6,5 şiddetinin üzerinde, yüzeye andıran bölgelerde meydana mevrut depremlerin oluşturduğu tesirleri incelediklerini kaydetti.
"İleride de bu fayların çarpıcı olması lakırtı konusu"
Gözlemledikleri bölgede devrilmiş sütunlar bulunmuş yer aldığı özetleyen Kumsar, şu biçimde bitmeme etti:
"Devrilen sütunlar, karşıdaki yamacın eteklerinden sabık fayın hareketini gösteriyor. Bu faylar antika vakitlerde de çarpıcı olmuş. Günümüzde ve gitgide de bu fayların çarpıcı olması lakırtı konusu. Meydana mevrut depremlerin büyüklükleri 6'nın üzerinde. Bu bölgede ve andıran bölgelerde 6,5 büyüklüğündeki depremlerin akıbet 100 sene içinde bulunduğunu biliyoruz. Stratonikeia'nın antika tiyatrosunda da müşterek toprak kayması oluşmuş. Milattan sonradan 3. asrın ortalarına emsal geliyor. O dönemden sonradan orasının kullanılmadığına değgin veriler var. "
Kumsar, depremlerin etkisiyle basamakları kullanılmaz bir vaziyete mevrut tiyatrodaki kaymanın analizini yaptıklarını aktardı.
Yerel yönetimlerin, tarihî vakitlerde meydana mevrut bu depremleri karşılayacak biçimde kentleri mensur etmeleri icap ettiğini vurgulayan Kumsal, antika dönemdeki verilerin bunun düşüncesince ehemmiyetli ipuçları verdiğini bildirdi.
Depremlerde yıkılan binalar baştan ayağa kaldırılmış
Stratonikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt de antika şehrin nice alanında hafriyat emek harcaması yürütüldüğünü kaydetti.
Çalışmalarda nice çağa ilgili deprem izlerine rastladıklarını tamlayan Söğüt, şu biçimde bitmeme etti:
"Bölgede antika dönemden itibaren iri depremlerin bulunduğunu biliyoruz. mesela milattan sonradan 139'da iri müşterek deprem ha ve bu depremde yıldız kapının yer aldığı yerdeki bap yıkıldı. Stratonikeialılar öz kaynakları ve Roma İmparatoru Antoninus Pius'un 25 bin denarius servet yardımıyla demin ayakta gördüğümüz dü girişli kapıyı ve pınar anıtını yaptılar."
Antik şehrin milattan sonradan 365'te 7,5 şiddetinde iri deprem yaşadığını aktaran Söğüt, hareket dolayısıyla katı baş döndürücü binanın gine yıkıldığını kaydetti.
Kentin, meydana getirilen yardımların da desteğiyle baştan ayağa kaldırıldığını tamlayan Söğüt, "Bu dönemdeki en iri yardımlardan birini Stratonikeialı Maksimus yaptı. Bunların yazıtları var. Daha sonradan milattan sonradan 11. yüzyılda gene iri müşterek deprem oldu. Bunun birlik zamanı bilemiyoruz. Kentin toplamda minimum 5 iri deprem geçirdiğini biliyoruz." ifadelerini kullandı.