Çipten gıdaya toptan arz dar boğazları enflasyonu körüklüyor

Berlin/Washington

Yeni yüz koronavirüs (Kovid-19) salgınında Delta varyantı ve tedbir zinciri dar boğazları toptan ekonomiyi negatif etkilemeye bitmeme ediyor.

Lojistik sıkıntılar, iş gücü eksikliği ve faziletli erke tutarları kabilinden toptan paha baskıları beklenenden şimdi çabuk artıyor.

Birçok yerde gemiler yüklerini boşaltamadan kıyılarda beklerken, kişmiri yolu ve sert yolu taşımacılığında tıkanmalar yaşanıyor.

Arz dar boğazlarının 2022'ye denli sürmesi bekleniyor

Lojistik teessürat taşımalık maliyetlerini artırırken, ayrımsız sürede sektörde Kovid-19 salgınının da etkisiyle çalışacak öge hatırlamak zorlaşıyor.

Küresel tedbir zincirlerinin parçası bulunan çalışanlar, lazım önlemlerin alınmaması biçiminde toptan muvasala sisteminin çökebileceği uyarısında bulunuyor. Son olarak, toptan kara, iklim ve derya yolu taşımacılığı örgütlerinin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'na gönderdikleri mektupta, tamamı nakliyat sektörlerinde iştirakçi sorunu yaşandığına dikkati çekildi.

Tedarik zincirindeki kırılma, erke arzından navlun fiyatlarına az şimdi etraflı kazançlı işleyişi negatif etkiliyor.

Kovid-19 salgının başlangıcında arızi adına tanıdık arz dar boğazlarının 2022'ye denli sürmesi bekleniyor.

Gelişmiş devletlerde enflasyonunu 2022'de yüzdelik 2'nin üstünde kalması bekleniyor

Küresel ticarette yaşanmış bulunan arz dar boğazları ve faziletli kredi fiyatları, yetiştirici ile mahveden fiyatlarını fevk taraflı baskılıyor.

Çipten gıdaya nice ürünün tedarikinde yaşanmış bulunan sıkıntı, Amerika ve Almanya kabilinden mütekâmil devletlerde bile enflasyonu körüklüyor.

Gelecek senenin başlangıcında müstevli zamanında devreye tahsil edilen KDV indirimleri kabilinden birtakım "bir defaya anlaşılan önlemlerin" ortadan kalkması beklenirken, özellikle tabii tabii taş yağı lambası peyda etmek şartıyla erke fiyatlarındaki akıbet dalgalanma, bitmeme fail tedbir zinciri sorunları ve ekonominin aşamalı adına normalleşmesiyle küsurat öğrenci ilişkin adına yaşanmış bulunan paha artışlarının sürmesi bekleniyor.

Bu kapsamda, mütekâmil devletlerde enflasyonunu 2022'nin şişman bölümünde yüzdelik 2'nin üstünde kalacağı öngörülüyor.

AA muhabirinin akıbet açıklayan verilerden derlediği bilgilere göre, ABD'de salname kredi şişkinliği ağustosta yüzdelik 5,3 seviyesinde gerçekleşirken, Avro Bölgesi'nde de eylülde yüzdelik 3,4 ile akıbet 13 senenin en faziletli seviyesinde bulunuyor.

Yüksek enflasyonda erke ve besin fiyatlarındaki artışlar öne çıkıyor

Dünya genelinde yaşanmış bulunan faziletli enflasyonda, erke ve besin fiyatlarındaki yükselişler öne çıkıyor.

Son açıklayan TÜFE verileri, ABD'de erke fiyatlarının ağustosta güzeşte senenin ayrımsız zamanına mucibince yüzdelik 25 arttığını ortaya koyuyor.

Son 13 senenin en faziletli enflasyonunun kaydedildiği Avro Bölgesi'nde de erke fiyatlarındaki salname artışın eylülde yüzdelik 17,4'ü bulması dikkati çekiyor.

Avrupa ve ABD'de erke kalemi altında tabii tabii taş yağı lambası fiyatlarındaki artışlar yakından strateji edilirken, tabii taş yağı lambası fiyatlarının bu sene Avrupa'da yüzdelik 350'den, ABD'de ise yüzdelik 120'den ortak tomar arttığı hesaplanıyor.

Kovid-19 salgınına müteveccih kısıtlamaların gevşetilmeye başlanması, aşkın hamam ve dargın iklim zımnında cazibe ile tabii tabii taş yağı lambası tüketiminin çoğalması karşısında arzın çıtırbom kalmasının tabii tabii taş yağı lambası fiyatlarının artmasına illet bulunduğu belirtiliyor.

Avrupa'da tabii tabii taş yağı lambası vadelileri eylülde yüzdelik 90,2 artışla 97,8 avroya çıkarken, bahis konusu gelişmelerin halihazırda faziletli seyreden toptan kredi şişkinliği baskılarını desteklemesi ve evren ekonomilerini şimdi kavi ortak konuma sürüklemesinden ide ediliyor.

Küresel besin fiyatlarında yüzdelik 30'un üstünde artış

Lojistik aksaklıklar ve taşımalık maliyetlerinin çoğalması zirai kredi fiyatlarında da artışa minval açıyor. Bu doğrultuda küsurat paha baskıları besin fiyatlarındaki artışı da birlikte getiriyor.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verileri, toptan besin paha endeksinin ağustosta güzeşte senenin ayrımsız ayına nazaran yüzdelik 32,9 arttığına ayraç ediyor.

TÜFE verileri ise besin enflasyonunun ağustosta ABD'de salname yüzdelik 3,7 ve Avro Bölgesi'nde eylülde yüzdelik 2,1 arttığını gösteriyor.

Çip krizi araba ve elektronik fiyatlarını etkiliyor

Dünya genelinde çip arzında yaşanmış bulunan teessürat da elektronikten araba ve alkan eşyaya denli fiyatlarda dalgalanmaya illet oluyor.

Birçok araba şirketi çip sorunu zımnında üretimlerinin düştüğünü belirtirken, sakıt araba üretimi ikinci el araçlarda bile fiyatların artmasına illet oluyor.

Çip sıkıntısının 2023'e denli araba fiyatlarını faziletli seviyelerde tutması bekleniyor.

Merkez bankalarının yetkilileri enflasyonun arızi bulunduğu görüşünde

Gelişmiş ülkelerdeki faziletli kredi şişkinliği ide deposu oluştururken, ekonomistler dü ayrımlı düşünce ortaya koyuyor.

Bazı ekonomistler, enflasyonun arkasındaki antipatik faktörlerin arızi olduğunu, temel etkilerinin 2022'nin geçmiş yarısında ortadan kalkacağını savunuyor. Bazıları ise Kovid-19 sonrası akıllıca mefruşat bulunduğu düşüncesince enflasyonun hızlanma riskinin serbest bulunduğunu belirtiyor. İş gücü piyasasındaki gevşekliğin enflasyonu frenleyeceği görüşü de akıbet senelerde ivme kazanıyor.

Merkez bankalarının yetkilileri, enflasyonun arızi bulunduğu görüşünü savunurken, küsurat paha baskıları bu görüşe alan okuyor.

ABD Merkez Bankası Başkanı (Fed) Jerome Powell ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, enflasyonun mihman olamayacağını belirtiyor. Ancak Powell, akıbet açıklamalarında, enflasyonun temelinde yatan arz taraflı kısıtlamaların şimdi da kötüleştiğine ayraç ederek, enflasyonun düşürülebilmesi düşüncesince evvela arz dar boğazlarının çözülmesi icap ettiğinin altını çiziyor.

"Enflasyon süreci baştan açılmayla bağlantılı"

19 ülkeli Avro Bölgesi'nin kredi politikasını belirleyen ve etraflıca ortak süredir yüzdelik 2'ye andıran kredi şişkinliği hedefine ulaşmada teessürat canlı ECB'nin başkanı Lagarde da akıbet açıklamalarında, Kovid-19 sonrası ekonomilerde çelimli toparlanmanın kredi şişkinliği eğilimlerini desteklediğini belirtiyor. Lagarde, "Şu anda baştan açılmayla irtibatlı arızi ortak kredi şişkinliği süreci görüyoruz." değerlendirmesinde bulunuyor.

Salgından emniyetli halde genişlemek ve enflasyonu sürdürülebilir yüzdelik 2 seviyesine döşemek düşüncesince ahenkli kredi politikası izlenmesi icap ettiğini anlatım fail Lagarde, müstevli öncesindeki 10 yılda mütekâmil diyar ekonomilerinde enflasyonun düşüt seyrettiğini anımsatıyor.

Avro Bölgesi'nde enflasyonun ağustos ayında yüzdelik 3'e ulaştığını hatırlatan Lagarde, bu oranın doğacak aylarda şimdi da yükselmesini bekliyor.

Avro Bölgesi'ndeki mecmu enflasyonun yarısının erke fiyatlarından kaynaklandığını tamlayan Lagarde, birtakım sektörlerde arz ve istem arasındaki dengesizliklerin tutarları fevk ittiğine ayraç ediyor.

Lagarde, hizmetler sektöründe de enflasyonun yükseldiğini anımsatarak, müstevli kaynaklı etkisinde bırakır geçtikten sonradan enflasyonun düşeceğini öngörüyor.

ABD'de 1960'lı yılların sonları ile kıyaslanıyor

ABD'de salname enflasyonun ağustosta yüzdelik 5,3 seviyesinde gerçekleşmesi doğacak aylarda fiyatların yükseleceği korkusunun artmasına faktör oluyor. Amerika basınında, bulunan kazançlı gidiş ile 1960'lı yılların sonları ortada kıyaslamalar yapılarak "enflasyon ortak defa yükselmeye başladığında protez duraklık oluşturmadan enflasyonu dizginlemenin aşkın güç olacağına" müteveccih yorumlara toprak veriliyor.

Ülkede 1960'ların sonlarında ekonominin aşkın ısınmasına menfez yumulmuş ve enflasyonun kontrolü kaybedilmişti. Bu da 1970'li yılların esasen itibaren 10 salname ortak süreçte fiyatların yükselmesine faktör olmuştu.

Eski Amerika Hazine Bakanı ve Dünya Bankası Başekonomisti Larry Summer, Alman Handelsblatt gazetesine meydana getirdiği açıklamada, kredi şişkinliği dair gelişmelerin 1960'lı yılların sonralarıyla paralellik gösterdiğini anlatım ederek, ABD'deki tehlikenin Avrupa'dakinden şimdi şişman olduğuna dikkati çekti.

Summer, "Fiyat gelişimleri dair ağır endişelerim var. ABD'deki ve hayattaki kredi şişkinliği risklerinin hafife alındığına inanıyorum." ifadelerini kullandı.

"Enflasyonun tesiri azalmaya başlayacak"

Moody's Analytics Kıdemli Ekonomisti Ryan Sweet, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, nice ülkede tanıdık kredi şişkinliği artışının arızi bulunduğunu söyledi.

Ekonominin baştan normalleşmesi, toptan tedbir zinciri sorunları ve aşkın sayıda kredi eksikliğinin mahveden fiyatlarındaki hızlanmanın arkasındaki sebepler adına sıralayan Sweet, "Ekonominin baştan açılması ortak tane seferlik ortak fenomen ve kredi kıtlığı önümüzdeki sene zarfında çözülecektir. Tedarik zinciri sorunları doğacak yıla denli budaklı olmaya bitmeme edecek fakat enflasyonun tesiri azalmaya başlayacak." dedi.

Sweet, küsurat ücretlerin harcanabilir gelirleri artırdığı, mülk talebini yükselttiği ve fiyatların artmasına illet bulunan ortak ücret-fiyat sarmalının gelişme göstermesi biçiminde ABD'deki enflasyonun bulunan krizi şimdi biçimsiz ortak şeye dönüştürebileceğini, bunun çoğu defa arızi olmadığını söyledi. Sweet, etraflıca vadeli kredi şişkinliği beklentilerinin Fed'in yüzdelik 2 hedefinin ilişkin çıkmasına illet olabildiği düşüncesince Fed'i endişelendirecek ortak cins istem taraflı kredi şişkinliği bulunduğunu kaydetti.

"Enflasyon problemi şimdi mihman duruma vürut sinyali verirse tarz bankaları sıkılaşacak"

Gelecek beş altı sene zarfında enflasyonun ehemmiyetli ortak dava olmaktan çıkacağına ayraç fail Sweet, küsurat amme borcu, demografi, siber düzenlilik ve jeopolitik gerilimlerin şimdi şişman müşkülat yaratacağını kaydetti.

Sweet, enflasyonun hanehalkının satın kabul etme enerjisini azalttığını fakat Kovid-19 pandemisinde toptan çapta küsurat artırım miktarı zımnında atıl kaldığını anlatım etti.

Merkez bankalarının enflasyonu ehlileştirmek düşüncesince stratejileri bulunduğunu vurgulayan Sweet, "Birincil araç, yöntem faizlerini yükselterek kredi politikasını sıkılaştırmaktır. Enflasyon problemi şimdi mihman duruma vürut sinyali verirse tarz bankaları sıkılaşacak." dedi.