15 Ekim Dünya El Yıkama Günü yardımıyla açıklamada bulunan Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, Covid-19 salgınıyla savaş devrinde el yıkama ve hıfzıssıhha mevzusunun öneminin hâlâ dobra anlaşıldığına aksan yaptı.
Covid-19 salgını, vatandaşların hepsi alışkanlıklarını bulunduğu derece el yıkama alışkanlıklarını da değiştirdi. Salgın önceleri sonsuz ellerini yıkayan şahıslar tutturuk derece görülürken, salgınla savaş devrinde camianın değme kesiminin el yıkamayı alışkınlık biçimine getirmiş bulunduğu görüldü.
Her gündüz defaatle telefona dokunup bambaşka bölgelere dokunulduğunu, zımnında baş döndürücü sayıda mikrobun telefonlara bulaştırıldığını kail Prof. Dr. Yorulmaz, "Sonra o telefonu kulağımıza götürüyoruz. Yüzümüze bulaştırmış oluyoruz. En kesif tercih ettiğimiz araçlardan biri bulunan cep telefonuyla bedenimize mikrop almış oluyoruz" dedi.
"Bulaşıcı rahatsızlıkların yüzdelik 80'i başkaları kanalıyla taşınıyor"
Çevre ile ilinti sağlamada en ehemmiyetli aza bulunan ellerle gündüz ortamında dayanıklı baş döndürücü yere, eşyalara, insanlara, paraya, cazibe anahtarlarına, besinlere dokunulduğuna yer veren Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, bu sebeple, rahatsızlıkları oluşturan mikropların ve öbür kirliliklerin en bedava bulaşacağı organların da gene başkaları bulunduğunu söyledi. Elle dokunulan hepsi maddelerin sayımsız mikrop yada bambaşka kirlilikler bulundurabildiğini kail Prof. Dr. Yorulmaz, bulaşan rahatsızlıkların yüzdelik 80'inin başkaları kanalıyla taşındığını vurguladı.
Eğer başkaları aldığı kadar parlak değilse bulunan kirlilikler ve mikropların sonunda vücuda bulaştırılabileceğini anlatım fail Prof. Dr. Yorulmaz, "Buna ek kendisine ellerimiz aldığı kadar parlak değilse dokunduğumuz çocuklarımıza, yaşlılarımıza, öbür eş bireylerine de mikrop ve öbür kirlilikler ile maraz bulamak mümkündür. Dokunduğumuz yiyecekler, tabaklar, kaşıklar, öbür eşyalar yolu ile de kirlilikleri ve artışını sürdürmekte bulunan güneş tacı virüs de engelleme iktisap etmek neredeyse mikropları sevdiklerimize bulamak mümkündür" ifadelerine toprak verdi.
"Eldeki mikropların yüzdelik 99,9'u akilane yıkama ile uzaklaştırılabilir"
Hastalık ve mikroplardan korumanın en bedava ve sansasyonel yolunun, ellerin akilane halde yıkanması bulunduğunu tamlayan Prof. Dr. Yorulmaz, akilane müşterek halde yıkama ile eldeki mikropların yüzdelik 99,9'unun uzaklaştırılabileceğini söyledi.
Toplu yaşanılan yerlerde, ilkin de okullarda akilane teknikle el yıkama işleminin alışkınlık biçimine getirilmesi icap ettiğini aktaran Prof. Dr. Yorulmaz, "El hijyeni düşüncesince en akla yatkın yol, akar su ve sabunla meydana getirilen minimum 30 saniye periyodik el yıkama ile sağlanabilir. Doğru el yıkama alışkanlığımızın olması, ayrımsız sürede evlatlarımızın da bu alışkanlığı kazanmasında baş döndürücü önemlidir. Çünkü kollar kendilerine söylenenlerden baş döndürücü yaptıklarımızdan etkilenmektedir" dedi.
El yıkamada kullanılacak bulunan sabun ve havluların döşenmemiş olması icap ettiğini dile getiren Prof. Dr. Yorulmaz, "Kalıp şeklindeki sert sabunlar, ilkin dolgun yaşanılan yerlerde dayanıklı baş döndürücü insan çeşidinden defaatle kullanıldıkları düşüncesince üzerlerinde nice mikrop barındırırlar. Bu sebeple dolgun yaşanmış bulunan yerlerde ve canlı ailelerde sert sabun kullanması akla yatkın olmamaktadır. Eğer sert sabun kullanılıyorsa değme kullanımdan sonradan sudan geçirilerek, boyun mekanik kendisine temizlenmelidir. Bu cins ailelerde ve dolgun yaşanılan yerlerde likit sabun hâlâ uygundur, çabucak ele tahsil edilen miktarı kullanılır, geriye kalanı ile dek olmaz. Ancak, likit sabun miktarı azaldığında, sert arttırma yapılmamalı, kaptaki likit sabun boşaltılıp, yıkanıp kurulandıktan sonradan sert baştan dünkü likit sabun doldurulmalıdır. Özellikle canlı grupların kullanması düşüncesince (okullar, alım satım merkezleri gibi) likit sabun ile baş başa elleri kurulamak düşüncesince kağıt silgi kullanılmalıdır" biçiminde konuştu.
"Ellerimizi hâlâ kesif yıkamaya başladık"
Salgından ilkin ellerini bu derece tetik ve güçbeğenir müşterek biçimde yıkamadığını kail vatandaşlardan Dilay Dağdevren, "Pandemi bizim nice alışkanlığımızı arka getirdi. Ellerimizi hâlâ kesif yıkamaya başladık. Titiz davranıyoruz. Özellikle işten çıkıp eve gittiğimde önceki kendisine ellerimi yıkamaya uyanıklık gösteriyorum. Daha tetik yıkıyorum. Sürekli hıfzıssıhha altında oluyorum. Etrafımızdaki kişilerden de bu hıfzıssıhha dair hâlâ tetik olmalarını istiyoruz" sanarak konuştu.
"Virüs hijyene dikkat etmeyen şahıslara hâlâ tez bulaşıyor"
Pandemiden ilkin hıfzıssıhha mevzusuna baş döndürücü dikkat edilmediğini kail vatandaşlardan Levent Yaçi, "Pandemiden ahir süreçte hacısı hocası hâlâ baş döndürücü dikkat etmeye başladı. Covid-19 denilen maraz değme manada hijyene dikkat etmeyen şahıslara hâlâ tez bulaşıyor. O sebepten ellerimizi dolgunca çokça yıkayacağız ve hijyene dikkat edeceğiz" dedi.
Özlem Ceylan