Vegan ve etyemez beslenme çeşidi hazımlı insanoğlu sayısı gündüz geçtikçe artıyor. Gerek efsanevi hakları lüzum karbon kadem izinin azaltılması namına muhtemelen duyarlılıklarla yeğleme edilen nebati bazlı beslenme başkaca gelecek yıllarda kalan nüfusun beslenme ihtiyacına da derman şekilde düşünülüyor. Her ne derece mıhlı bulunduğu dair tartışmalar bitmeme etse de besin alanı sonuç yıllarda vegan ve vejetaryenlere akla yatkın bulunan nebati bazlı verim endüstrisine da bu manada çabuk bir antre yaptı.
Araştırmada besin sahasının esasen bu biçimde bir sefer alması hemen vegan ve etyemez beslenme türüne ehil piyasaya erişmek değil sonuç yıllarda ilkin pandemi ile birlikte şahısların nebati bazlı ürünleri hâlâ mıhlı bulma fikri şekilde belirlendi.
Bitkisel bazlı besin sektörünü gitmek düşüncesince Türkiye Vegan Derneği'nin V-Label Almanya Ofisi kabilinden meydana getirilen Proveg International tutanağı da nihai tüketicilerin bundan sonraları güneş tacı virüs ile birlikte vegan-vejetaryen beslenme türüne yöneldiği doğrultusunda neticeleri ortaya koydu. Büyük devletlerin et, süt, peynir üzere hayvanca proteinlerin yerini ilişki bulunan seçenek nebati bazlı proteinler düşüncesince ehemmiyetli yatırımlar yapıldığının aktarıldığı raporda başkaca toptan nihai tüketicilerin yüzdelik 76'sı virüs dolayısıyla hâlâ mıhlı yiyecek ve içmeye yöneldiği saptandı. Ayrıca bu nihai tüketicilerin de yüzdelik 27'sinin et engelleme hepsi gıdalarda nebati bazlı alternatifleri yeğleme etmiş bulunduğu vurgusu yapıldı. İngiltere, ABD, Almanya ve Latin ABD üzere iri ülkelerdeki oranların kip gösterildiği incelemede sonuç yıllarda nihai tüketicilerin yüzdelik 32'sinin vegan beslendiği ortaya çıktı.
“Vejetaryen beslenmeye akıllıcasına bir devir var”
Vegan-vejetaryen beslenme çeşidi ile alakalı şekilde en aşırı düşkünlük edilen “ne derece sağlıklı” sorusuna yanıt değerlendirmelerde bulunun İstanbul Arel Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Fitnat Şule Çakar bu beslenme tarzının toy konuşulsa fark geçmiş çağlardan bu yana mevcut bulunduğunu aktardı. Dr. Öğretim Üyesi Fitnat Şule Çakar gine de sonuç yıllarda ilkin etyemez beslenme alışkanlıklarının arttığını tabir ederek, “Dünya geneline baktığımızda etyemez beslenme geçmiş çağlardan bu yana mevcut kısaca toy bir beslenme seçimi değil. Kişilerin nebati bazlı beslenmeyi yeğleme etmesinin ayrımlı sebepleri var, birtakımı gruplar dini inançları gereği, birileri efsanevi haklarının korunması düşüncesince bu beslenme türüne yöneliyor. Fakat sonuç yıllarda ilkin mıhlı bulunduğu fikri ile bu beslenmeye yönelen insanoğlu var. Yani görüyoruz ki muhtelif nedenlerle etyemez beslenmeye akıllıcasına bir devir var. Bugün bakmış olduğunuzda sürdürebilir beslenme aşırı ehemmiyetli bir konu. Besinlerin elde edinmesinde, çevreye minimum dokunca veren, suyu minimum kullanan besinlere döndüğümüz düşüncesince etyemez beslenmeye akıllıcasına bir kayma yalan konusu. Artışın sebebi hemen mıhlı beslenme değil de hayvanca kaynaklı besinlerdeki eder artışı ve ya bulamama üzere nedenlerden de olabilir. Asıl ehemmiyetli bulunan istekle bu beslenme alternatifini seçmek. Eğer hakeza besleniliyorsa bir grup eklemelerle akıllıcasına beslenme yapılabilir” dedi.
Et grubunu tüketmiyorsak “baklagil fazlalık tahıl” olmalı
Artış sebebinden hâlâ aşırı şayet hakeza bir intihap bahis konusu ise beslenme dair uyanıklık edilmesi gerekilen birtakımı noktalara da uyanıklık çekici Dr. Fitnat Şule Çakar, “Bunun da bir grup kuralları bulunduğunun bilinmesi, kifayetli ve stabil beslenme namına gelişmemiş beslenmeye ilişik denklemelerin yapılması gerekiyor. İnsanoğlunun yaşamda kalabilmesi düşüncesince erke ihtiyaçı derece besin ögelerine de ihtiyacı var. Hayvansal gıdalardan hem enerjimizi aynı sürede proteinlerimizi sağlıyoruz. Ayrıca sert minarelinin de dobra kaynağını ilkin et grubundan alıyoruz. Eğer tığ hayvanca beslenmeden uzaklaşıp nebati beslenmeye kayıyorsak hayvanca gıdalardan aldığımız proteini nebati gıdalardan almamız gerekiyor. Burada da ne yapıyoruz, örneğin et yedikleri devir etteki proteininin yüzdelik 98'ini yahut haya yedikleri devir yüzdelik yüzünü kullanıyorlar. Biz de nebati asıllı gıdaları bir araya getirerek protein standardını yükseltmeye gidiyoruz. En aşırı tercih ettiğimiz da bu mevzuda mobilyasız baklagil fazlalık hububat karışımları. Mesela bizim en aşırı sevdiğimiz ezogelin çorbası buna örnektir. İçinde hem mobilyasız baklagil mevcut hem tahılı var. Aynı sürede nohutlu pilav da ulusal kemirmek sayılır en sevdiklerimizdendir. Onda da mobilyasız fasulye ve pirinç, baklagil ve hububat karışımı olur. Bunları yediğimizde ete denktaş proteinler almış oluyoruz. Bir açığımız demirde kalıyor, hayvanca kaynaklı ilkin al etteki sert cisim kabilinden alındığında ağız ağıza kullanılıyor. Demirin dobra kaynakları etler diyoruz, bitkilerde de sert var. Mesela ıspanak. Tamam, ıspanak üzere yeşil yapraklı bitkilerde sert aşırı bir tomar mevcut fakat vücuttaki emilim payı düşük. Onun düşüncesince o demiri alırken onların emilim oranını arttıracak biçimde bir beslenme programı içinde verilmelidir” halinde örnekler vererek nebati bazlı besin tercihlerinde mıhlı olunmasına namına önerilerde bulundu.
Türkiye'de protein değil kalpsizlik sorunu yaşanıyor
Toplumsal şekilde beslenme tarzına da yer veren Şule Çakar, Türkiye'de muhtelif nedenlerle etten alınmayan demirden çevre kalpsizlik sorunun aşırı bir tomar bulunduğunu söyleyerek laflarına şu biçimde bitmeme etti;
“Vejetaryen gruplarda bizim en iri problemiminiz nema ve evolüsyon dönemlerinde ve ya gebelik üzere hususi fizyolojik hallerde kısaca protein gereksinimin arttığı yıllarda sıkıntılıyız. Bir de kalpsizlik konusunda. Biz doğrusu beslenme türü şekilde hâlâ mıhlı peyda etmek namına etraflı kifayetli ve stabil beslenme önerilerimizi Akdeniz rejimi dediğimiz çerçevede yapıyoruz. Oluşturulan beslenme piramidinde en alttaki kısaca en bir tomar tahıllar ve mobilyasız baklagiller vardır. Onun üzerinde semere sebzeler var. Ondan sonraları da yağlara gidiliyor. Yani doğrusu evren genelinde hayvanca gıdaların tüketiminde bir eksilme var. Fakat Türkiye şartlarına baktığımızda protein ihtiyacı aşırı bir tomar gözükmüyor. Özellikle ana sütünden çevre karşılayabiliyoruz. Asıl sıkıntımız protein değil zira mobilyasız baklagil-tahıl kullanımını bu arada tercih ettiğimiz düşüncesince kalitesi faziletkâr almış oluyoruz. Bizim vatanımızda dava hâlâ aşırı anemi. Özellikle de kadınlarda, doğurganlık çağındaki bayanların kalpsizlik olması gelecek evlatların da anemili doğmasına illet olur. Ayrıca beslenmeyi bir etraflı içinde değerlendirirsek doğrusu tığ genel manada etyemez sönümsüz bir toplumuz.”
En azından mazot ve haya nitelikli beslenme düşüncesince şart
Uzmanlar şekilde “en iyi” beslenme şekilde adlandırdıkları beslenme tarzını da aktaran Şule Çakar, “Mesela dini inançlar yardımıyla etyemez beslenenler geberik hayvanın tek şeyini yemezler fakat yaşamda iken mazot ve haya üzere ürünlerini ferah ferah kullanıyorlar. Beslenme açısından baktığımızda en dobra beslenme seçimi bu. Yani olgunluk et yemeyelim fakat en azından mazot ve yumurtayı alırsak beslenmemiz hâlâ nitelikli olacaktır” dedi.
Ekmek yemeyin niteleyerek bir bilinçlilik yok
Beslenme dair aşırı bir tomar hata bilginin aktarıldığı dair da uyarılarda mevcut Çakar sonuç şekilde laflarını şöyleki sonlandırdı, “Beslenme ile alakalı hâlâ doğrusu ne mevzuda olursa olsun her insanın akıllıcasına bilgiyi almaya hakkı var. Bazen görüyoruz örneğin bizim asliye besinimiz ekmektir. Ekmek yemeyin niteleyerek bir bilinçlilik yok. Beyaz atlatmak yemeyelim olgunluk fakat mükemmel buğday ekmeği yiyelim. Çünkü posası var, vitamini, mineralleri mevcut ve bunlar bizim düşüncesince önemli. Örneğin, düğü yemeyelim ebebulguru yiyelim. Bu tür spekülasyona girmeden akıllıcasına kaynaklardan akıllıcasına bilgiyi almalıyız.”