Sivas Valiliği İl hususi İdaresi Buruciye A.Ş, Sivas Belediyesi, SİDAŞ, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi ve Ticaret ve Sanayi Odası'nın ortaklığıyla kurulan "SORTAŞ" Solucan Gübresi Üretim Tesisinde, Sivas Belediyesi su artıma tesislerinden çıkan atılan çamur solucan mamasına dönüştürüyor.
Solucanların yedikleri çamur mamasından elde edilmiş büyük abdest ile organik gübreye dönüşüyor. Böylelikle atılan çamurunu dağıtmak düşüncesince meydana getirilen harcamanın önüne geçilmiş olduğu kadar mekân kirliliği de önlenmiş oluyor. Yurt dışından ithal edilen kimyevi gübrelerin yansıması bulunan efdal döviz kayıplarının ise organik gübreyle sonlanacağı düşünülüyor.
Çevre kirliliğinin önüne geçilecek
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Uğur Tutar, mevzuyla ilgilendiren meydana getirdiği açıklamada, “Belediyelerin likidasyon tesislerinden çamur çıkıyor. Belediyeler bu çamuru kaldırılmış etmekte zorlanıyorlar. Büyük tesislerde bu çamuru yaktırıyorlar ancak bu da mekân kirliliğine bozukluk oluyor. Bunun düşüncesince gerçek birlikte oranda mülk ödüyorlar yada bunları yabanıl ambarlama kanalıyla depoluyorlar ki bu da mekân kirliliğine bozukluk oluyor. İçerisindeki toksin maddeler, ağırbaşlı metaller çevreye ehemmiyetli seviyede dokunca veriyor. Biz bunu solucanları kullanarak ne kaldırılmış ediyoruz diyerek birlikte plan geliştirdik. Yaklaşık 2 yıldır likidasyon çamurlarını solucanlar düşüncesince abla formuna ne dönüştürebileceğimizi çalıştık. Son 6 aydır da solucanlara bu çamuru rehabilite ettikten sonraları yedirdik. Çıkan solucan gübresinin analizlerine baktık. Gördük ki yüzdelik 72 oranında ağırbaşlı metalleri ortamdan ayırdığını, başkaca içindeki efdal oranda azot, fosfor, potasyum organik bap yetinme ettiğini çözümleme sonuçlarında gördük. Kimyasal gübrelerin birlikte tarafını hem hammadde kendisine hem de ithal kanalıyla diyar dışından gerçekleştirme ediyoruz” dedi.
“Artıma çamurları ehemmiyetli birlikte fosfor kaynağı”
Doç. Dr. Tutar, likidasyon tesislerinden çıkan çamurun yüzdelik 6 fosfor içerdiğini belirterek, “Kimyasal gübre istihsal miktarımız aşırı az. Fosfor açısından tığ ağız ağıza dışa bağımlıyız fosfor kayaçlarımız bu açıdan ehliyetli değil. Buna ilişkin kendisine yüzdelik 6 yöresinde fosfor içermesi hasebiyle artıma çamurları ehemmiyetli birlikte fosfor deposu ve bunun tarımda kullana bilirliği yapmış olduğumuz emek harcamaları göstermiş oldu. Hem çevreye dokunca sağlayan ehemmiyetli birlikte atığı değerlendirmiş oluyoruz. Hem de aşırı ehemmiyetli birlikte organik gübre getirisi elde etmiş oluyoruz. Yapmış olduğumuz çalışmanın en akıbet evresi dar dirim bilimsel analizleriyle sabık hafta sebebi ile akarette birlikte laboratuvarda bunun neticelerini da aldık. Gördük ki Solucanlar çabucak ağırbaşlı metalleri ve toksin maddeleri kaldırılmış etmiyor ayrımsız sürede içindeki patojen dar organizmaları da bulunmayan ederek emin birlikte gübre biçimine getiriyor. Dolayısıyla yapmış olduğumuz çalışmanın neticeleri doygunluk edici. Bizim ihtimal de topraklarımızın gübrenin tamamını karşılayabilecek” dedi.
“Önemli birlikte döviz kaybını ortadan kaldıracağız”
Doç. Dr. Tutar, kimyevi gübre kullanılmadan çabucak likidasyon çamurlarından elde edilmiş gübreyle ekincilik yapılabileceğini dile getirerek, “Çok ehemmiyetli birlikte döviz kaybını ortadan kaldıracağız. Topraklarımızı organik bap itibarıyla zenginleştireceğiz ve akıllıca pahalı çiftçiye ulaştırabileceğimiz ortamında hem fellah kazanacak hem çevremiz kazanacak. Her belediyenin aşırı efdal birlikte artıma çamuru çıktısı var. 350 bin sözü geçen Sivas Belediyesi örneğini vereyim bizim günce 85 titrem likidasyon çamurumuz çıkıyor. Türkiye geneli ve büyükşehirleri düşünün milyonlarca titrem likidasyon çamurunun tabii yollarla organik gübreye dönüştürülmesi ve bunun tarımda emin birlikte biçimde kullandırılması bahis konusu olabilecek. Bununla nazarıitibar ilk örnek icraat ve daha sonra sınai yatırımların yapılması gerekmektedir” dedi.
Volkan Kaplan - Demet Karakuş