İstanbul
Türkiye'nin Paris Anlaşması'nı onaylaması ve 2053 düşüncesince kemiksiz bakir çıkarma gayesi belirlemesiyle ülke politikası somutlaşmaya başlarken, nice sahası yakından ilgili yeşil dönüşümün gerçekleştirilmesine müteveccih hazırlıklar ivme kazandı.
İklim değişikliğiyle mücadelenin ve global susama artışını önlemenin birlikte mefret tutum politikalarını ve ticareti de baştan şekillendiren yeşil dönüşüm, Türkiye'nin kazançlı kalkınma ve ihracata çevrilmiş planlarını da yakından etkiliyor.
Bu kapsamda, Türkiye'nin en iri dış satım pazarı Avrupa Birliği'nin (AB) 2050'de karbon yansız olma hedefiyle karbon salımı faziletli mamüllerin ithalatına vergilendirme yaparak uygulamaya koyacağı Yeşil Mutabakat, evvel evrede çimento, demir-çelik, alüminyum, basma ve cazibe sektörlerinde karbon yoğunluğunun azaltılması düşüncesince şümullü değiş gerektiriyor.
Sıfır çıkarma hedefi, Yeşil Mutabakat'a ahenk düşüncesince dönüşümü hızlandırabilir
Uzmanlar, karbon yoğunluğunun azaltılması düşüncesince atılması müstelzim evvel adımın Türkiye'nin 2030'a derece kömürden çıkışını sağlayacak birlikte izlem belirlemesi bulunduğunu ve bunu ömrünü doldurmuş santrallerden başlayarak gerçekleştirmesi icap ettiğini belirtiyor.
Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği Kurucu Direktörü Bengisu Özenç, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, Türkiye'nin 2053 kemiksiz bakir çıkarma hedefine kavuşması düşüncesince elden yenilenebilir erke yatırımları yapmasının kifayetli olmadığını belirterek, "Öncelikle kömürden çıkışı öngören birlikte defa haritası gerekiyor ki insicamlı birlikte yeşil transformasyon gerçekleştirilebilsin. Türkiye'nin 2030'a derece kömürden çıkması gerek. Kömür kaynaklı emisyonlar 2030'a derece azaltmamız müstelzim çıkarma miktarıyla az elan başa baş." dedi.
Türkiye düşüncesince kömürden çıkışın uygulayım kendisine 2030'a derece gibi bulunduğunu dile getiren Özenç, şöyleki konuştu:
"Bu siyasal birlikte değişmeyen güçlükle birlikte defa belirlemişken Türkiye'nin kişi olanakları doğrultusunda bu yönde adımlar atacağını düşünüyorum. Elektrik sektöründeki dönüşümü elan ilkin karbon vergileriyle düşünmedik. Kömür teşvikleriyle eden birlikte meslek içre baktık. Bu teşvikleri ve emisyonlar dolayısıyla bahis konusu olacak ek maliyetleri düşündüğümüzde bu çıkışın gerçekleşmesi lazım. Yeşil Mutabakat kapsamında karbon derin sektörler bulunan demir-çelik, çimento, alüminyum, basma ve cazibe sektörleri rüçhan alanlar güçlükle bu sektörlerin genişlemesi de uydurma konusu. Artık millî birlikte bakir çıkarma amacımızın olması, bu sektörlere bağlı kapsamı da kendimizin çizebileceği anlamına geliyor."
Özenç, karbon derin altyapıya yapılacak yatırımların toy kazançlı düzende endamsız birlikte müddette ruhsuz dünya malı durumuna tahavvül riski taşıdığının altını çizdi.
Teknolojik gelişmelerin de yeşil dönüşümü desteklemesi icap ettiğini kail Özenç, iri ölçekli işletmelerin birlikte KOBİ'lerde de baş döndürücü boyutlu birlikte transformasyon ihtiyacının ortaya çıktığını dile getirdi.
Özenç, yeşil transformasyon kapsamında natürel gazın rolünün ise "geçiş yakıtı" kendisine derinlemesine birlikte müddet elan bitmeme edebileceğini söyledi.
Kara yolu ve ülke yolu taşımacılığı da sektörlere eklendi
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Kurucu Direktörü Güven Sak da Türkiye'nin 2053 kemiksiz bakir çıkarma hedefinin kasımda İskoçya'nın Glasgow kentinde düzenlenecek Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar Konferansı'nda (COP26) somutlaştırılabileceğini belirterek, "Kömürden depar belgesi stratejisinin COP26'da elan konkre bir vaziyete gelmesinin Türkiye'nin önünü açacağını düşünüyorum. Yeşil Mutabakat kapsamındaki sektörlerin bütün erke derin sektörler ve emisyonların azaltılması en ehemmiyetli konu. Bu nedenle, Yeşil Mutabakat'a ahenk açısından atılması müstelzim evvel ve en bariz etap da 2030'da kömürden çıkışı stratejisi oluşturmak." dedi.
Sak, Türkiye ekonomisinin Avrupa'nın ayrılmaz parçası bulunduğunu ve Avrupa şekil ve formül değiştiriyorsa Türk ekonomisinin de buna layıkıyla dönüşmesi icap ettiğini tabir etti.
Süreç içre Avrupa ile nice toy bütünleşme alanlarının ortaya çıkacağını dile getiren Sak, şöyleki bitmeme etti:
"Yeşil Mutabakat kapsamında belirlenen evvel 5 tüketicilere yağız yolu ve ülke yolu taşımacılığı da eklendi. Tüm bu hazırlıklar Avrupa'nın iç pazarıyla ilgili. İthal ürünlere karbon eşitleme vergisi getiriliyor. Şirketlerin kişi bedel zincirleri içre karbon emisyonlarını düşürmeleri düşüncesince müstelzim tedbirleri almalarını mecburi markajcı tensikat uydurma konusu. Enerji derin sektörler 3 noktada Yeşil Mutabakat ile antant sağlayabilirler. Bunun evvel adımı emisyonların azaltılması, ikincisi elan birlikte tomar hurda ve arka dönüşümlü girdi kullanılması, üçüncüsü ise hızla gelişen teknolojinin yenilenmesi. 2053 kemiksiz bakir çıkarma yılıysa, evvel evrede erke sektöründeki karbon emisyonlarının azaltılması düşüncesince çabuk akıntı buyurmak gerekiyor ki bu da kömürden depar belgesi düşüncesince izlem oluşturulması demek. Bundan sonraları toy kömür santrali yapılması baş döndürücü gibi görünmüyor. Halihazırda çevreye yaymış olduğu emisyonlar dair düğümlü santraller var. Bu kapsamda, ömrünü doldurmuş santrallerden başlayarak kömürden depar belgesi stratejisine gerekseme var."
Türkiye, Avrupa'ya müvellidülma tedarikinde ehemmiyetli sözlü ülkelerden
Sak, Türkiye'nin, çoğalma ve istihdamı artırırken emisyonları ıskat buyurmak düşüncesince intikal devrinde kullanabileceği seçenek erke kaynakları bulunduğunu ve natürel gazın bunların başlangıcında geldiğini söyledi.
Doğal taş yağı lambası lambası ve müvellidülma karışımının da bu süreçlerde elan parlak birlikte hal sunacağını ve mevcud natürel taş yağı lambası lambası borazan hatlarıyla bu karışımın iletilebileceğini özetleyen Sak, Avrupa'daki nice çalışmada Türkiye'nin müvellidülma tedariki düşüncesince avantajlı adaylardan birisi kendisine öne çıktığını tabir etti.
Sak, Türkiye'den Avrupa'ya uzanan natürel taş yağı lambası lambası borazan hatlarıyla da müvellidülma taşınabileceğini vurgulayarak, "Diğer birlikte seçenek eşme da nükleer. Nükleerde giriş maliyetleri faziletli güçlükle orada da elan önemsiz ölçekli yatırımlarla bu maliyetlerin düşürülmesi düşüncesince icraat yapılıyor." diyerek konuştu.
Sermaye derin ve şümullü birlikte transformasyon periyodunun yaşanacağını tamlayan Sak, şunları kaydetti:
"Türkiye'nin karbonsuzlaşması esasen Avrupa'nın karbonsuzlaşması demek. Avrupa düşüncesince karbonsuzlaşma politikasını Türkiye'yi dikkate almadan tasarlayabilmek gibi değil. Bu nedenle, Türkiye'de karbonsuzlaşmaya müteveccih yatırımların finansmanı düşüncesince bütün adımları atmamız lazım. Bunun birlikte ecnebi yatırımları da bu kapsamda gitmek gerek. Salgın sonrası Çin'den uzaklaşacak bedel zincirini Türkiye'den geçirmek, bedel zincirlerinin baştan yapılanmasında kendimize arazi ayırmak ve Yeşil Mutabakat'a uyumda müstelzim yatırımları akçalanmış buyurmak düşüncesince bu adımlara gerekseme var."
Yeşil Mutabakat düşüncesince AB'den 1 trilyon avroluk bütçe
AB Yeşil Mutabakatı, ülke değişikliğiyle mücadelede karbonsuz ekonomiye dönüşümü bildirmek üzere Aralık 2019'da açıklandı. Mutabakat kapsamında AB limonluk gazı emisyonlarının 2030'a derece yüzdelik 55 azaltılması, 2050'ye derece ise kemiksiz bakir emisyona ulaşılması hedefleniyor. Avrupa Komisyonu bu amaca müteveccih 1 trilyon avroluk envestisman gayesi açıkladı.
AB'nin Yeşil Mutabakat kapsamındaki çıkarma azaltım hedeflerini gerçekleştirmesi düşüncesince ithal mallara uygulayacağı sınırda karbon vergisi düzenlemesinin ise 1 Ocak 2023 bakımından devreye gireceği fakat 31 Aralık 2025'e derece intikal devri uygulanması planlanıyor. Düzenlemenin 1 Ocak 2026 bakımından ise mükemmel kendisine uygulanması bekleniyor.
