İstanbul
Çırağan Caddesi'ndeki çınar ağaçlarının İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) kabilinden kesilmesi, kamuoyunda bazısı kesimlerce tepkiye minval açtı. Uzmanlar, kesinti işleminin bu süreçte uygulanacak en meyve değişmeyen olduğunu, bundan ilkin er kişileştirme ve dulda şekillerinin mevcut bulunduğunu savundu.
Çınar kanserine minval açan mantarın, ABD'den 2. Dünya Savaşı zamanında Avrupa'nın ticari ciddiyete erbap Marsilya, Barselona ve Napoli üzere limanlara taşınan, odun, ambalaj materyali ve harpte beğenilen odun materyalleri ile Avrupa'ya intikal icra ettiği düşünülüyor.
Hastalık, ksilemin (kökten tahsil edilen suyun fotosentez ile yapraklara haiz konveksiyon yapıları) lekelenmesine, su hareketinin bozulmasına, kansere ve çoğu kat ağacın ölümüne ne oluyor. En bariz illet belirtisi, yan kısmının anide ölümü kendisine gözleniyor, 30-40 santim çapındaki ağaçlar enfeksiyondan 2-3 sene sonraları ölebiliyor. Ağaç gövdesindeki pamukçuklar, rastgele devir kalın, çapraşık amut kabuğundan görünmese de iç kabuğun nekrozu ve pörsümemiş odunun mavimsi-siyah ila kırmızımsı-kahverengi nitelik değişikliği ile karakterize ediliyor.
Türkiye'nin tabii çeşidi bulunan maşrık çınarı (platanus orientalis) su hevesi faziletkâr amut grupları ortada toprak alırken flora zamanında rutubet gereksinimi duyuyor. Bu nedenden çoklukla ayak tabanı suyu faziletkâr alanlar ile sulak bölgelerde ve su kenarlarında yetişiyor, levent boylu sürekli kuraklığa dayanamıyor.
Bu nedenden yeteri denli sulanmayınca ağacın muafiyet sistemi namevcut oluyor, bahis konusu patojenin su hevesi faziletkâr bulunan ağacı öldürmesi düşüncesince akıllıca yassı oluşuyor.
Budama esnasında ağaçlar ortada beğenilen makinelerin, rastgele kullanımda dezenfekte edilmesi hastalıkla mücadelede şişman ehemmiyet taşıyor.
"Geçmişte ağaçların kesilmesi meyve çareyken bugün siyasa değiştirdi"
İstanbul Orman Mühendisleri Odası Başkanı Nejdet Balcı, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, Dolmabahçe ve Çırağan Caddesi çevresinde mevcut müşterek tomar sayıdaki zamanı bina ve hars varlığına çınarların haremlik ettiğini, bu çınarların hem İstanbul'a bununla beraber ziyaretçilere görsel müşterek ziyafet sunduğunu dile getirdi.
Kültürel ve huy varlığının bu denli derin bulunduğu müşterek alanda meyve 2 yılda 112 amut ve en meyve 39 çınar çabucak kesilip alandan uzaklaştırılıyorsa kamuoyunun bu mevzuda bilgilendirilmesi, ne ve ne için yapıldığının derinlemesine anlatılması icap ettiğini tabir fail Balcı, "Bu bölgedeki çınar ağaçları tarihe tanıklık eden, korunması düşüncesince elimizden mevrut rastgele şeyi yapmamız gereken, özen ile üstünde durmamız gereken, müşterek ağacın ötesinde müşterek tomar hâlâ müşterek tomar ağıt tabir fail ağaçlar bu ağaçlar." dedi.
Bu ağaçlarla dayalı probleminin karşı kat 2007 senesinde belirleme edildiğini, Türkiye ve diyar dışındaki akademisyenlerden oluşan heyetin müşterek yazanak hazırladığını, çınarlara müşterek mantarın dokunca verdiğinin belirlendiğini kaydeden Balcı, laflarına şu biçimde bitmeme etti:
"Bugün de yapılması gereken; retrospektif yapılanlar, bu hastalıkla dayalı hem Türkiye bununla beraber dünyada yaşanmış bulunan tecrübeler ve meyve gelişmelerin ışığında müşterek minval haritası ortaya konması, kamuoyuyla paylaşılması ve ağaçlarla dayalı müşterek tasarrufta bulunulması gerekiyor. Bu işle ilgilenen meslektaşların fevk kuruluşu Orman Mühendisleri Odası kendisine caba müşterek güruh bilgiyi bilmeyince düpedüz bu mevzuda neler bulunduğu dair bazısı soruları istifsar ve cevaplarını öğrenme gereksinimi duyuyoruz. 2007-2015 ortada bu alanda toplanmış 56 amut kesiliyor. Son dü yılda 112 amut kesiliyor, hasebiyle müşterek tomar ağırbaşlı müşterek artım var. Bu artışın nedeni nedir? Geçmişte ağaçların kesilerek alandan uzaklaştırılması en meyve deva kendisine başvurulan müşterek yöntemken bugün siyasa değiştirdi ve karşı başvurulan formül durumuna mi getirildi? Getirildiyse bunun nedeni mevcut mı? İstanbul Büyükşehir Belediyesi, bu ağaçların kuruduğunu, dirilik ve mülk güvenliğini tehlikeye attığını söylüyor. Bu esbabımucibe 112 ağacın kâffesi düşüncesince meri midir?"
- "Bazı ağaçların diplerinin dimdik bulunduğunu gördük"
Balcı, "Sahada yaptığımız tespitte bazısı ağaçların diplerinin dimdik bulunduğunu gördük. Köklerini dimdik gözlemlediğimiz ağaçlar düşüncesince acep yankı bilimi tomografi fariğ midir? Bu tomografi yorumlanmış mıdır? Kim yorumlamıştır? Eğer çekilmediyse, bu ağaçları kesmeye esbabımucibe ne gösterilmiştir? Eğer çınar ağaçlarına dokunca sağlayan müşterek yalan varsa, bu ağaçlar kesildiyse küsurat dimdik ağaçlar düşüncesince İBB ne yapmayı düşünüyor? İBB'nin bu mantarlarla dayalı müşterek minval haritası mevcut mıdır? Kesilen maşrık çınarı adına apayrı müşterek çınar türünün dikildiği yahut dikileceği tabir edildi. Bu değişmeyen neden, ne ilmî gerekçelerle alınmıştır?" diye sordu.
Bu yalan türünün Türkiye'de bulunmaması müstelzim müşterek cins bulunduğunu tamlayan Balcı, "Buradan şu biçimde müşterek meyve da ortaya çıkıyor: Orman ürünlerinin derin kendisine girmiş bulunduğu gümrük kapılarından, benzeşim zararlıların doğamıza dokunca vermemesi düşüncesince kesinlikle orman ve orman sanayi mühendisi istihdam edilmesi gerekiyor. Tabiat Varlıklarının Koruma Kurulu'nun raportör kendisine orman mühendisi çalıştırması gerekiyor. Böyle müşterek emek vermek olursa, dulda kurulları da bu mevzularda yönlendiren olma hususi durumunu hâlâ müşterek tomar kazanır diye düşünüyoruz." ifadelerini kullandı.
"Çözüm, izolasyona ehemmiyet verilip, mukteza tedavilerin uygulanmasıydı"
Orman Fakülteliler Derneği (ORFAMDER) Başkanı Mehmet Yerli ise 100 salname ağaçların dayalı kurumların "kesilmek mecburiyetinde bırakıldı", "yapacak müşterek obje kalmadı" anlamındaki raporların içlerine sinmediğini, mevzuya acemi müşterek sağ açıklık getirilmesi icap ettiğini söyledi.
Türkiye'de hem kültürel bununla beraber ilmî değerleri ince yüksek, mahfazalı yahut korunması mukteza müşterek tomar kalburüstü abide ağaçların bulunduğunu tabir fail Yerli, "sessiz tarihçiler" kendisine tabir edilen abide çınarların, önceki devre ilişik nice vakaya tanıklık ettiğini, bu ağaçların otopark yeri yahut bostan ağacı olmadığını dile getirdi.
Çınar kanserinin, dünyayı kasıp kavuran Kovid-19 ile eş bedel tutulabileceğini vurgulayan Yerli, "Kovid'in elbette otama edildiğini yaşayarak gördük. Bu mevzuda izolasyonla dayalı hal üretildi. Daha sonraları geliştirilen aşılarla bu işin önünün alındığına tanık olduk. Burada da hal ağacın hastalanmasının peşi sıra izolasyona ehemmiyet verilip, mukteza tedavilerin uygulanmasıydı." dedi.
Mehmet Yerli, Dolmabahçe'de tahsil edilen nazik endam sonucuna ilişkin, "Bu bölgenin trafiğe açıkça olması, derin müşterek güzergah olması ve insanoğlu sağlığı üzere unsurlar hasebiyle kurumlar, oluşabilecek ağırbaşlı sıkıntıların önünü bu biçimde kabul etmek mecburiyetinde bırakıldı. Bununla dayalı müşterek tedbirin müşterek tomar önceleri başlamış olması gerekiyordu. Biz şu an kararı konuşuyoruz. " dedi.
Dolmabahçe'deki ağaçlara mütenasip tanıdık yöntemlerin uygulanamayacağını, tabiri caizse pamuklar içre saklanması icap ettiğini tabir fail Yerli, "İnsan baskısı ve müşterek tomar ruhsal gerilim altındaki bu canlılar çabucak tükenirken hâlâ itinalı müşterek çabayı olağandan doğruluk ettiklerini düşünüyoruz. Ağacı susuz bıraktığınız devir patojenlerin ağacın su almasını engelleyecek duruma gelmesine etken olabilir. Oradaki derin insanoğlu trafiği, amut çanaklarının ters olması, asfaltların ağaca getirmiş bulunduğu baskı, ilkin şita aylarında tuzlama işlemlerinin dikkatsiz mamul olması bütün bu illet sebeplerini ortaya çıkaran unsurlar üzere görünüyor." diye konuştu.
- Tedavi düşüncesince dü yöntem: Yerinde dulda ve nakil
Söz konusu hastalığın ortaya çıkmasından sonraları ağaçların çalışkan kendisine korunması düşüncesince durumunda dulda ve aktarım seçeneklerinin bulunduğunu aktaran Yerli, hal kendisine memul taşınma yönteminden vazgeçildiğini anlattı.
Şu anda hastalığa ne bulunan mantara huzur dirilik alıcı müşterek kimyevi yahut dirim ilmi kontrolün bulunmadığını tabir fail Yerli, bundan dolayı bu hastalığın kontrolünün fakat inhibütör tedbirlerin alınmasıyla sağlanabileceğini vurguladı.
Özellikle budama işlemlerinden ilkin ve sonraları budama aletlerinin dezenfekte edilmesi, bulaşın değini kanalıyla geçtiğinin bilinmesi icap ettiğini özetleyen Yerli, başkaca sakat amut dokusunu yakmanın, budama sonrası talaşları temizlemenin, rastgele muhtelif çıban ve yaralanmayı yalan inhibütör yıkamalarla otama etmenin, kirlenmiş alanlara alıngan ağaçları dikmekten kaçınmanın önemine değindi.
Yerli, yaralanmış kavuşum kesinlikle esirgeyici bap ile dezenfekte edilmesi ve budama emek harcaması yapılmaması icap ettiğinin altını çizerek, "Tespit edilmiş bulunduğu tarihten itibaren budama işinin on paralık yapılmaması gerekirdi. 2007 raporlarında da görüldüğü üzere bu cins yollar istilayı arama dibine edinmeyi sağlamakta yahut yayılmasını yavaşlatıyor. İzolasyon ile bu işi öteleyebilirdik, engelleyebilirdik, yayılmasını yavaşlatabilirdik." dedi.
"Korularda da yüzdelik 25 oranında bu illet mevcut"
Ağaçların tamamının bu kansere yakalandığıyla dayalı ağırbaşlı şüphelerinin olduğuna dikkati çekici Yerli, "Bildiğimiz kadarıyla korularda da yüzdelik 25 oranında bu illet mevcut. Bunların yüzdelik 5'inin de ayakta lakin geberik olduğuyla dayalı tespitlerimiz var. İfade ettiğimiz şeyler, bu ağaçların ne düşüncesince kesildiğiyle dayalı müşterek düşünce değil. Tabii ki insanoğlu sağlığı rastgele şeyin önünde. Yarın olabilecek müşterek sıkıntı evveliyat tedbirlerin katılması gerekiyor. İlla ki 'Bu ağaçlar kesilecek' diye egemenlik verildiyse bilirkişiler kabilinden kesilmesi gerekir. Bu, döşenmemiş kuruya 'Ağaçlar ne düşüncesince kesildi?' kaygısı değil. Dünyanın rastgele durumunda bu yollar uygulanıyor." halinde konuştu.
