Brüksel
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Brüksel Temsilcisi Haluk Nuray ve Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Avrupa Birliği (AB) Temsilcisi ve TÜSİAD-TİSK BusinessEurope Daimi Delegesi Dilek Aydın, AA muhabirine, Avrupa Yeşil Mutabakatı, mutabakatın öngördükleri ve Türkiye'ye muhtemel etkilerine değgin değerlendirmelerde bulundu.
Mutabakatın hissedar "yeşil uzlaşı" bulunduğunu ve haricen bakınca çabucak çevreyle ilgilendiren hissedar husus namına algılandığını tamlayan Nuray, mutabakatın detaylarına inildiğinde bu mevzunun yeşilin aşırı ötesinde hissedar deme taşıdığını, bunun yaşamın gelişigüzel dalında arazi meydan "kapsamlı hissedar inkılap projesi" bulunduğunu söyledi.
Nuray, Yeşil Mutabakat'ın, sanayi, tarım, ulaşım, enerji, tecim ve çevre kabil 47 değişik iç kulak içerdiğini anımsatarak, "Her mevzuda dehşetli hissedar dönüşüm, bildiğimiz gelişigüzel bilinçlilik değişiyor." sanarak konuştu.
Mutabakatın yaşamın gelişigüzel dalında inkılap içeren hissedar janr "sosyal sözleşme" olduğuna dikkati çekici Nuray, "Bu janr değişimler eşme aktarımıdır. Daha öncesinin güzel ve kıvançlı sektörleri silinebilir. Bu süreçten karlı çıkacaklar ve değer ödeyecekler var." ifadesini kullanırken, değişimin finansmanı, ederinin kimin çeşidinden ödeneceği ve halkın buna kesinlikle inandırma edileceği kabil muhtelif istifham işaretleri bulunduğunu anlattı.
Mutabakatın konkre adımlar atılmış hissedar "kalkınma planı" durumunu aldığını kail Nuray, "Bu, merkezi hissedar planlamaya dönüşmüştür ve peşinde 5 sene düşüncesince 1,82 trilyon ekü koydular. Burada, organ iklim katkılarıyla baş başa yaklaşım 3 trilyon avroluk hissedar fondan bahsediyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Nuray, Avrupa Yeşil Mutabakatı uğrunda engellerin de bulunduğunu belirterek, "AB, tasar yapıyor lakin devletlerin hacısı hocası denktaş konumda değil. Daha kırılgan ve emektar teknolojilere değgin devletlerin huzur çıkması oluyor. Avrupa'da Kuzey-Güney ayrılığının büyüdüğünü görebiliriz." dedi.
Söz konusu ayrılığın coğrafi olmadığını, uygulayım bilimi kullanımına değgin bulunduğunu özetleyen Nuray, bu devletlere hissedar tomar edisyon yapılması şeklinde gayrı bölgelerde "huysuzluklar" çıkarabileceklerini tabir etti.
"Plan güzel olur"
TOBB Brüksel Temsilcisi Haluk Nuray, "Plan bence güzel olur. Konsey, komite ve organ devletler ortada enli siyasal uzlaşma var. Kaçınılmaz bulunduğunu anladılar. Bunu yapmama seçeneği yok. Başarısızlığın maliyeti aşırı yüksek." dedi.
Son çağda AB ülkelerine sayısal dönüşümün de kendisini dayattığını özetleyen Nuray, iklim dostu dönüşümle senkronik biçimde uygulayım bilimi kaynaklı sayısal dönüşümün de yapılmasının mecburi hissedar çözüm aldığını, bu sürece "ikiz dönüşüm" ismi verildiğini söyledi ve ıssız el altında AB fonlarının yüzdelik 37'sinin Yeşil Mutabakat düşüncesince gitmek mecburiyetinde olduğuna ayraç etti.
Yeşil dönüşümün Avrupa'yı karbon atıl hissedar anne kara tasni amacı bulunduğunu anımsatan Nuray, "Bunun düşüncesince dünkü hissedar maşer düzeni kurman gerekiyor." sanarak konuştu.
Nuray, "Yeşil Mutabakat zannettiğimiz kabil çevre konusu falanca değil. Dünya, mübrem biçimde aşırı iri hissedar dönüşüme giriyor. Herkes buna adapte olmak zorunda. Baştan ayık davranıp evveli değişenlerden olabilirsiniz. Ya uyacaksınız yada evren karakter uyduracak." ifadelerini kullandı.
"Kendi Yeşil Mutabakatımızı hazırlamamız lazım"
Türkiye'nin şu anda Mutabakatı derk evresinde bulunduğunu ve uyum ika aşmasına geçeceğini kail Nuray şunları kaydetti:
"Avrupa erek belirledi. Amerika ve Çin de bu trene bindi. Bizim özlük Yeşil Mutabakatımızı hazırlamamız lazım. Avrupa mutabakatı dışa yansıtmaya başladı. AB hissedar bilinçlilik yapıyor. Buna uyalım. Az uyalım. Şunu atlatalım diyenler var. Yeşil Mutabakat AB'nin gerçekleştirmek mecburiyetinde kalmış bulunduğu hissedar uran inkılap planı. Bundan 40 sene ilkin müstehase yakıtların tükendiğinin farkına vardık. Kömür, petrol, natürel kavara yağı lambası yağı tükeniyor. Bunların 21 asır sonuna genişliğinde dayanacağını düşündük. Önümüzde 100 sene var sanarak düşündük ve gün müvellidülma kabil seçenek teknolojileri geliştiririz sanarak düşündük.
Dünyanın 4,5 bilyon yılda biriktirdiği müstehase enerjinin 2 yüzyılda sonu geldi. Dünyanın averaj sıcaklığı yükseldi, kutuplardaki buzlar eriyor, iklimi belirleyen Kuzey Atlantik ve Körfez Akıntısı'nın yönü, noktayı ve miktarı değişti. Bu iklim değiştirmek ve coşkunluk artışı insan kaynaklı. Sera gazı artıyor. Ortalama coşkunluk uran devriminden beri 1,2 denli yükselmiş. Bu coşkunluk 2 denli yükselirse ekincilik arazileri kaybolacak. Böyle hissedar muhatara var. Eğer 2100'ü beklersek 2050'de sıcaklıklar 2 denli kalık olacak ve ağırbaşlı mesail çıkacak. Bu durumun çaresi müstehase yakıtlardan caymak ve karbonsuzlaşmadır. "
"Türkiye ile AB ortada Yeşil Mutabakat anlaşması yapılabilir"
Avrupa'nın Yeşil Mutabakatı Türkiye'yi yanına almadan yapmaması gerektiğine ayraç ederek, "AB, edisyon yapacağına Türkiye'yi de planın içerisine almalı." diyen Nuray şunlara dikkati çekti:
"Türkiye ile AB ortada Yeşil Mutabakat anlaşması yapılabilir. Yeşil Mutabakata uymama yerinde dünyadan kopulabilir. AB Yeşil Mutabakat çerçevesinde en akıbet ayrıntılı sektörel siyasa çerçevesi ortaya konuldu. AB'nin arsıulusal ağırlığı azaldı. Yeşil Mutabakat'la AB global ayaklık koyucu ve ölçün belirleyici bir duruma geldi. AB, etraflıca süredir topluluğu peşi sıra sürükleyecek hissedar bilinçlilik yapamadı. Tek Pazar'dan beri hedefsizdi ve iklim politikası üzerinden Yeşil Mutabakatı yaptı. Ortak erek buldu.
AB mutabakatla erke sistemini değiştirmeyi, istihsal zincirini ona akıllıca ayarlamayı ve yeşil verim üretimine intikal yapmayı planlıyor. AB, Emisyon Ticaret Sitemi (ETS) kurdu, bunu 2023 senesinde kağıt üstünde aut devletlere uygulamaya başlayacak. 2026'da da sevap öğrenim edecek. Sistem, karbonsuzlaşma yatırımı yapmayanları cezalandırdı. Dünyada 32 değişik ETS uygulaması var. Türkiye'de de şehadetname verecek hissedar ETS sistemi kurularak ücretlerin öğrenim edilmesi gerekiyor huysuz vaziyette AB'nin sınırda karbon düzenlemesi ile bu tutarı alacak. AB bundan hakeza müdahaleci hissedar uran ve tecim politikasına girdi. AB ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imza etmek zorlaşacak. Her STA'ya bu maddeyi koyacak."
TOBB Brüksel Temsilcisi Nuray, Türkiye iş dünyasının bu durumun "son denli farkında" olduğuna dikkati çekerek, karbonsuzlaşma ve üretimi çevre dostu bir duruma getirmenin envestisman gerektirdiğini, sanayicinin hissedar tane başına bunu yapmasının belkili olmadığını, kamunun erek koyarak yolu açmasını icap ettiğini anlattı.
"Dirençli, dönüşüme açıkça ve görmüş geçirmiş hususi sektörümüz var"
TÜSİAD AB Temsilcisi Dilek Aydın ise Türkiye'nin aşırı ehemmiyetli dönüşümleri hâlâ dayanıklı koşullarda gerçekleştirdiğini, Türk hususi alanının dirençli, dönüşüme açıkça ve görmüş geçirmiş bulunduğunu söyledi.
Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın hissedar anne çatıyı gerçekleştiren aşırı şümullü hissedar söve olduğuna ayraç fail Aydın, "Bundan sonraları AB içinde ne yapılırsa yapılsın bunun anne filtresi Yeşil Mutabakat olacak diyebiliriz." ifadesini kullandı.
Aydın, AB'nin yeşil ve sayısal dönüşümü içeren hissedar "çifte geçiş" sürecinde bulunduğunu belirterek, "Yeşil Mutabakat'la baş başa çabucak hissedar çevresel sürdürülebilirlik projesinden bahsetmiyoruz. Bir janr sürdürülebilir kalkınma modeli arayışından bahsediyoruz." sanarak konuştu.
AB'nin özlük kazançlı toparlanma planındaki finansmana erişimi fena yeşil ve sayısal hedeflerle ilişkilendirdiğine dikkati çekici Aydın, Avrupa'nın tecim stratejisine, hazırlık zincirlerine ve şirketlerine çevre standartları içeren filtreler uygulayacağını söyledi ve AB'nin Yeşil Mutabakatı hem iç ilişkilerinde hem aut ilişkilerinde şümullü hissedar manken namına benimsediğini tabir etti.
Türkiye'nin AB ile ilişkilerinin aşırı boyutlu bulunduğunu hatırlatan Aydın, "Gümrük Birliği'nden üyelik müzakerelerine genişliğinde geçmişin faturasını çıkartmakta yarar var. Orada dü yan düşüncesince de ehemmiyetli deneyimler ve dersler var. Neyin işlediğini neyin işlemediğini çapraz namına biliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
"Çok değişik hissedar gelecek"
TÜSİAD AB Temsilcisi Aydın, "Bundan sonraları aşırı değişik hissedar gelecekten bahsediyoruz. Artık dü yan düşüncesince kazanç neyi icap ediyor buna bakmamız gerekiyor." dedi.
En iri problemin iklim değişikliği bulunduğunu ve bunu kimsenin hissedar tane başına yapamayacığını tamlayan Aydın, "AB, Yeşil Mutabakat'la aşırı iddialı hissedar geziye çıkıyor. Hedeflerini aşırı belirgin belirliyor. Bunun araçları ve minval haritası yavaş yavaş lakin aşırı iri hissedar çabucak şekilleniyor." sanarak konuştu.
Aydın, Türkiye'nin de bu mevzuya müteveccih emekleri olduğunu, Paris İklim Anlaşması'nın onaylanmasına müteveccih etap attığını anımsattı.
Aydın değerlendirmesinde şunlara aksan yaptı:
"Emisyon Ticareti Sistemi (ETS) dair da teşrikimesai iradesi ortaya konuldu. Siyasi arzu yayınlanan alanlar var. Bu çabucak AB ile Türkiye ilişkileri düşüncesince değil Türkiye'nin de sürdürülebilir kalkınmaya müteveccih çelimli hissedar manken kurmayı erek namına benimsediği anlamına geliyor. AB ile baş başa ABD'deki dünkü dalavere Çin'in de iklim değişikliğini evleviyet namına benimsediğine ayraç ediyor. Dünyada hissedar inkılap kulübü oluşuyor. Yeşil teknolojiler, erke verimliliği, algoritmalar, bileşimli zeka ve ürünleri erke tüketimi kabil mevzular birbirine değgin biçimde dönüşüyor. Son çağda hukukun üstünlüğü ve demokratlık uygulamaları AB'nin özlük organ ülkelerine ve kurduğu ortaklıklara ayn açısında ölçüt biçimine geldi."
"Küresel rakiplik enerjisini artıracak"
Aydın, "Türkiye'nin bu sürede yeşil ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda yapacağı atak çabucak AB ile onu yakınlaştırmayacak bire hissedar sürede dört başı mamur dünyada global rakiplik enerjisini zait hissedar evolüsyon olacak. Bunun bire hissedar sürede aut politikada da tesirleri olacak. Küresel kurda kuralların baştan tespit edildiği hissedar sistemden bahsediyoruz." sanarak konuştu.
AB'nin bu dönüşümü 27 organ ülkesiyle baş başa başlattığını hatırlatan Aydın, dönüşümü Türkiye, İsviçre ve Norveç kabil Avrupa ekonomisinin AB üyesi sıfır ortakları ile gerçekleştirdiğinde AB'nin global tesirini genişletebileceğini tabir etti.
Aydın laflarını şu biçimde sürdürdü:
"Türkiye, AB sürecindeki deneyimini, birikimini ve türel kalımlı ilişkilerini kullanarak buradaki konumunu güçlendirmeli ve bu ayaklık koyucu dizge içinde arazi almalı. Türkiye'nin Yeşil Mutabakat'ın Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM) ötesindeki boyutlarını anlaması gerekiyor. Sınırda karbon düzenlemesi, bulunan haliyle Türkiye'yi aşırı etkileyecek hissedar kavram. Hala netleştirilmesi müstelzim yanları var. AB'nin özlük içinde çözmesi müstelzim yanları da var. Türkiye kabil gayrı ortakları ile araştırma etmesi müstelzim boyutları da var. Evet kanun tasarısı çıktı lakin gelişigüzel bilinçlilik tükenmiş değil. Bu çerçeveden bağışıklık düşüncesince belirgin mevzular var. 2030 ve 2050 hedeflerinin belirlenmesi, karbon atıl hedeflerinin belirlenmesi ve mevzun hissedar ETS sisteminin bulunması kabil mevzular mevcut.
Esas riziko iri fotoğrafı kaçırmak. Maalesef üyelik müzakereleri çerçevesi etraflıca süredir işletilemiyordu lakin gayrı bölgelerde icraat bitmeme ettirildiği sürece işler normal akışında gidiyordu. Artık anca hissedar geleceğe bakmıyoruz. Dolayısıyla ilişkilerde hissedar kopmanın yahut duraksamanın yaratacağı ayrışmanın menfi neticeleri aşırı hâlâ hissedar tomar olacaktır. Türkiye'nin burada AB kabil iri hissedar blokla baş başa akıntı etmesi faydalı. Bunlar, çabucak AB ile ilişkileri yöneltmek düşüncesince atılacak adımlar değil. Bunlar, Türkiye'nin özlük hedefleriyle ilgilendiren mevzular olmalı. Dünya buraya evriliyor. Herhangi hissedar biçimde üretiminizin sürdürülebilir ve sabah akşam olabilmesi düşüncesince dünyaya hâlâ değişik bakmamız gerekiyor."
Aydın, Türkiye'nin de çevre felaketlerini ve bunların illet bulunduğu kazançlı kayıpları aşırı yakından tanıdığını belirtti. Türkiye'nin en koyu kazançlı ve ticari ilişkilerinin AB ile bulunduğunu anımsatan Aydın, iklim dostu dönüşümün AB ile bütünleşme perspektifiyle benzeyen diyalog şeklinde gerçekleşmesinin önemine ayraç etti.
Aydın, Türkiye'nin bahis konusu dönüşümü kazançlı bölgede ehemmiyetli denli kaydettiği hissedar blokla yapmasının kolaylaştırıcı tesirleri olduğuna dikkati çekerek, "Ben, AB-Türkiye ilişkilerinin uğur boncuğu boyutunu AB istediği düşüncesince yapılması müstelzim unsurlar namına görmüyorum. AB süreci, sizin ülkenizin kalkınma hedefleriyle örtüştüğü düşüncesince anlamlıdır." ifadesini kullandı.
"AB, Türkiye'yi yanına almalı"
TÜSİAD AB Temsilcisi Aydın, AB'nin bu süreçte Türkiye'yi yanına alması icap ettiğini tabir ederek "Siz hakeza hissedar inkılap istiyorsunuz. Karşınızda dayanıklı rakipleriniz var. Türkiye kabil kazançlı bütünleşme içinde olduğunuz hissedar aktörü yanınıza almalısınız. Türkiye'nin özlük hedeflerini, minval haritasını ve eğiliminin ne yönde bulunduğunu belirgin hissedar biçimde ortaya koyması gerekiyor. AB-Türkiye ilişkilerinin geçmişi uğur boncuğu devir siyasal namına hazırlop olmadı lakin hayret anlarda ehemmiyetli kırılmalar olabiliyor. Yeşil inkılap kaçırılması şeklinde ülkeye girecek envestisman ve tecim aracısız etkilenebilecek. Bunlar global standartlar namına onama edilecek. Türkiye'nin de ehemmiyetli potansiyeli bulunan alanlardan ve evren genelinde gelişen eğilimden bahsediyoruz. Bunlardan kopmuş hissedar tutum namına kalamazsınız. Çok ağırbaşlı hissedar intizar noktasındayız. Türkiye'nin Paris İklim Anlaşmasını onaylamakta ortaya koyduğu arzu bunun aşılacağını gösteriyor." yorumunu yaptı.
Aydın, Paris Anlaşması'nın akıbet durak olmadığını aralık hedeflerin ve minval haritalarının belirlenmesi icap ettiğini anımsatarak, şunları söyledi:
"Türkiye aşırı ehemmiyetli dönüşümleri aşırı hâlâ dayanıklı koşullarda geçirmiş hissedar ülke. hususi alanının bu deneyimi var. Gümrük Birliği tamamlanmadan ilkin de bunlar aşırı tartışılmıştı. O mevzuda hissedar kat avantajlıyız. Hem aşırı mukavim hem de dönüşüme açıkça ve görmüş geçirmiş hissedar hususi sektörümüz var. Hem de Gümrük Birliği ile baş başa doğrusu o dönüşümün evveli evresini geçirmiş hissedar ülkeyiz. Avrupa Tek Pazarına ve dünyaya bütünleşmiş hissedar hususi sektörümüz var. Dünyadaki gelişimleri de aşırı yakından strateji ediyor. Dolayısıyla doğrusu gidişatın ne bulunduğu için bihaber değiliz.
Şirketlerin editör ki özlük üstlerine düşeni yapması gerekecek. Resmi makamların söve koşulları oluşturması gerekecek. Vatandaşlar namına mevzuya değişik bakmamız gerekiyor. Bu adımlar baş başa atılmalı. Hem Türkiye hem de evren perspektifinden bakmamız gerekiyor. Türkiye ve AB'nin kuma menfaatleri ve Avrupa iş dünyasının kuma çağrısı dü noktaya uyanıklık çekiyor. Birincisi bu inkılap berk tüzel temellere mebni kuma hissedar plan olmalı. İkincisi, bu yönde yeşil ve sayısal politikaları da içerecek biçimde Gümrük Birliği güncellemesi en can alıcı taşıt olur."
Aydın, iklim dostu dönüşümde kuma ve üretken mekanizmaların geliştirilmesi icap ettiğini anımsatarak, "Dünyanın ekolojik dengeleri ve dünkü iş tasni biçimleri bizlere bunu yazdırım ediyor. Dönüşmemenin maliyeti dönüşmenin maliyetinden aşırı hâlâ hissedar tomar olacak." dedi.
AB'nin Yeşil Mutabakata değgin çalışmalarının ıssız el altında şekillendiğini hatırlatan Aydın, "Geç kalık değiliz lakin uğur boncuğu sayaç kaybetmemek lazım." sanarak konuştu.
Yeşil Mutabakat hakkında
Avrupa Yeşil Mutabakatı, AB'nin 2050 yılına genişliğinde Avrupa kıtasını iklim atıl bir duruma bildirmek mevzusundaki umumi hedefini içeren taahhütler hacısı hocası namına tanımlanıyor.
Söz konusu uzlaşma çevreye duyar ve iklim dostu geçişi kazançlı dönüşümle baş başa gerçekleştirmeyi içeriyor.
Avrupa Yeşil Mutabakatı, iklim ve çevreyle ilgilendiren zorluklarla uğraş dair AB’nin evveli taahhütlerini hâlâ enli ve hâlâ can alıcı hissedar biçimde baştan düzenlemeyi amaçlayan hissedar minval haritası namına ortaya çıktı.
AB Komisyonu çeşidinden Aralık 2019'da açıklayan Avrupa Yeşil Mutabakat gelişim planı ile birlik, 2050 yılına genişliğinde karbon salınımların minimum seviyeye indirmeyi ve küsurat salınımları muhtelif tedbirlerle dengelemeyi sağlayarak iklime dokunca vermeyen hissedar kıtaya dönüşmeyi hedefledi.
Bu kapsamda, AB ülkeleri, 2030 yılına genişliğinde da limonluk gazı salımlarını 1990'daki düzeyinin yüzdelik 55 hâlâ aşağısına düşürmeyi planlıyor.
Mutabakatla, Avrupa’da tutum ve maşer düzeni yeşil hissedar inkılap geçirecek. Bu süreçte emisyonlar azaltılacak, istihdam ve kazançlı faiz sağlanacak. Ulaşım hâlâ sürdürülebilir ve bembeyaz olacak. Sanayi, bembeyaz teknolojilere ve yeşil ürünlere yönelecek. Enerji sistemleri de hâlâ çevre dostu olacak. Avrupa’da yenilenebilir kaynaklardan imal edilen enerjinin 2030 yılına genişliğinde yüzdelik 40’a kavuşması amaçlanacak. Yapılar erke verimliliğini artıracak biçimde onarılacak yahut yenilecek. Söz konusu inkılap huy ve çevre dostu biçimde gerçekleştirilecek. İklim hedeflerini belirlemek düşüncesince arsıulusal ortaklarla baş başa çalışılacak
Yeşil Mutabakat ve sayısal dönüşüm, Avrupa'da dünkü yüz koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası kazançlı toparlanmayı sağlayacak "ikiz dönüşüm" namına görülüyor.
Bir taraftan hâlâ yeşil ve hâlâ bembeyaz hissedar evren planlanırken, gayrı taraftan dünkü sektörler, iş alanları ve piyasalar açılacak. Yeşil mahsulat ve hizmetlere bulunan istem artacak. Bu teşebbüste evveli adımı atan, evveli yatırımları karşılayıcı ve evveli adaptasyonu sağlayanlar yeşil bu sahanın öncüleri pozisyonuna gelecek.
Avrupa Yeşil Mutabakatı, evveli bakışta iklim ve çevre odaklı hissedar girişimi kabil görünse de bire hissedar sürede dünkü hissedar “sürdürülebilir faiz stratejisi” namına belirginleşiyor.
AB, sınırda karbon düzenlemesi ile hariç alım ve ihracatta Yeşil Mutabakat kriterlerini gayrı devletlere de uygulayacak.
AB, bu dönüşümü ısmarlamak düşüncesince 1 trilyon avroluk hissedar bütçe ayırdı. Aynı zamanda, salgının faktör bulunduğu kazançlı kayıpları telafi düşüncesince geçer not 800 bilyon avroluk istirdat fonunu da yeşil ve sayısal inkılap hedeflerine akıllıca biçimde kullanmayı öngörüyor.
