Ankara
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, AA muhabirine, maksat kapsamındaki rüçhan Ar-Ge ve teceddüt hikayelerinde hava değişikliği ve yöre problemlerine erinç mücadeleyi müzaheret etmek amacıyla en er hamle atan kurumlardan birisi olduklarını söyledi.
Mandal, çalışmaların yılbaşında hızlandırıldığına ayraç ederek, "İklim değişikliği ve yöre problemlerine erinç mücadelede Avrupa Yeşil Mutabakatına Uyum Kapsamında Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları Rehber Dokümanı'nı hazırladık ve elden takibinde uygulamaya geçerek araştırı dayanak noktası programlarımızdan ARDEB 1001 Programı kapsamında 2021 yılı 1. çağında sunulacak projelerden 'Yeşil Mutabakata Uyum Kapsamındaki Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları' ile aracısız münasebetli olanlara ek nokta olanağı sağlandı." bilgisini verdi.
İklim değişikliği ve yöre sorunlarının, iri global zorluklar ortada arsa aldığının altını çizen Mandal, "Kurumların yalnızca zat vazifesini yapması bundan sonra yetmiyor. Birlikte iş ika modeline geçilmesi, eş ast çatı ve insanoğlu deposu kullanılması gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Mandal, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda "Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritası (TYH)" çalışmalarını başlattıklarını belirterek, Avrupa Yeşil Mutabakatı'na ahenk ve sanayide yeşil üretimi çoğaltmak düşüncesince mukteza teknolojilerin belirlenmesi, belirlenecek teknolojilerin geliştirilmesi amacıyla Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi, teknolojilerin yaygınlaştırılması ve transferine müteveccih çalışmaların yapılması dair hazırlıkların sürdüğünü kaydetti.
Yeni açılacak "Yapay Zeka Ekosistem Çağrısı" kapsamında desteklenecek Ar-Ge ve teceddüt mevzuları ortada "İklim Değişikliğinin Etkileri" başlığına arsa verdiklerini aktaran Mandal, "Böylece hava değişikliğinin etkilerinin ilkin kestirilmesi ve buna müteveccih önlemlerin katılması düşüncesince geliştirilecek sentetik zeka çözümleri de destekleyeceğiz." dedi.
Mandal, TÜBİTAK adına Ar-Ge ve teceddüt desteklerini 2030 yılı Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri açısından da eleştiri ciddiyete erbap alanlara odaklı hissedar biçimde yönlendirdiklerine ayraç ederek, "İklim değişikliğinin muhtemel ide donör yansımalarının önlenmesine müteveccih yerel ve ulusal teknolojilerin geliştirilmesine ehemmiyet veriyoruz." niteleyerek konuştu.
"Yarışmaların yöre dostu olmasını amaçlıyoruz"
Düşük karbon emisyonlu planlara elan aşkın dayanak noktası aktarmaya müteveccih planlarını özetleyen Mandal, şunları kaydetti:
"Projelere karbon salınımını kısıntı projeksiyonu ika zorunluluğu da getirmeyi planlıyoruz. Ek olarak, ekincilik ve besin dalında TÜBİTAK ve TAGEM iş donanmasında belirlenen rüçhan Ar-Ge ve teceddüt mevzularına müteveccih açtığımız eş çağrılarla dayanak noktası sağlıyoruz. Bu mevzular arasında, ekincilik ve gıdada sayısal teknolojiler, arazi ve nebat besleme, bostan ve kara bitkileri, besin el işi ve istihsal teknolojileri, efsanevi besleme, yetiştirme ve sağlığı, nebat sağlığı, su ürünleri, ekincilik ekonomisi ve siyaset kontrolleri arsa alıyor."
Mandal, bu yılki Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali TEKNOFEST'te 36 yarışmadan 12'sinin regülatör yahut regülatör ortağı olarak, ilkin çevreye duyarlılık dair ehemmiyetli adımlar attıklarını, yarışmaların ilkin yöre dostu temalı bulunmasına ve ilişik yenilikçi analizör üretmesini amaçladıklarını bildirdi.
"Kamu, darülfünun ve uran teşrikimesai şart"
2053'e derece "sıfır emisyon" hedefinin gerçekleştirilmesi düşüncesince kamu, darülfünun ve sektörünün baş başa akım etmesi gerektiğine dikkati çekici Mandal, şöyleki bitmeme etti:
"Bu doğrultuda, iri ölçekli ve baş başa başarma modeline mebni ortam ve ağ desteklerimizi etkinleştirdik. Yüksek Teknoloji Platformlarına ve Sanayi Yenilik Ağlarına (SAYEM) müteveccih açılacak acemi TÜBİTAK çağrıları kapsamındaki desteklerimizi de 2053 bakir sürüm gayesi doğrultusunda Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uygun örtüşen Avrupa Yeşil Mutabakatı'na ahenk sahalarına yönlendiriyoruz. Bu kapsamda TÜBİTAK-1004 Yüksek Teknoloji Platformları çağrısını açtık, TÜBİTAK-SAYEM çağrısını da DOĞRU sürede açacağız. Bahse madde ortam destekleri kapsamında bulunan vaziyette da yeşil teknolojilere odaklanan ortam projeleri bulunmaktadır. mesela bembeyaz istihsal imkanlarının sağlanması düşüncesince karşılama materyal teknolojilerinin geliştirildiği 'İleri Malzemeler Yüksek Teknoloji Platformu' ile acemi çocuk gün enerjisi teknolojileri de müdahale peyda etmek kıl payı erdemli verimliliğe ve maliyet etkinliğine erbap gün hücresi teknolojilerinin geliştirildiği 'Türkiye Fotovoltaik Teknolojileri Platformu' verilebilir."
Mandal, doğacak devirde de Türkiye'deki beledi kapital şirketlerinin uygulayım bilimi tabanlı ihtiyaçlarının teknolojiyi şahsen ülkede geliştiren KOBİ'ler çeşidinden karşılanmasına işlev fail Siparişe Dayalı Ar-Ge Projeleri Çağrıları kapsamında da Avrupa Yeşil Mutabakatı'na ahenk önceliğini gözeteceklerini vurguladı.
"Desteklenen planların 3'te 1'i Yeşil Mutabakat ile ilgili"
TÜBİTAK Başkanı Mandal, "Avrupa Yeşil Mutabakata Uyum Kapsamındaki Öncelikli Ar-Ge ve Yenilik Konuları Rehber Dokümanı"ndaki "temiz ve döngüsel ekonomi", "temiz, erişilebilir ve emniyetli erke arzı", "yeşil ve sürdürülebilir tarım" ve "sürdürülebilir çokbilmiş ulaşım" başlıklarında birleşen mevzuları 2021 senesinde rüçhan adına desteklediklerini hatırlattı.
Yılın önceki yarısında desteklenen kâffesi bilimsel nitelikli tabanlı planların 3'te 1'inin tamlanan mevzulara odaklandığını kaydeden Mandal, "Sanayi odaklı projelerde de ayrımsız süreci yönetiyoruz. Desteklenen planlar eliyle Türkiye ekonomisi ve sanayisinin yeşil dönüşümü, sürdürülebilir hissedar büyümenin kasılma edilmesi ve ülkemizin ihracatında rekabetçiliğin korunması ve güçlendirilmesi amaçlanıyor." ifadelerini kullandı.
Mandal, Yeşil Mutabakat'a ahenk kapsamında arsıulusal Ar-Ge ve teceddüt teşrikimesai mekanizmalarını da çalışan kullandıklarını vurgulayarak, şu detayları paylaştı:
"Ufuk 2020 kapsamında desteklenen planlar içinde Türk eş güdümcü çeşidinden düzenlenen acemi projelerden birinde yüzdelik 20 elan bol olan, yüzdelik 25 elan endamsız yükleme süresi bulunan ve dirim döngüsü performansı elan erdemli batarya sistemleri geliştiriliyor. Diğer projelerde, nanoteknoloji ve karşılama materyallerin de katkılarıyla yenilenebilir erke teknolojileri, sınai simbiyoz imkanları, döngüsel su ve pınar kullanması çözümleri, atılan su arıtımı düşüncesince boğunuk döngülü sistemler ve sanayide erke kullanımının optimizasyonu düşüncesince acemi analizör üretiliyor. Ayrıca Ufuk 2020'de ekosistem aktörlerimiz, sürdürülebilir metropoller düşüncesince iri ölçekli projelerde arsa aldı."
TÜBİTAK Merkez ve Enstitüleri kapsamında geliştirilen Türkiye'nin önünü anahtar nitelikteki Ar-Ge projeleriyle ülkenin yeşil büyüme göstermesine ulama sağladıklarını dile getiren Mandal, su verimliliği ve limonluk gazı salınımlarının azaltılması, yeşil belediyecilik, bembeyaz ve yenilenebilir erke teknolojileri, çokbilmiş tarım, erke verimliliğinin artırılması ve limonluk gazı emisyonlarının azaltılması kıl payı nice çalışmanın yürütüldüğünü laflarına ekledi.
