Türk Hematoloji Derneği çeşidinden bu sene 48'incisi planlı Ulusal Hematoloji Kongresi çerçevesinde bilgilendirme toplantısı düzenlendi. Türk Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Muhlis Cem Ar, gençleri kaybettiklerini, ağır branşları seçmediklerini ve gayrimenkul dışını yeğleme ettiklerini söyledi.
Tıp eğitimi sonrası uzmanlaşmayla ilişik teessürat çektiklerini tabir fail Ar, “Bu hemen hematolojiyle ilişik değil, dünyada da hakeza bir trend var. Covid'in getirmiş bulunduğu bıkkınlıklar olabilir. İlaca muvasala ayrıksı bir sorun. İlacın fiyatı, bulunabilirliği açısından bir başağrısı var. Bunun indinde kongrede bahsedilen ve yenileri eklenen kanserde anemi ve nezif hastalıklarıyla ilişik konulardan bir paradigma çare ve beceri var. Tanı şekillerinde iri yenilikler var, kongrede bunlar da ele alındı. Gelecek seneye hazırlanıyoruz. Cumhuriyetimizin 100. senesinde Amerikan Hematoloji Derneği ile yaptığımız bir işbirliğinin sonucunu gördük. Amerikan Hematoloji Kongresi'nin bir ekspoze formu küçük ay ayında İstanbul'da yapılacak. Biz ev sahibi kendisine katılacağız. Bölgedeki dinç hematologlara yetişek verilecek, bununla ilişik eş bir projemiz var” sanarak konuştu.
"Türkiye ilaca sağlıklı erişebilen nadir ülkelerden biri"
Hematolojide ilaca muvasala mevzusuna yer veren Ar, Türkiye'de yürürlükte bulunan makbul mekanizmalara bakılınca dünyada ilaca sağlıklı erişebilen nadir ülkelerinden biri olduklarını vurguladı. Tıbbı kanıtıyla mergup bir ilacın ulaşılmasına Sağlık Bakanlığı'nın dayanak noktası bulunduğunu bildiren Ar, “Eğer ayrıksı bir endüksiyonda çare ruhsatlı kendisine varsa ödenmesini sağlıyor. Ülkede yok ise da gayrimenkul dışından getirilmesini sağlıyor. Çok az ülke bu ilaçların teminine asistan oluyor. Bir ayrıksı sıkıntıyla gönül rahatlığı karşıyayız. Bir ayrıksı sıkıntımız SUT. O da bir ayrıksı bakma çeşidinden arka ödenmesi sağlanıyor. Bu bir yandan bakılınca denge. Ama arada bir SUT'un içerisine eklenen ön planda kazançlı kendisine melhuz bazısı çalışmalar bizim ilaca erişimimizde yahut hastaların bakımında zorluklara sefer açabiliyor. Otoritelere görüşlerimizi sunduk” dedi.
Ar, kazançlı koşulların indinde kanserde makbul yenilikçi ilaçların gayrimenkul dışından geliyor olmasının çare temininde teessürat oluşturduğunu bildirdi.
"Bazı ilaçlara erişilememesi küresel"
Bazı maddelerin Çin ve o bölgeden gelmesi ve pandemiye ilişkin üretimlerinin durmasının indinde evren stoklarının erimesiyle de ilaca ulaşılamadığını aktaran Ar, “Sadece bizde değil ayrıksı ülkelerde de eksiklik oluşturdu. Ama Türkiye'ye has mesail da var. Çok girintisiz çıkıntısız bir nezif inhibütör sonuç evre ehven bir çare yok. Tablet formu yok, zira şirket bunu fiyatıyla istihsal arasını kapatamıyor. Getiremiyor. Böyle durumların önceleri belirlenip ülkede üretilmesi düşüncesince bir kadro gayretler gerekiyor. Yapılmaya çalışılıyor, o yönde bilgilerimiz var. Ama ilacın girmemesi ve meydana getirilen müddette nice pestil bu ilaca erişemiyor. Basit lakin dirimlik bir ilaç, kanamayı inhibütör bir ilaç, bulunmaması, ondan faydalanan hastaların riziko altında kalmasına sefer açabiliyor. Benzer şeyler dokunmabana ilaçları düşüncesince de geçerli. Bir hafta bir tanesini buluyoruz, öbür hafta bulamıyoruz. Burada baş döndürücü türlü etkenler var. Bakanlık bunun farkında, çabucak toparlamak düşüncesince uğraşıyor” ifadelerine toprak verdi.
"Bağımlı bir duruma gelebiliriz"
Türkiye'de dokunmabana hastalarının ulaştığı ilaçların öbür ülkelerdekinden baş döndürücü değişik olmadığına yer veren Ar, “Dünyada geçmiş basamakta ölçün kendisine deneyli değil, esasen immünoterapi ve CAR T-CELL kabilinden şeyler hâlâ deneysel. CAR T-CELL'in bulunan vaziyette dünyada kullanıldığı bir numara ve ikinci paradigma tedavilere karşılıksız yahut onlardan er nükseden maraz gruplarına uygulanıyor. İlk evrede kimyasal otama ve yanına eklenen immünoterapi ölçün kâffesi dünyada. İlk tam ikinci tam ne ilacın verileceği belirli. Orada bir sıkıntımız yok. Bu tedaviler baş döndürücü pahalıdır. Eğer demincek bunları üretmeye, yapmaya, yapmaya başlamazsak bir on sene ortamında bu tedaviler geçmiş sıralarda kullanılmaya başlanacaktır. O devir baş döndürücü geç kalacağız ve dışarıya baş döndürücü tabi bir duruma geleceğiz. Biran evvela o yönde bir efor sarfetmeliyiz. Şu haliyle hastaların standardın altında olduklarının altında bulunduğu anlatmak belkili değil" dedi.
Kongrenin içeriği
Türk Hematoloji Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Şule Ünal Cangül, kongrenin bu sene melez formatta hem beniz yüze hemde online kendisine vizyonun karşısından izlem edilebildiğini belirtti. “Tartışmalı mevzular ve ağır olgular” kursu çerçevesinde 15 olgunun ele alındığı bir celse yapıldığını kaydeden Cangül, 32 ilmî oturum, 9 peyk sempozyumu, 12 aday deklerasyon ve 6 kesinleşmemiş poster oturumu yapıldı. Kongreye bu sene gönderilen 400'ü hayli deklerasyon mevzunun uzmanı hakemler çeşidinden değerlendirildiğini tamlayan Cangül, "76'sı aday bildiri, 38'i kesinleşmemiş poster ve 243 kadarı e-poster kendisine sunulmak kıl payı onama edilmiştir. Bu bildirilerden en bir tomar uyanıklık işveli 6 tanesi Başkanın Seçtikleri Oturumu'nda elan detaylı kendisine tartışılmıştır. Kongrenin arsıulusal gününde Türk Hematoloji Derneği (THD) ile Amerikan Hematoloji Derneği (American Society of Hematology - ASH) ve Avrupa Hematoloji Birliği (European Hematology Association - EHA) ile eş yetişek oturumları düzenlendi. THD-ASH Ortak Oturumu'nda kansızlığa sefer açan kalıtımsal durumlardaki şimdiki gelişmeler mevzunun duayenleri çeşidinden aktarıldı. THD-EHA Ortak Oturumu'nda ise çabuk seyreden ak kan kanserlerinde en dünkü tedaviler ele alındı. Her dü derneğin başkanlarının katılımıyla gerçekleşen bu toplantılarda katılımcılar teşhis ve tedavideki en sonuç yenilikleri dinleme ve ağız dalaşı olanağı buldular” sanarak konuştu.
Cangül, baş döndürücü ehemmiyetli bir sağlık problemi bulunan haslet tıkanıklığının (tromboz) tanısı, tedavisi ve önlenmesi mevzusunun Tromboz, Hemostaz ve Anjiyoloji Derneği (THAD) ile THD Ortak Oturumu'nda ele alındığını bildirdi. Paydaşlar Oturumu'nda Sağlık Bakanlığı (TİTCK) ve Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği'nin (AİFD) iştirakı ile Türkiye'de ilaca muvasala mevzusunun ele alındığını tabir fail Cangül, başkaca çare sektörü mensupları düşüncesince de bir yetişek programı düzenlediklerini kaydetti.
"60 ekibe 2 yeğleme gelmiş"
Türk Hematoloji Derneği Araştırma Sekreteri Doç. Dr. Neslihan Andıç, hematoloji kan ve ak kan dokusunun kanserleri ve yanlışsız rahatsızlıkları ile uğraşan bir bilgelik dalı bulunduğunu kaydetti. Hastalıkların zor, tedavilerinin komplike olması, hastaların yatarak otama rüyet zorunluluğu kabilinden nice sebepten dolayı ötürü hematoloji ve azda olsa onkolojinin tıbbın en sıkıntılı alanları ortada toprak aldığına dikkati işveli Andıç, “Bir hematoloji uzmanı aşağılık fevk 18 yılda yetişiyor. Bu derinlemesine ve dayanıklı sürecin arkası sıra bu hastalara dikiz rolü elde ediyorsunuz. Genç arkadaşlarımızın sonuç zamanlarda bu süreçlerden korkmuş bulunduğu görülüyor. Pediatristlerin işi elan baş döndürücü zor, onlar bu yetişek sürecinde hematolojik kanserlerin indinde öbür kanserlere de dikiz vazifesini alıyorlar. Bu da yeğleme edilmede bir dava ortaya çıkarıyor. 60 pediatrik hematoloji kadrosunda hemen 2 tanesi taraf dalda yeğleme edilmiştir. Arkadaşlar çekiniyor, bu süreci ikmal etmek ve arkası sıra bakılacak hastalar da delik korkutucu. Mecburi işlev ve yetişek süreleriyle ilişik otoriteye başvurduk. Kendi içimizde bunu nite alaka işveli bir duruma getirebilir, nite bu arkadaşlarımızı kazanacağımızı düşündük” sanarak konuştu.
Burada yapılacak en ehemmiyetli noktanın onlara elleme bir yetişek verilmesi olduğuna yer veren Andıç, “Burslar sunmaya çalışmak. Dernek değme sene finansal dayanak noktası sağlıyor. Mentorluk meydana getirecek kişilerle onları buluşturmaya çalışıyoruz. Hepsi denktaş yetişek sisteminden faydalansın sanarak okullar düzenliyoruz. Bu konuda, attığımız bir ayrıksı aşama da millî hematoloji müsavat projesi. Söz konusu plan ile maksadımız ferdî kendisine hematologların ve hematoloji eğitimi verici merkezlerin millî temelde Avrupa Hematoloji Birliği ve Türk Hematoloji müfredatı çerçevesinde yeterliliklerinin standardizasyonudur. Bir ayrıksı deyişle, ülkedeki değme merkezin bahis konusu müfredatlar çerçevesinde yetişek verdiğinin kanıtlanması, yetişen hematologların müfredata akla yatkın ustalık kazandıklarının gösterilmesi dolayısı ile akredite edilmesidir. Bu bağlamda THD desteği ve vizyonuyla açılan kocabaşı bir düzentileme grubu Türkiye'nin değme köşesinden eklenen hematologların iri efor ve yardımı ile millî standartların, müfredatın oluşturulmasını sağlamıştır. Çok andıran bir gelecekte, arzu fail yetişek merkezleri yeterlilikleri açısından görüşme edilecek ve ölçütleri karşılamaları biçiminde akredite edilecektir. Bireysel müsavat düşüncesince hematologların başvuracağı bir eksperlik imtihanı hazırlanmaktadır. Bir ahir aşama bahis konusu imtihan ve akreditasyonların Avrupa Hematoloji Birliği çeşidinden tanınması olacaktır. Böylece lazım yetişek merkezlerinin gerekse imtihanı muvaffakiyet ile güzeşte hematologların arsıulusal standartlarda yetişek verdiği ve aldığının belgelenmesi sağlanacaktır” ifadelerine toprak verdi.
"Kişiye has tedavi"
Türk Hematoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Leylagül Kaynar, kanserin hematolojinin en ehemmiyetli başlıklardan biri olmaya bitmeme ettiğinin altını çizdi. Kaynar, zamanımızda dokunmabana tedavisinde ölçün kemoterapiden uzaklaşarak bireyin muafiyet sistemi hücrelerinin yahut proteinlerinin kullanıldığı immünoterapi zımnında akla yatkın evrildiğini belirtti.
İmmünoterapinin kişileştirilmiş tedaviyi de indinde getirdiğini aktaran Kaynar, ”Bu durum, insana hususi otama anlayışının da yerleşmeye başlaması anlamına gelmektedir. Adı bire bir olsa güçlü değme bireyin tümörü kendine has özellikler gösterir. Bu özelliklere uyarınca isim düşüncesince özelleştirilmiş ve bireyin özlük hücrelerini kullanarak düşünülmüş tedaviler andıran geleceğin dokunmabana tedavisinin aslını oluşturacaktır. Bu tedavilerin en dobra örneği CAR-T hücreleridir. Normalde muafiyet sistemimiz bizi enfeksiyondan koruduğu genişliğinde dokunmabana hücrelerinden de koruması gerekir. Ama aradaki balans bozuk çıktığında muafiyet sistemi dokunmabana hücrelerini tanıyamıyor ve vücutta dağılmalarını engelleyemiyor. Hastanın muafiyet sistemi hücreleri aferez yöntemi ile toplandıktan sonra, tümörü tanıyacak getirilince hastaya esasen veriliyor. Şuan dünyada bazısı ülkelerde ağırbaşlı biçimde kullanılıyor. İmmunoterapinin öbür bir örneği ise muafiyet hücreleri ile dokunmabana hücreleri ortada güreşçi köprüsü oluşturarak kanserli hücrenin ağaç ayırt edilip namevcut edilmesini sağlayıcı açacak moleküllerdir” dedi.
İsa Akar-Gazi Taş
