İstanbul
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ağustos ayına bağlı sanayi üretimi verilerini açıkladı. Buna göre, ağustosta takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi salname bazda yüzdelik 13,8, maaş bazda ise yüzdelik 5,4 yükseldi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksindeki çoğalma ise salname bazda yüzdelik 19,9 oldu.
Sanayi üretim endeksi ağustosta maaş yüzdelik 5,4, salname yüzdelik 13,8 arttıAA Finans Sanayi Üretimi Beklenti Anketi'ne dahil bulunan ekonomistler, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ağustosta güzeşte senenin ayrımsız zamanına layıkıyla yüzdelik 9,31 artmasını bekliyordu. Ağustos çağında arındırılmamış sanayi üretim endeksinin de salname bazda yüzdelik 13,07 artacağı öngörülmüştü.
Analistler, sanayi üretimindeki çoğalma eğiliminin bitmeme ettiğini kaydederek, bahis konusu eğilimin faiz üstünde müspet olacağını, fevk cepheli revizyonları da yanı sıra getirebileceğini vurguladı.
AA Finans analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, mevzuya bağlı icra ettiği değerlendirmede, takvim etkisinden arındırılmış endeksin üç maaş eğlentili averajının salname değişiminin yüzdelik 15,6'ya yavaşladığını belirterek, üçüncü çeyrek ortasında şimdi alışılagelen çoğalma seviyelerine yavaşlamış halde bulunduğunu söyledi.
Sanayi üretiminin ana şevki açısından izlenilen bahis konusu endeksin temmuzda güreşçi köprüsü haset tesiri ile kaba düştüğünü anımsatan Bürümcekçi, ağustos ayında ise 138,6 ile toy zamanı zirvesine çıktığına dikkati çekti.
Bürümcekçi, sanayi üretimi verilerine çeyrekler bazında bakıldığında, bu sene önce çeyrekte yüzdelik 2,6, ikinci çeyrekte yüzdelik 1,6 artışlar sonrası üçüncü çeyreğin önce dü ayında da eski çeyrek averajının yüzdelik 1,2 üstünde bitmeme ettiğini kaydetti.
Arındırılmamış sanayi üretim endeksinin ikinci çeyrekte yüzdelik 40,3 arttığını ve ilişik bedel artışının da yüzdelik 40,5 kendisine açıklandığını tabir fail Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"Önceki üç çeyrekte de, yüzdelik 8,5, yüzdelik 10,2 ve yüzdelik 11,3 değişime yanıt ilişik bedel değişim işlemi yüzdelik 7,3, yüzdelik 10,3 ve yüzdelik 11,7 ile andıran olmuştu. Üçüncü çeyrek önce ayında ise güzeşte senenin ayrımsız sürecinin yüzdelik 9 üstünde bitmeme edilmektedir ve üçüncü çeyreğin tamamında yüzdelik 8-9 aralığında üretim artışının yakalanabileceğini düşündürüyor."
"Tarihi faziletli seviyeler büyümenin enerjisini koruyacağını gösteriyor"
Haluk Bürümcekçi, üçüncü çeyrek görünümü mürşit göstergelere bakıldığında, Türkiye PMI endeksinin temmuz-eylül averajı ile eski çeyreğe layıkıyla açık arttığını belirtti.
Başta gezim peyda etmek kabil misyon sektörlerinde açık toparlanma izlendiğinin ve aut talepte de toparlanmanın bitmeme ettiğini kaydeden Bürümcekçi, şu değerlendirmesinde bulundu:
"Genel kendisine üçüncü çeyrekte ulusal sağlık artışının çeyrekten çeyreğe gine zait olabileceğine ayraç etti. Gerek sanayi üretimi endeksinde gerekse ulusal sağlık serisinde gelinen zamanı faziletli seviyeler 2020 yılının ayrımsız dönemlerine layıkıyla büyümenin gine enerjisini koruyacağını gösteriyor. Üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin önce dü ay neticeleri çeyrekten çeyreğe artışın bitmeme edeceğini düşündürüyor. Son devirde dünyalık politikasının relaks sürecine girmesi, mali koşulların bağıl salpa seyrini koruması ve aut ilginin deli dolu toptan hesaplı etkinlik sebebi ile çelimli seyretmeye bitmeme etmesi faiz eğilimine dayanaklık etmek veriyor. Buna karşılık, bankacılık güven kütlesi trend artışının sınırlanmış kalması ve hediye artışlarının yüksekliği iç arzu üstünde dun yönde etkide bulunmaya başladı. Bu doğrultuda yüzdelik 9,3 bulunan 2021 yılı faiz tahminimiz üstündeki fevk cepheli risklerin azaldığını düşünmekteyiz."
"Büyüme projeksiyonları açısından zait kalmaya bitmeme ediyoruz"
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da sanayi üretiminde ağustos ayında gerçekleşen maaş artışla beraber, orak ayı ayında trend dışı bulunan dönemsel düşüşün ağız ağıza düzelerek, baştan trendin hakkında çıkıldığını söyledi.
Sanayi üretimi verisini faiz açısından beklentilere ilişikli zait kendisine kıymetlendirmek icap ettiğini dile getiren Erkan, "Özellikle kapital mülkü yanındaki çoğalma ve eğilim, GSYH'nin de en ehemmiyetli belirleyicilerinden çakılı kapital oluşumu açısından olumlu. Yılın art kalanında ise, ilkin akıbet devirde erke fiyatlarında yaşanmış bulunan itila ile beraber, umumi hesaplı faiz tarafında da şimdiki etkisinde bırakır dengelenebilir." ifadelerini kullandı.
Erkan, toptan tedbir zinciri ile alakadar sıkıntıların, sanayi üretimindeki artışın sürdürülebilirliği üstüne ihtiraz konusu bulunduğunu belirtti.
Otomotiv sektöründe yonga kaynaklı sıkıntıların üretim bandını etkilediğin ve bunun yansımasının görülebileceğini aktaran Erkan, "Küresel üreticilerin bazılarının beş altı günce üretim durdurması icra ettikleri görülüyor." dedi.
Erkan, faiz projeksiyonları açısından zait kalmaya bitmeme edildiğinin altını çizdi.
Yıllık yüzdelik 9 civarındaki umumi uzlaşma faiz tahminlerine ilişikli riziko dengesini fevk cepheli gördüklerini tabir fail Erkan, "Son çeyrekler, hem senenin ikinci çeyreği büyümesinin normalize olması, bununla beraber lazım erke tutarları ve tedbir zinciri kaynaklı üretim yavaşlaması, gerekse de ihtimal turizmde yaşanabilecek muhtemel ortak yavaşlama tesiri ile şimdi alışılagelen faiz rakamlarını gösterebilir. Yılın geneli açısından ise, OVP'de öngörülen ve bu sektörün umumi beklentisinin de yoğunlaştığı yüzdelik 9 seviyelerinin üstünde faiz gerçekleşebilir." değerlendirmesinde bulundu.
