Ankara
Cape Town Üniversitesi Afrika Çalışmaları Bölümü Araştırma Görevlisi Dr. Halim Gençoğlu'nun "Bree Sokağı No 122 Afrika'ya Hayat Veren Türkler" kitabında ailesinin evveliyatına arazi maruz Muhammed Nathri Efendi, Apartheid devrinde yaşadıklarını ve Güney Afrika'daki ırkçılıkla mücadelede ragbi sporunun rolüne bağlı AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Başkent Cape Town'da 1956 senesinde doğan Nathri Efendi, "Eski kefaret yüzünden az henüz rastgele bölgede ayrımcılığa uğruyorduk. Ragbi sporu altında birleşenler Apartheid rejimini mısra getirmeyi başardı." dedi.
Hayatı süresince sporla uğraştığına dikkati çekici Nathri Efendi, "Tüm kariyerim, doğduğum yerdeki şerait zımnında spor oldu. İçine tahavvül etmek mecburiyetinde olduğum spor ise ragbi oldu. Ragbi, bölgemdeki Müslüman toplumu ve düzentileme arkadaşlarımı müşterek araya getiren en ehemmiyetli unsurdu." ifadelerini kullandı.
Apartheid devrinde rastgele bölgede ayrımcılığa uğradıklarını vurgulayan Nathri Efendi, "Eski kefaret yüzünden az henüz rastgele bölgede ayrımcılığa uğruyorduk. Ben baş döndürücü şanslıydım zira ragbide baş döndürücü faziletli noktalara geldim. Bizimkinin birlikte Batı Cape Bölgesi ile Durban şehrinin de temsilcisiydim. Ragbi oynadığım dönemlerde, müşterilerini biraya getiriyordum." niteleyerek konuştu.
"Çok iri değişikler oldu"
Apartheid sürecinin arkası esna Güney Afrika'da baş döndürücü iri değişikler bulunduğunu tamlayan Nathri Efendi, "Ragbi sporu altında birleşenler Apartheid rejimini mısra getirmeyi başardı. Biraz da denizaşırı ülkelerdeki kişilerin desteği ile beli bu." ifadelerini kullandı.
Güney Afrika'da bugün ayrımlı renklerde kişilerin ragbinin süresince arazi çokça dikkati çekici Nathri Efendi, "Bugün tığ de beyazlar derece güzel oynayabildiğimizi tanıt fırsatı yakalıyoruz. Bugünkü takımlara baktığınızda, baş döndürücü sayıda siyahi, aşılanmamış ve parafin oyuncunun arazi aldığını görürsünüz. Ragbi sebebiyle bu ülkenin müşterilerini birbirine bağlandı. Bu sayede Güney Afrika dünyanın en maruf ülkelerinden birisi biçimine geldi." niteleyerek konuştu.
"Cape Town’ın Müslüman mahallesi..."
Dedesinin büyükbabası Hacı Hasanüddin Efendi'nin 1836 senesinde İslam dinini belletmek düşüncesince Osmanlı topraklarından Güney Afrika'ya geldiği bilgisini sağlayan Muhammed Nathri Efendi, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Müslümanlığı alana ulaştırmak gibi geldi ve burada okudu. Onun ardından, benim iri babam bölgedeki Müslümanlara İslami terbiye sağlayan sonuç Osmanlı alimlerinden Derviş Efendi, burada yaşamaya bitmeme etti. Sonra babam Mahmud Münir Efendi bayrağı devraldı. Cape Town’ın Müslüman mahallesi, Bo-Kaap Semtinde, 71 Wale Caddesi'nde doğdu. Babam, köklerinden mevrut bu mücadelenin farkındaydı. Apartheid devrinde ragbi sporunu müşterek iddia şekilde kullandı ve ırkçılıkla savaşım etti."
"Ragbi, sportif yönden, müşterilerini birbirine bağladı"
Nathri Efendi, babası Mahmud Münir Efendi'nin Güney Afrika'da ragbi sporunun liderlerinden bulunduğunu belirterek, "Babam, ilkokula giden, ıvır zıvır yaşta ragbici kazanmak talip evlatların eğitimini üstlendi." değerlendirmesinde bulundu.
Mahmud Münir Efendi'nin ragbici kazanmak talip evlatları Kimberley kentine götürdüğünü ve karşılaşmalar düzenlediğini dile getiren Nathri Efendi, "10, 12 yaşında ragbi oynayan bu evlatların isimleri, Cape Town'ın binlerce kilometre ötesinde çetin duyuldu. Kendi yaştaki başka çocuklarla turnuvalara katıldılar. Sporun ruhu sebebiyle toplaşma ve cevvaliyet olanağı buldular. Onlar çabucak Cape Town'da ragbi oynamadı. Yurt dışına açıldı. Rahmetli babam, birtakımı ıvır zıvır aktörleri Avustralya'ya götürdü. Bugün, o oyuncular olmuş beli ve yaşadıkları deneyimlerden gururla bahsedebilirler. Ragbi, sportif yönden, müşterilerini birbirine bağladı, baş döndürücü ayrımlı kültürlerden arkadaşlıklar kurulmasına punt oldu." niteleyerek konuştu.
Babasının "Ragbi sallanmak istiyorsan çelimli müşterek büyümek istiyorsun." şeklindeki fikre huzur çıktığını anlatım fail Nathri Efendi, şunları söyledi:
"Ebeveynler, yapılı, ciddi ve dızman bulunmadığı sürece evlatlarının ragbi oynamasını istemez. Oynadığımız devirde rakiplerimiz ve kadro dostlarım da buna benzeşim özelliklere sahipti. Babam bu mantaliteye huzur çıkıyordu zira biz, rakiplerimiz derece iri değildik. Maçları kaybetmenizin nedeni, iri olmamanız değil, güzel müşterek tekniğe eş olmamanızdandır. Bugünkü oyunculara baktığında, yapılılar kadar, minyon tipli aktör da mevcut ve baş döndürücü iyiler. Dünya Kupası'nda mülevven tende nice küçük iri aktör oynadı. Ragbi, rastgele devir tekniğin henüz ehemmiyetli bulunduğu müşterek oyundur. Bazıları 'ragbi koca oyunudur' der. Bu da akıllıcasına değil. Böyle olsaydı bu spor bu derece gelişmezdi. Ragbi sporu sevenlerin oyunudur. Yeteneğin mevcut ise oynarsın, güzel sumsuk yahut çifte atarsan değil. Bu müşterek spor, dövüş değil."
Türk vatandaşlığını aldı
Türk vatandaşlığı başvurusu ikrar edilen Nahtri Efendi'nin ve ailesinin yaşamış bulunduğu Cape Town, Bo-Kaap Semti, 71 Wale Caddesi'ndeki ev müzeye dönüştürüldü.
Vatandaşlık işlemlerinin pandemi zımnında geciktiğini anlatım fail Nahtri Efendi, bu konudaki yardımları düşüncesince Halim Gençoğlu ile İstanbul Yavuz Sultan Selim Camisi Baş İmamı Abdullah Kılıç'a teşekkürname etti.
Özellikle torunları namına bahtiyar bulunduğunu dile getiren Nahtri Efendi, "Ailecek baş döndürücü alım çalım duyuyoruz bu durumdan. Pandemi zımnında az buçuk uzadı ancak böylecene oldu. Yakında Türkiye'ye geleceğim." niteleyerek laflarını tamamladı.
