İstanbul
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Organ Nakli Merkezi Başkanı Prof. Dr. Şinasi Sevmiş, AA muhabirinin sorularını yanıtlarken, Türkiye'de 30-35 bin yöresinde organ aktarımı muntazır pestil bulunduğunu kaydetti.
Kovid-19 pandemisiyle dünyada ve Türkiye'de halis muhlis bölgelerde bulunduğu kabilinden afiyet dalında da teessürat meydana geldiğine yer veren Sevmiş, şu detayları verdi:
"Daha başlangıçta aşırı mütekâmil devletlerde milyon popülasyon başına 100'lere vasıl kadavradan organ bağışı 20'lere derece düştü. Ülkemizde meydana getirilen nice çalışmayla milyon başına 7-8 civarına çıkarılan organ bağış az hâlâ 1-2'ye düştü. Bunun yansıması şöyle; 2017, 2018'de kısaca 600-700 yöresinde tercih ettiğimiz organ bağışı olurken, pandemiyle aşırı çabuk biçimde düştü ve 100'lü rakamlara derece indi. Önceki yıllarla kıyasladığımızda Türkiye'de pandemi sürecinde kadavradan organ bağışında yüzdelik 80'e DOĞRU ortak eksilme lakırtı konusu."
Sevmiş, bu süreçte deli dolu aktarım sayısının öne çıktığını fakat bunun oranında da ağırbaşlı eksilme bulunduğunu dile getirerek, "Türkiye genelinde pandemi evveliyat yıllarla kıyasladığımızda deli dolu donörden meydana getirilen aktarım oranında yüzdelik 30-40 yöresinde tedenni mevcut." dedi.
Kovid-19'un bulunan rahatsızlıkların hesabına acemi ortak maraz şekilde geldiğini tamlayan Sevmiş, şunları anlattı:
"Pandemi halis muhlis dünyayı dikçe sarstı, fakat rahatsızlıkların oranını düşürmedi. İnsanlar gene böbrek, uykuluk hastası oldu; Kovid-19'un en ortak tomar etkilediği organ olması zımnında hâlâ aşırı akciğer hastası oldu. Bunun bekleme listelerine sayıyı artırdığı anlamında yansımasını beklerken, maatteessüf hastaların ortak bölümü Kovid-19 zımnında kaybedildi ve umumi yansıması bekleme listelerinde ortak eksilme anlamında he zira muntazır hastaları kaybettik. Diyalize giren hastalardaki ahiret yolculuğu payı az hâlâ yüzdelik 40'a yaklaştı. Hastalar elden böbrek hastalığından, elden duygu hastalığından, elden uykuluk hastalığından değil, Kovid-19'dan da kaybedildi. Diyalize giren hastalarla kıyasladığımızda aktarım meydana getirilen hastalarda ahiret yolculuğu payı aşırı aşkın hâlâ düşük. Aslında diyalizde kaybettiğimiz hastaların kısaca yüzdelik 50'si, şayet nakiller yapılabilseydi, hastalar aktarım olma şansına erbap olabilseydi ihtimal kurtulabilirdi."
Sevmiş, Kovid-19'un kişi başına ahiret yolculuğu riski aşırı efdal bulunan ortak maraz olduğunu, süreğen organ hastalarında ahiret yolculuğu riskinin hâlâ da yükseldiğini hatırlatarak, "Özellikle böbrek hastalarını düşünecek olursak, haftanın 3 haset ayrı ayrı vasıtalarla diyaliz merkezlerine, kalaba ortamlara giriyor, kalaba ortamlarda yolculuk ediyor. Yaşama kullanmak düşüncesince diyalize dönüşmek zorundalardı apayrı şansları yoktu ve maatteessüf bu, onların hâlâ efdal miktarda Kovid-19'a yakalanmalarına etken he ve hâlâ efdal miktarda pestil kaybettik." sanarak konuştu.
"Önce aşılarını yapıyoruz arkası sıra aktarım yapıyoruz"
Prof. Dr. Şinasi Sevmiş, aşılanmanın önemine ayraç ederek, "Aşılama başladığında evvel aşılanan gruplar, riziko grubu oldukları düşüncesince süreğen organ hastalarıydı. O tarihten beri böbrek, uykuluk hastaları ve onkolojik hastalara telkih yapılıyor. Görüyoruz ki aşılı hastalar, böbrek hastası da olsa uykuluk hastası da olsa akciğer hastası da olsa Kovid-19'a yakalandıkları devir hâlâ ferah atlatıyor ve ahiret yolculuğu oranları hâlâ düşük. Pandeminin ortadan kalkması düşüncesince halis muhlis icraat yapılmaktadır ve bu çalışmaların en önemlisi aşı. Nakil yaptığımız hastalara telkih şartı koyuyoruz. Aşı sıfır hastalarımıza aktarım yapmıyoruz, ilkin aşılarını yapıyoruz arkası sıra aktarım yapıyoruz." dedi.
Sevmiş, şu çağrıyı yaptı:
"Hala aşırı ortak tomar böbrek hastamız, akciğer hastamız, duygu hastamız var ve bunların geçinme tutunabileceği biricik kere organ bağışı. Canlıdan aktarım şansı sıfır hastalar var. Kalp, akciğer, pankreas ve müeddep bumbar muntazır hastalarımızı menfez önüne aldığımızda bazıları ortak yerde hayatta olmak düşüncesince esasta bizim organlarımızı bağışlamamızı bekliyor. Organlarımızı bağışlamamamız düşüncesince de nazar boncuğu bariyer bulunmayan lazım pandemi olsun lazım Kovid-19 olsun. Pandemi sürecinde lüzum organlarını bağışlayanlara gerekse organ aktarımı olanları efdal standartlarda koruyoruz. Vatandaşlarımızın Kovid-19'dan korkmamasını ve onlardan organ bağışını 2017, 2018 ve eski zamanlarda bulunduğu kabilinden ileriye taşıyacak kurda bağış yapmalarını dileyiş ediyoruz."
"Herkesi organ bağışına çağırma ediyorum"
Sosyal bilgiler öğretmeni 45 yaşındaki Berna Uran Işık, lupus rahatsızlığı zımnında levent boylu süredir böbrek yetmezliğine erbap bulunduğunu fakat değerleri aşırı yükselmediği düşüncesince hâlâ ilkin diyalize girmediğini anlattı.
Kreatin değerlerinin aşırı yükselmesi zımnında diyalize girmesi icap ettiğinin namına söylendiğini aktaran Işık, "Diyalize gireceğimi öğrendiğimde aşırı üzüldüm. 2 aydır haftada 3 devir 4 ahit süresince diyalize giriyorum. Öğretmen olduğum düşüncesince ibret programımı buna gereğince düzenlemek durumunda kaldım. Sabah okula gidiyorum, öğleden sonraları diyalize gidiyorum. Başlangıçta başım aşırı ağrıyordu. Diyaliz başlangıç ağrısı yapıyor, şekeri düşürüyor. O anda neymiş ortak nesne olacakmış da ölecekmişsiniz kabilinden hissettiriyor insana." sanarak konuştu.
Işık, böbrek nakli düşüncesince müracaatta bulunduğunu ve organ bağışı düşüncesince kadavra listesine gireceğini tabir ederek, "Organ bağışı aşırı ehemmiyetli zira ortak organ ortak sahn kurtarır. Herkesi organ bağışına çağırma ediyorum. Gerçekten aşırı pestil var ve gereksinimleri var. Öldüğümüzde organlarımız nazar boncuğu işe yaramıyor, en azından ortak kişiye can, sahn olurlar ve şahısların yaşamını kurtarmış olur." dedi.
