Malatya
Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün desteği ile 2018 senesinde şehrin 9 kazasından 75 üreticiye şıralık, kurutmalık ve karadut çeşitlerinden 3 bin 109 dut fidanı verildi.
Proje kapsamında dikilen dutların 5 sene süresince takip edeni ile istihsal evresindeki hastalıkların çözümü dair emek vermek yapıldı.
Bu sene ise Arguvan ilçesinde 4 üreticiye 100 dekar bölgede Bakanlığın yüzdelik 75 bağış desteği ile metres dut bahçesi kuruldu.
İl Tarım ve Orman Müdürü Tahir Macit, AA muhabirine, şehirde kayısı, kiraz, elma kabil meyvelerin beraberinde dut üretimimin de yapıldığını söyledi.
Geçmişte şehirde ipekböcekçiliği şartıyla dut yetiştirildiğini hatırlatan Macit, elan sonradan meyvesinin besin gayeli tüketildiğini aktardı.
Kentteki dutun hem anadan görme yöntemlerle bununla beraber sanayideki tesislerde işlenerek ayrışık ürünlere dönüştürüldüğünü özetleyen Macit, "Malatya, Türkiye'de ehemmiyetli pekmez üreticilerinden biri. Sanayide uygulayım bilimi kullanılarak imal edilen pekmezimiz var. Kentin ekonomisi kayısıya dayalı. Biz iklime alakalı riskleri azaltmak, mahsul çeşitliliğini yükseltmek şartıyla ayrışık mahsulat yetiştiriyoruz. Kayısının yetişmediği tuman çukuru bulunan alanlara değişik türden eser ve öbür ekincilik ürünlerini deniyoruz." niteleyerek konuştu.
"İlkbahar geç donlarından etkilenmeyen ürünlere yöneldik"
"Don çukuru" niteleyerek anlatım ettikleri ve kayısının hesaplı veriminin olmadığı alanlara dut fidanı ekimi yapılması düşüncesince çiftçilere dayanak noktası verdiklerini aktaran Macit, şu şekilde bitmeme etti:
"3-5 yılda ortak tarımsal tuman meydana geliyor. Bazı bölgelerimizde 3 sene tuman oluyor, 1 sene sarıerik tutuyor ve hesaplı semere sağlanamıyor. Biz de bahar geç donlarından etkilenmeyen ürünlere yöneldik. Dut herhangi ortak sene derneşik eser veren, hasadı biraz defa meydana getirilen ürün. Dut ağustos ayına denli eser vermeye bitmeme eder. "
"2020 senesinde 44 ülkeye, 5 milyon dolarlık döşenmemiş dut ihracı yapıldı"
Dut ve dut ürünlerinin iklim dışına satıldığına da dikkati çekici Macit, "Kentten 2020 senesinde 44 ülkeye 5 milyon dolarlık döşenmemiş dut ihracı yapıldı. Kentte imal edilen dut ehliyetli gelmiyor. İhracatçılarımız yöre illerden de imal edilen dutları hem sanayide işliyor bununla beraber ihraç ediyor. Dut ihracatında Malatya ehemmiyetli merkez. dışsatım arttıkça, çiftçiler dünyalık kazandıkça ruhsuz arazilerde dut bahçeleri kurmaya bitmeme edeceğiz. Dut yer seçiciliği namevcut yetkin ortak bitki, tarımsal çıkar yol atılmıyor. Kentte yayılmış ortak rahatsızlığı ve zararlısı yok." dedi.
"Karlı olursa ağız ağıza döşenmemiş dut üreteceğim"
Proje Koordinatörü Ziraat Mühendisi Badin Kılıç ise Arguvan ilçesine ilişkin Karababa köyünde 50 dekara, kaza genelinde ise toplamda 100 dekara dut fidanı dikiminin yapıldığını söyledi.
Çiftçi Mehmet Emin Karaaslan da esbak senelerde arazisine yemlik ve buğday ektiğini ve semere alamadığını belirtti.
İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde meydana getirdiği görüşmeler sonucunda dut ekmeye değişmeyen verdiğini aktaran Karaaslan, "İlk ürünlerden pekmez üretmeyi, elan sonradan da döşenmemiş dut yapmayı planlıyorum. Kuru dut elan karlı olursa ağız ağıza döşenmemiş dut üreteceğim." ifadesini kullandı.
