Budapeşte
Orhan Pamuk, İlber Ortaylı, Yaşar Kemal ve nice dünyaca adlı sanlı Türk yazarın 60'a andıran kitabını Macarcaya çeviren Tasnadi, Türkiye ve Türkçe ile iç içe sabık 60 salname serüvenini AA muhabirine anlattı.
Lise eğitimi esnasında Macarca öğretmeninin etkisiyle kıstak ilim adamı olmaya değişmeyen verdiğini tamlayan Tasnadi, üniversitede Macarcanın birlikte ek alan yerine müşterek akrabasının, Macarca ile Türkçenin birbirine andıran diller bulunduğunu söylemesi ilişkin Türkoloji bölümünü seçtiğini aktardı.
Tasnadi, Macarlar ve Türklerin tarihte baş döndürücü kere yollarının kesiştiğini, çağcıl Macarcanın nice Türkçe menşeli söz içerdiğini, dil-edebiyat öğrencilerinin eğitimleri esnasında bunları öğrendiğini söyledi.
Öğrencilik yıllarının, 1962-1967 ortada Soğuk Savaş zamanına denktaş geldiğini, Türkiye ve Macaristan'ın dü ayrı blokta arazi almış olduğu düşüncesince türlü zorluklarla karşılaştığını özetleyen Tasnadi, bu zamanda Türkiye'den pedagoji bilimi kitapları üstelik realizasyon edemediklerini kaydetti.
Tasnadi, üniversiteye başladıkları devirde Türkçe malzeme temininde ağır teessürat çektiklerine dikkati çekerek "Biz en müşterek tomar Bulgaristan'da basılan Türkçe kitapları bulabiliyorduk. O devirde hemen derun bilgisi öğrenebildik, Türkçe ameliye etme şansına cemaat değildik." niteleyerek konuştu.
Lisans eğitimi sonrası Türkçe ile irtibatının bitmeme ettiğini, Macar amme radyosunun Türkçe neşriyat bölümünde işe başladığını dile getiren Edit Tasnadi, burada 1967-1990 yıllarında çalıştığını söyledi.
Macaristan'da Soğuk Savaş çağında üstelik Türkçe yayınlara baş döndürücü iri arzu olduğuna dikkati çekici Tasnadi, dinleyicilerden sepetler dolusu varakpare aldıklarını kaydetti.
"Dünyanın en elleme ıpıssız Türkiye'de Macar olmak"
Radyodaki görevinden sonradan 1993-1998 yıllarında Ankara Üniversitesi Hungaroloji Bölümünde 5 sene gece gündüz çalıştığını aktaran Tasnadi, bu zamanda Türkleri baş döndürücü yakından tanışıklık şansı yakaladığını belirtti.
Tasnadi, "Dünyanın en elleme ıpıssız Türkiye'de Macar olmak. Türkiye baş döndürücü elleme müşterek yer, halkı baş döndürücü sıcakkanlı, cana andıran ve misafirperver. Macarları başkaca seviyorlar. Ben, Türkiye'de geçirdiğim müddet zarfında kendimi gelişigüzel devir baş döndürücü elleme hissettim. Türkler beni tek devir görüntü kırıklığına uğratmadı ve kendilerine bulunan sevgim bugüne denli azalmadı." dedi.
Ayrıca Edit Tasnadi, Türkiye'de yaşamış olduğu devirde iri oğlunun da Türkiye'ye yerleşip Türkçe öğrendiğini ve Orta Doğu Teknik Üniversitesinde faziletli lisans yaptığını anlatım etti.
"Macaristan'da Türkoloji, müşterek nevi millî bilgelik dalı"
Dünyanın eskiden Türkoloji Enstitüsü yerine aşina Macaristan ELTE Üniversitesi Türkoloji Bölümünde de lektör yerine fariza yaptığını kaydeden Tasnadi, şu ifadeleri kullandı:
"Macaristan'da Türkoloji, darülfünun kürsüsü yerine dünyanın en eskisi. Çünkü Macaristan'da Türkoloji, müşterek nevi millî bilgelik dalı. Yani tığ Türkoloji ile uğraşırken zat geçmişimizi araştırmaya çalışıyoruz. Bir yanda emlak kuran Macarların bugünkü Macaristan'a gelmeden eski sınırsız bucaksız Asya bozkırlarında (Türklerle) sabık kuma göçkün geçmişimiz ve Osmanlı dönemindeki kuma hayat meselesi. Bu kürsüde henüz çok, kıstak zamanı ve ilkin Osmanlı devri araştırılıyor. Bu parçaya baş döndürücü az mektepli alınıyor. Buradan yetkilendirilmiş bulunan ya derun ilimci ve ya müverrih oluyor."
Tasnadi, 30 yıldan müşterek tomar Türkçe-Macarca çevirmenlik yaptığını da aktararak dü emlak yetkilileri arasındaki resmi ziyaretlerde nice el resmi çevirmenlik yaptığını dile getirdi.
Türkolog Edit Tasnadi, TÜRKSAV Türk Dünyası Hizmet Ödülü, Macaristan Devlet Liyakat Nişanı, Vambery Nişanı ve Balint Balassi Ödülü denli ehemmiyetli ödüller aldı.
