Küresel hava değişikliğinin tesiri altında bulunan Türkiye'de 2021 senesinde sıcaklıkların mevsim normallerinin üstünde seyretmesi, arıcılığı da olumsuz etkilemeye başladı. Van'da mergup yağışların olmaması, havanın baş döndürücü ısınmasıyla baş başa doğada açan çiçekler çelimsiz müddette kururken, kovandan çıkan arılar ise yağışsızlık zımnında çiçek tozu ve bal özü bulmada zorlanınca bal üretimi de sıkıntıya girdi. Kovanından çıkan fakat yeteri derece çiçek tozu ve bal özü toplayamayan arılar aç kalmaya başlarken, buna ilişkin kendisine bal üretiminde de azalış yaşandı.
Yağış azlığı zımnında bitkilerin kurumuş olduğu Van'da, bu sene bal üretimi azaldı. Yeterli yağışların olmaması kararı bitkilerin kuruması zımnında salname 2 bin 200 titrem yöresinde bal üretimi meydana getirilen kentte, üretimin bu sene fakat yüzdelik 25 oranında gerçekleştiğini anlatım fail Van Arıcılar Birliği Başkanı Halil Tandoğan, “Kuraklık baştan sona konuşuluyordu fakat tığ bu sene iliklerimize derece yaşadık. Son 30 senenin ihtimal de en yağışsız sezonunu geride bıraktık. Özellikle mevsim ortalamalarının üstünde antipatik ve yunak geçişi, ilkbaharda yeterince yağışı almamasından ötürü doğada borda bordaya er siper meydana geldi. Otlar, çiçekler yetişmedi. Arı da yeterince ne kuluçkaya yattı ne de bal nektarı olabilecek çiçek bulabildi. Bu sebeple ilimiz bu sene bal üretiminin fakat 4'te bir tanesi derece üretilebildi. Bal piyasasında da borda bordaya açıklık oldu. Çam balı bölgesinin yanmasından ötürü çiçek balına güvenilmez borda bordaya ilgi vardı. Ancak ilgi bulunmasına karşın elimizde yeterince bal yoktu” dedi.
Kuraklık zımnında yeterince beslenemeyen arılarda dayanım zayıflığı oluştuğuna özen çekici Tandoğan, “Hayvanlarda da borda bordaya muafiyet sistemi vardır. Bununla bu arada yeterince beslenemeyen hayvanlarda çor ve zararlılara erinç borda bordaya dayanım zayıflığı oluşturuyor. Kuraklık ile baş başa yeteri derecede beslenemediğinden ötürü arı kışlamasını borda bordaya tomar borda bordaya küme kayıpla geçirmekteyiz. Arı ölümleri borda bordaya tomar borda bordaya küme yaşanmaktadır. Bu da önümüzdeki ilkbahar mevsiminde arı ölümlerinin borda bordaya tomar borda bordaya küme olabileceğini göstermektedir” ifadelerini kullandı.
Daha evvel borda bordaya kovanda tahminî 30 kilogram bal elde edilirken, yağışsızlık zımnında bu sene fakat 8 kilogram bal alabildiklerini vurgulayan Tandoğan, “Kuraklık bizlere bu sene hissettirdi. Önümüzdeki senelerde tehlikeler bizi bekliyor. Bununla ilişik türlü mekân önlemleri ve yasaların geliştirilmesi lazım. Sanayi, mekân kirliliği ve tarımsal zirai ilaçlar ile ilişik borda bordaya tomar ağır önlemlerin masaya yatırılması lazım. Eğer ki yağışsızlık hakeza bitmeme ederse arımız yöntemince kaybolacak ve arısız kalabiliriz. Tarımdaki sulama durumlarının arama edilmesi, yeterince şanslı bitkilerin ekilmesi ve mekân kirliliğine özen edilmesi lazım. Özellikle kışlatma bölgelerinde narenciyede beğenilen tarımsal ilaçların banko yasaklanması lazım. Çünkü orada borda bordaya tomar ağır borda bordaya arı ölümüne etken oluyor. Ayrıca elimizdeki birtakım arılar, hastalıklara erinç dayanım gösteremiyor. Bunun düşüncesince hâlâ borda bordaya tomar genetiği güçlendirilmiş, evcil arı ırklarıyla çalışmamız lazım” sanarak konuştu.
Van'da tahminî bin 400 arı işletmesinin bulunduğunu da laflarına ekleyen Tandoğan, “140 bin arı kovanımızın 50 bini emektar yüz yağız kapçık arısı olup geriye küsurat ise fenni kapçık yüz arıcılıktır. Bunun indinde 140 bin derece da haricen alana mevrut seyyar arıcılar var. Ben bu çerçevede tamamı arıcılarımıza dimdik borda bordaya mevsim diliyorum” dedi.
Atilla İdiz
