İstanbul
Kubbealtı Fotokopi, nadide kitapların kopyalarının elde edilmiş bulunduğu ortak arazi olmanın ötesinde bilim yaşamının kalbinin attığı, nabzının tutulduğu ortak hars merkezi üzere çalışıyor.
Tarihçi, edebiyatçı, araştırmacı, talim üyesi ve doktora öğrencilerinin yolunun kesinlikle ortak el düşmüş bulunduğu bu mekan, 60 senedir kitapla hemhal bulunan Hanifi Kayan yönetiminde 1995'ten bu yana Cağaloğlu'nda görev veriyor.
Bir işaret tutkunu bulunan Kayan, Osmanlı Türkçesi ve Türkçe'nin birlikte sert baş döndürücü ecnebi dilde piyasada haydi haydi bulunamayan ayrıca bulunması olanaksız bulunan kitap, ceride ve mecmuaları öz çatısı altında ortak araya getiriyor.
Kayan, sahaflığa ne başladığını, Kubbealtı Fotokopi'nin tahminî 30 salname hikayesini, Cağaloğlu'nun dünü ve bugününü AA muhabirine anlattı.
Ortaokul yıllarında okumuş bulunduğu Malatya Gazi İlkokulu'nda emektar kitapları sayışma eliyle satarak bu işe süregelen Kayan, İstanbul'a geldikten sonraları da meslek kitapları bey işini sürdürdüğünü tabir etti.
Beyazıt Camisi'nin minaresinin altında 12 Eylül Darbesine derece sahaflık hazırlamaya bitmeme ettiğine dikkati çekici Kayan, "Pazar günleri Beyazıt Çınaraltı'nda yada Çadırcılar Caddesi'nde işporta yapıyordum. 1985'ten sonraları da tıpkıçekim işine başlamıştım. Tabii bizim alıcılarımız darülfünun talim görevlileriydi ve bizi değişik ortak yöne getirdiler. Onların bulamayacağı kitapları fotokopiyle hazırlamaya başladım." dedi.
"Belki ferda göz boncuğu katalog kalmayacak"
Kayan, 1995'te Osmanlı arşivlerine DOĞRU edinmek düşüncesince Cağaloğlu'na taşındığını belirterek, alıcı potansiyelinin yüzdelik 90'ının arşive mevrut talim üyesi ve araştırmacılardan oluştuğunu söyledi.
Osmanlı arşivlerinin Cağaloğlu'ndan taşınması ve dijitalin ciddilik kazanmasıyla işlerinin azaldığını aktaran Kayan, şöyleki bitmeme etti:
"Bizim yaptığımız işler ağız ağıza emektar şeyler. Yeni ortak şeyle ilgimiz yok. Yine gelen, arayan ve PDF gönderenler ayrımsız akademisyenler. Teknoloji işi kolaylaştırıyor lakin iş sayısı düştü. Cağaloğlu, Osmanlı arşivleri gidene derece baş döndürücü yoğundu. Zaten Cağaloğlu bütün akademisyenlerin, işaret meraklılarının uğramış bulunduğu yerdi. Şu anda Cağaloğlu'nda kimseyi göremezsiniz. Kitap evleri de azaldı, oturacak arazi de kalmadı. Cağaloğlu şu anda ağız ağıza turizme yönelik. Belki ferda göz boncuğu katalog kalmayacak."
Medya kuruluşlarının Cağaloğlu'nda ofisleri olması icap ettiğini korumak için çaba sarfeden Hanifi Kayan, Cağaloğlu'nun neşriyat yaşamını yaşatabilmek düşüncesince ortak tane çarenin bu bulunduğunu dile getirdi.
"Şu anda yüzdelik 90'ının müderris bulunduğu hocaların bütünü buraya gelirlerdi"
Kayan, Halil İnalcık'tan İlber Ortaylı'ya Mehmet Genç'ten Teoman Duralı'ya derece ehemmiyetli şahsiyetlerin namına işaret sorduğunu ve işaret yaptırdığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Eski günlerde dükkanı açardım, çay demlerdim, üniversiteden ortak öğretmen gelirdi. Şu anda yüzdelik 90'ının müderris bulunduğu hocaların bütünü buraya gelirdi. Hatta tanımadığım müverrih kalmadı. Mesela Halil İnalcık Hoca'nın ortak devir arşivden çıkıp geldiğini görürdüm. Hoca geldi oturdu, çay demlemiştim, aykırı dobra 2 çay da içtik, geveze ettik. Kitap arzusu vardı, yaptım gönderdim. Diğer hocalar filhakika daima buradalardı. Rahmetli Mehmet Genç Hoca söz gelişi ölüm etmeden ortak ay öncesine derece üstelik ortak şeyler istemişti. Bizzat evine gönderdim. İlber Hoca (Ortaylı) indinde 2 ecnebi profesörle gelirdi. 'Bunlar seni bizlerden elan elleme tanıyorlar' dedi. Arşive mevrut ecnebi araştırmacılar, doktora yapanlar bizlere uğrarlardı, onlar da hocalarına anlatırlarmış. Yani bu cins şeylere baş döndürücü rastladım. İlber Hoca buraya ulaştığında ortak işaret seçişi olmaktadır beklenmeyen edersiniz. Epey işaret seçmişti, bazısı siparişleri de vardı gönderdim. Teoman Hoca (Duralı) rastgele hafta uğrar ortak şeyler yaptırır. Eskiden işaret getirirlerdi, deminden PDF getiriyorlar."
Sahaflıktan fotokopiciliğe intikal öyküsünü de özetleyen Hanifi Kayan, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Akademisyen ve araştırmacılar basımı sıfır ve piyasada bulamadıkları kitapları alışılagelen tıpkıçekim yaptırıyorlarmış. Biz de 'Bu kitaplar hakeza dümdüz çarşaf tıpkıçekim olamaz işaret formatında yapalım' diyince bizi yeğleme ettiler. Dolayısıyla onların getirmiş bulunduğu kitaplardan ortak belgelik oluştu. Ben arşivime göz boncuğu kitabı öz isteğimle koymadım. Tüm akademisyenlerin getirdiği, bulamayacağı kitapları koydum. Mesela Osmanlı kroniklerinde Osmanlıcaların elden sadece bütünü bulunan elimde. Eski senelerde doktoraya süregelen rastgele mektepli gelirdi gerçeklenmiş birilerini alırdı. Hatta sorarlardı 'Daha ne alayım, ne kitabı alayım?' diye. Şimdi sonuç on yılda bunlar kayboldu. Yeni akademisyenlerde işaret kabul etme gereksinimi bulunmayan zira PDF'ler var."
Kayan, icra ettiği işin muhatapları dolayısıyla elan elit ortak kütle ve şuurlu insanlarla olmaktan ezgi duyduğunu vurgulayarak, icra ettiği işin maddesel şekilde baş döndürücü şişman karşılığı sıfır fakat sevilince yapılabilecek ortak iş bulunduğunu dile getirdi.
