Kırklareli
Besleyici ve şifa kaynağı adına bilinen, Anadolu, Balkanlar ve Orta Asya kabil serbest müşterek coğrafyada ayrışık imal şekilleriyle damakları lezzetlendiren tarhana, tekaüt uğraşın arkası sıra sofralardaki yerini alıyor.
Trakya'nın parlak havası ve saf su kaynaklarıyla Istranca Dağları'nın eteklerinde yetiştirilen al biber, domates ve soğan kabil ürünler, toplandıktan sonradan dolgunca suyla yıkanarak tarhana inşası düşüncesince küçük ufak parçalara ayrılıyor.
Önce biberler, şimdi sonradan domatesler ve soğanlar, tavada kaynatıldıktan sonradan un, yoğurt, gözyaşı kazanç mayası, salça ve sodyum klorür arttırma ediliyor.
Yoğrulan maya mayalanma işlemi düşüncesince hesabına destar serilerek leğende 9 ila 12 güneş bekletiliyor. Bu bekleme işlemi esnasında maya günde minimum 3 defa yoğuruluyor.
Fermantasyon işleminin arkası sıra hamur, küçük parçalara ayrılarak müşterek güneş kurumaya bırakılıyor. Kuruyan parçalar devrisi güneş kevgirden geçirilmek az daha elle ovalanıyor. Toz durumuna getirilen tarhana gene kurumaya bırakılıyor ve kuruyunca çaput torbalarda kışın gitmek az daha saklanıyor.
Köylerde imece usulü hummalı emekle imal edilen tarhana, başta odun ateşinde pişirilerek sofralardaki yerini alıyor.
"Tarhananın lezzeti meşakkatine değiyor"
Pehlivanköy ilçesine ilişkin Kuştepe köyünde canlı Mürvet Gürses, AA muhabirine, tarhananın yapımının sıkıntılı bulunduğunu söyledi.
Trakya'da imal edilen tarhananın renginin alanda imal edilen al biber ve domatesten ötürü şimdi derin bulunduğunu tamlayan Gürses, "Biberimizi bahçeden topluyoruz. Bu biberler susuz büyüdüğü düşüncesince tarhananın rengi Trakya'ya saf oluyor." dedi.
Tarhananın şifa kaynağı adına bilindiğini anımsatan Gürses, şöyleki konuştu:
"Tarhanamız baş döndürücü içimli oluyor. Kışın sofralarımızın vazgeçilmezi. Hele grip, dumağı olduğumuzda doğrudan tarhana çorbası içer, hastalıktan kurtuluruz. Bekleme süresi derinliğine ve ellerimizde yoğuruyoruz lakin lezzeti bu meşakkate değiyor. Hemen doğrudan rastgele tün soframızda tarhana oluyor. Bazen tek kemirmek yapmayız, yalnızca tarhana ile karnımızı doyururuz. Bazen sabahleyin kahvaltılarımızı da tarhana ile yaparız."
"Tarhana, A ve B vitaminleri açısından baş döndürücü zengin"
Kırklareli Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Trakya aş damı kültürü araştırmacısı Ali Çakır da tarhana çorbasının A ve B vitamini açısından baş döndürücü varlıklı bulunduğunu belirtti.
Tarhana çorbasının Orta Asya Türk aş damı kültüründen bugüne denli ulaştığını anlatım fail Çakır, şöyleki konuştu:
"Tarhananın orijinali esasen parafin renklidir. Orta Asya'dan depar belgesi noktası beyazdır. Orta Asya'dan Anadolu'ya gelene denli ayrı ayrı aşamalarda farklılıklar göstermiştir. ABD kıtasının keşfi, domatesin ve biberin yaşamımıza girmesi ile tarhana renklenmiştir. Tarhanayı yaparken banko güneşin altında kurutmamak gerekiyor. Gölgede, serin müşterek yerde, havalı müşterek yerde kurutmamız gerekiyor. Güneşin altında kurutulursa B vitamini açısından kayba minval açar."
Çakır, Trakya'da imal edilen tarhananın içimli olmasındaki en ehemmiyetli etkenin alanda imal edilen dernekevi mahsulat bulunduğunu vurgulayarak, "Tarhana, mayalanma geçirdiği düşüncesince probiyotik manada baş döndürücü zengindir ve muafiyet sistemini güçlendirir, kuvvetlendirir. Tarhanayı baş döndürücü sevmemizdeki ve baş döndürücü tüketmemizdeki neden, aş damı kültürümüzde beniz seneler süresince arazi alması ve damak tadımızı bebeklikten bu yana oluşturmasıdır." diyerek konuştu.
