Istanbul
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) çeşidinden bu sene 5'incisi planlı ve "Yeniden Birlikteyiz" temasıyla meydana gelen Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın katılımıyla melez şekilde başladı.
İş Bankası'ndan meydana getirilen açıklamada kongrede meydana getirdiği konuşmasına toprak sunulan Aran, kapital piyasalarına müteallik kimi bilgiler paylaşırken, makroekonomiye bağlı değerlendirmede bulundu.
"Faiz-kur-enflasyon üçlüsüne” dikkati çekici Aran, “Bu üçlünün hangisine el atsak ortak gayr arama dışına çıkıyor. Özellikle enflasyonun arama dibine alınması, biricik haneli seviyelere indirilmesi belkili olduğunda strüktürel sorunlarımızı çözebiliriz." ifadelerini kullandı.
Enflasyonist ortamda belirsizliğin, risklerin ve dirimlik adaletsizliğinin arttığını, öngörülebilirliğin bozulduğunu, çakılı ücretlilerin dirimlik dağılımından almış bulunduğu payın ve yatırımcı iştahının azaldığını tamlayan Aran, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
"Enflasyonist ortamdan ortak an önceki genişlemek ve enflasyonu arama dibine kabul buyurmak bence ortak numara yapılması müstelzim şey. Faiz ve kırat üzerine da şayet kâr kabul buyurmak istiyorsak, enflasyondaki beklentileri iyileştirmemiz ve enflasyondaki beklentilere koşut şekilde getiri indirimlerine bitmeme etmemiz gerekiyor. Yüksek faiz, kapital piyasalarının gelişiminin uğrunda de bariyer dokuma ediyor. Reel faizlerdeki artış, işsizlikte artma ve istihdamda eksilme anlamına geliyor. Ayrıca, envestisman iştahını da kelimesi kelimesine enflasyonda bulunduğu üzere düşürüyor. Faizler banko inmelidir, fakat behemehâl para şişkinliği beklentilerine koşut inmelidir. Enflasyonun faziletli bulunduğu ortak yerde faizin biricik başına inmesi, bizi dilek ettiğimiz noktaya götürmez. Acele etmeden, götürümlü ortak şekilde, stabil ortak vakfe sergileyerek hem para şişkinliği beklentilerini dun çekmeli bununla beraber öngörülebilirliği kasılma etmeliyiz."
Aran, akan belirgin vermeyen derinliğine dönemli sürdürülebilir gelişme modeli düşüncesince tasarrufların artırılması icap ettiğini tabir ederek, bu tasarrufların borsa üstünden sanayicilere ve üreticilere aktarılmasının önemini vurguladı.
Sermaye mülkiyetinin tabana yayılmasının önemine dikkati çekici Aran, üretilenin hem içeride hem dışarıda satılması ve istihsal verimliliğinin artırılması icap ettiğini kaydetti.
"Alışkanlıkları değiştirerek hedeflerimize ulaşabiliriz"
Hakan Aran, üretilmeden ve güven kullanarak tüketilen ortak gelişme modelinin şimdi ortak tomar akan belirgin anlamına geldiğini belirterek, "Bugüne kadarki trendleri değiştirerek hedeflerimize ulaşabiliriz. Tüm bunları tahrifat üzerine ehemmiyetli ortak etaba geldik. Dikkatli ve götürümlü olmamız durumunda, önümüzdeki sene huzur büküm ihtimal akan belirgin vermeden yüzdelik 5’e andıran ortak büyümeyi başarabilecek noktada olduğumuza inanıyorum. Bunun, başarılması yerinde Cumhuriyetimizin 100. yılına girerken bize ehemmiyetli ortak maneviyat ve güdeleme olacağını düşünüyorum. Ülke olarak, emlak kullanmakta olanları şekilde bunu adalet ettiğimize inanıyorum. Tek yapmamız müstelzim sabırla, istikrarla akıllıcasına bulunan şeyleri ısrarla hazırlamaya bitmeme etmek.” ifadelerini kullandı.
Sermaye piyasalarının gelişmenin önemine yer veren Aran, derinliğine senelerdir 1 milyon eşiğini geçemeyen yatırımcı sayısının Ekim 2021 bakımından 2,5 milyon seviyesine yaklaştığını belirtti.
Salgın çağında piyasalardaki kapalılık ve oynaklığa karşın, yükselen indeks seviyeleriyle emlak içre gerçekleşen ortaklık çecik bildirme sayılarında ağır artışlar yaşandığını hatırlatan Aran, Borsa İstanbul’un matlup derinliğe kavuşması düşüncesince çecik arzların sayısının ve firmaların çecik duruluk oranının çoğalması icap ettiğini tabir etti.
Bu yılki çecik arzlara bakılınca senenin toplamında büyüklüğü 19,5 bilyon TL bulunan 46 çecik bildirme gerçekleştirildiğini tamlayan Aran, erişilen çecik bildirme sayısının bugüne genişliğinde salname bazda erişilen en faziletli kırat bulunduğunu söyledi.
Aran, “Bu gelişme, firmaların özkaynaklarını güçlendirmeleri yerine iyice kıymetli. Ancak global ölçekte değerlendirildiğinde, bu bölgede kıvrım edilecek, gidilecek aşırı şimdi ortak tomar ara bulunduğunu görüyoruz. Sermaye piyasalarımız hâlâ dilek edilen derinliğe ve büyüklüğe erbap değil. Nitekim ülkemizin 500 endüstri kuruluşunun hoppadak 67’si borsada iş görüyor. Sürdürülebilir gelişme düşüncesince ekonomiye pınar sağlayıcı kapital piyasalarının da büyümesi ve derinleşmesi gerekiyor” diyerek konuştu.
"Borsadaki paha oynaklığının öngörülebilir olmasıyla beraberce yatırımcı sayısı artacaktır"
İş Bankası Genel Müdürü Aran, devletimizde yatırımcıların tasarruflarının tahminî yüzdelik 78’inin sayı farkı vadesi 40 haset aşmayan mevduatta oluştuğunu, pay senetlerinin payının ise yüzdelik 10’un altında bulunduğunu kaydetti.
Borsadaki paha oynaklığının faziletli ve kalımlı olmasının, ilkin riskten mümteni yatırımcıların pay senetlerinden ırak durmasına hastalık olduğuna dikkati çekici Aran, 2,5 milyona yakın yatırımcı sayısının bunun bundan böyle kırıldığının ortak işareti bulunduğunu tabir etti. Aran, paha oynaklığının öngörülebilir seviyeye inmesiyle beraberce yatırımcı sayısının ve niteliğinin şimdi da artabileceğine ayraç etti.
Hakan Aran, konuşmasında bileşimli zekanın yaşamın içerisine girdiğini, algoritmaların kapital piyasalarında alım-satım yaptığı, robofonların birikimleri yönlendirdiği, zeki mali sözleşmelerin imzalandığı ve sayısal paraların alınıp satılmış bulunduğu ortak ortamda hızla gelişen teknolojinin hızına hulul zorunluluğu bulunduğunu vurguladı.
Aran, iş gücünün teknolojiyle uyumunun sağlanması, iş gücü ile iş gereksinimi arasındaki terbiye seviyesi açığının kapatılması, mali ve uygulayım bilimi okuryazarlığının artırılmasının kapital piyasaları düşüncesince de akıbet etap faydalı olacağını söyledi.
Kadınların iş gücüne katılımının artırılmasının önemine ayraç fail Aran, “Kadınların iş gücüne katılımını, girişimciliği ve girişimleri doğrulamak de öngörülebilirliği kasılma buyurmak genişliğinde kıymetli. Bunları başardığımızda kapital piyasalarımızın sanayicilerimiz ve yatırımcılarımız düşüncesince iri fırsatlar barındırdığını söyleyebilirim." dedi.
