Yılsonunun gelmesiyle 2021 ekonomisi ve 2022'de gerçekleşebilecek hadiseler karşı değerlendirmelerde mevcut İstanbul Arel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Muhasebe ve Finans Yönetimi Bölümü Öğr. Üyesi Doç. Dr. Cüneyt Dirican, 2021 yılı Türkiye ekonomisine bakıldığında, amme borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) oranında, Maastricht kriteri azami yüzdelik 60 oranını yüzdelik 40 ile tutturabilen ortak tane ekonominin Türkiye bulunduğunu söyledi. Doç. Dr. Cüneyt Dirican “Bütçe açığının GSYİH'ya payı ise yılı nakıs yüzdelik 3,5 ile hedeflenenin altında güzel ortak yerde umumi onama payı nakıs yüzdelik 3'e yaklaşan ortak yerde kapatacak. Cari açığın ise beklenenin ½ si derece ortak ölçüde 15 bilyon dolar yöresinde gelmesi bekleniyor. Bunda en ehemmiyetli aktif fiil bildirme krizine sefer açan tedbir zinciri sorunları ile ihracata bulunan talep. Sanayide ve misyon sektöründeki çabukluk yanı sıra bunların bileşimi ile yılsonunda koşa haneli nema oranının yakalanması muhtemelen bölgelerde işgücü talebinin çoğalması ile istihdama müspet adına yansıyor. Ancak toptan enflasyon problemi haliyle bizde de var. Arz öğrenci yetişemiyor fakat bizde henüz aşırı besin tutarları etken” dedi.
Doç. Dr. Cüneyt Dirican, kıyaslandığında akan açığı, enflasyonu ortak kenara koyarsak yukarıdaki geniş göstergelerde umumi anlamda Türkiye'nin, Fransa, İtalya, İngiltere, İspanya, Yunanistan derece devletlerin geniş oranlarından henüz güzel halde bulunduğunu belirtti.
“Gelir çözülüm eşitsizliği dünyanın bulunduğu derece bizim de sorunumuz”
Doç. Dr. Dirican ayrımsız zamanda, “Burada karşımıza mali okuryazarlık çıkıyor. Ekonominin altın, borsa, döviz, faizden oluşmadığını anımsatmak gerekiyor. Piyasalardaki oynaklık bu geniş verilerin haliyle önüne geçiyor. Kur ise enflasyonu doğrusal etkiliyor. Gelir seviyesi sonuç dilimde olanların sayısı diyar nüfusunun yarısına yaklaşan olunca haliyle satın onama etme gücü kaybını henüz aşırı hisseden kesimler orandan aşırı çarşı pazardaki filenin miktarına bakıyor katıksız adına ki haklılar, dirimlik çözülüm eşitsizliği dünyanın bulunduğu derece bizim de sorunumuz” halinde konuştu.
Bu iktisadi oranlardan doğrusal hisse alamayınca 3600 ek gösterge, EYT, minimum sevap konularının henüz aşırı ruzname bulunduğunu dile getiren Dirican, “Ancak elçiye gün dikilmesi olmaz, enflasyonu tetikleyecek fazla zam ve likidite bu işi sarmala, ayrıca hiperenflasyona götürür. Dengeyi anmak önemli. Günü yahut geleceği örtbas etmek görünürde ağır ortak değişmeyen yılına giriyoruz” ifadelerini kullandı.
Döviz kurlarının yükselişte olmasıyla 2022'de diyar adına karşılaşabileceğimiz sorunlara yer veren Dirican, “G20 devletleri görünürde Endonezya ve Çin haricinde enflasyon payı üstünde siyaset faizi uygulayıcı Merkez Bankası yok. FED ve ECB dâhil. Hatta yer yağı zengini Norveç bile. Ancak bu gidişat bizde etraf kabilinden ayrımsız biçimde algılanmıyor. Bu sebeple pandemi zamanında çarkların dönmeye bitmeme etmesi, istihdam, ihracat, vb. başlıklar düşüncesince itimat maliyetlerini indirmek bahis konusu olunca bu enflasyon ve etraf algısı sebebi ile kurlara, kurdan hareketle de enflasyona yansıyor” açıklamalarında bulundu. Dirican laflarını şöyleki sürdürdü: “Öte taraftan 1985-1995 arası devirde ve ondan sonra Çin Yuanının izlediği başarım dikkate alındığında, görünürde ortak hakikat var. Washington Konsensüsünü reddeden ve öz iktisadi modeli Pekin Konsensüsünü izleyen Çin, ilk akan açığını kapatıp, sonradan üstün dereceli akan fazla verir bir vaziyete geliyor.”
“Kurun yükselmesi bizde ihracatı destekliyor”
Markalaşmanın, patentlerin, istihsal ve sektörünün yanı sıra efdal hızla gelişen teknolojinin öneminin şişman bulunduğunu kail Dirican, “Kurun yükselmesi bizde umumi anlamda enflasyona sefer açarken, müspet tarafta ise ihracatı destekliyor. Tabii 250 bilyon dolara yaklaşan DTH matematik sahibinin yanı sıra evi, arabası, arsası olanın varlığında bedel katıyor. Yerleşikler düşüncesince gezim dava olurken pandemiden çıktıkça gezim gelirlerine zait ulama sağlıyor. Ancak aut borcun TL cinsinden miktarını da arttırıyor. Yani ortak Yin Yang vaziyeti mevcut ortada. Burada ortak tespit henüz gerçekleştirmek lazım. Örneğin, Euro kalkanında bulunan Yunanistan, İtalya ve İspanya derece devletler çağ bütünlük dağılsa ayrımsız şeb ezanı minimum 8-10 kıvrım paralarında eder düşürümü hayatta olmak zorundalar. Alternatif envestisman enstrümanlarının azlığı ve borsada derinliğin fazla olmaması da dövize müteveccih envestisman talebinin ortak etkeni. Mevduat, envestisman ve tekaütlük fonlarının gerçek getirileri alımlı değil. Hane halkı ne yapsın?” dedi.
2022'de iktisadi adına Türkiye'yi ve dünyayı nelerin beklediğine ilişkin açıklamalarda da mevcut Doç. Dr. Dirican, Seçim yılı sebebi ile büyümenin bu yıla nazaran az buçuk henüz ceninisakıt geleceği, yatırımların seçici olduğu, toptan seçme yılı ve özellikle FED sebebi ile oynaklığın efdal bulunduğu ortak yıla girdiğimizi belirtti. Dirican, “Mesela Fransa'da Le Pen kazanırsa çabucak Euro'nun ve Avrupa Birliği (AB)'nin sorgulandığı ortak sürece gireriz ve yukarıda mevcut senaryo çabucak realitemiz olabilir” dedi.
“Haziran'a akla yatkın enflasyon bu çabucak bitmeme ederse nema artışları gelecek”
FED başkanının Şubat ayında değişmesi ihtimaline yer veren Doç. Dr. Dirican, “Bu olursa sonuç 4 yılda 3. FED başkanını görecek piyasalar. Haziran'a akla yatkın ise enflasyon bu çabucak bitmeme ederse nema artışları gelecek. Bu Amerika aralık seçimini aşırı ağır etkileyecek. Eğer Biden Hükümeti topal lazımlık pozisyonuna düşerse durgun şişkinlik riski henüz aşırı artacak ve kalımlı bir vaziyete gelecek. Bu halde kâffesi evren sıkıntıya girecek” dedi.
“Seçim yılına karşın bizim düşüncesince ortak punt yılı da olabilir”
Son adına da Çin'in öz sorunları da bu gidişatı destek sunar özellikte bulunduğunu kail Dirican, “İhracat, turizm, üretim, hizmetler alanı bu sebepten henüz da önemli. Bu sebepten etraf algısı ile bu etraf doğruyu arasındaki git kadın boyutu süreci belirleyecek. Enerji ve bildirme krizi hakeza bitmeme ederse evren açısından ağır ortak kalımlı sorun. Değişkenlere ilişkin olarak, seçme yılına karşın bizim düşüncesince ortak punt yılı da olabilir” açıklamalarında bulundu.
