15 Ekim Dünya El Yıkama Günü sayesinde açıklamada bulunan Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, Covid-19 salgınıyla savaş devrinde el yıkama ve hıfzıssıhha mevzusunun öneminin daha dobra anlaşıldığına aksan yaptı.
Covid-19 salgını, vatandaşların hepsi alışkanlıklarını bulunduğu kabil el yıkama alışkanlıklarını da değiştirdi. Salgın önceleri daima ellerini yıkayan eşhas obsesif kabil görülürken, salgınla savaş devrinde camianın gelişigüzel kesiminin el yıkamayı alışkınlık biçimine getirmiş bulunduğu görüldü.
Her gündüz defaatle telefona dokunup ayrıksı bölgelere dokunulduğunu, nedeniyle birçok mikrobun telefonlara bulaştırıldığını kail Prof. Dr. Yorulmaz, "Sonra o telefonu kulağımıza götürüyoruz. Yüzümüze bulaştırmış oluyoruz. En kalın tercih ettiğimiz araçlardan bir tanesi bulunan cep telefonuyla bedenimize mikrop almış oluyoruz" dedi.
"Bulaşıcı rahatsızlıkların yüzdelik 80'i başkaları kanalıyla taşınıyor"
Çevre ile taalluk sağlamada en ehemmiyetli örgen bulunan ellerle gündüz zarfında dayanıklı çok yere, eşyalara, insanlara, paraya, canlılık anahtarlarına, besinlere dokunulduğuna yer veren Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, bu sebeple, rahatsızlıkları oluşturan mikropların ve öteki kirliliklerin en bedava bulaşacağı organların da gene başkaları bulunduğunu söyledi. Elle dokunulan hepsi maddelerin sayımsız mikrop veya ayrıksı kirlilikler bulundurabildiğini kail Prof. Dr. Yorulmaz, bulaşan rahatsızlıkların yüzdelik 80'inin başkaları kanalıyla taşındığını vurguladı.
Eğer başkaları aldığı kadar bembeyaz değilse bulunan kirlilikler ve mikropların sonunda vücuda bulaştırılabileceğini tabir fail Prof. Dr. Yorulmaz, "Buna ek yerine ellerimiz aldığı kadar bembeyaz değilse dokunduğumuz çocuklarımıza, yaşlılarımıza, öteki karı bireylerine de mikrop ve öteki kirlilikler ile çor bulamak mümkündür. Dokunduğumuz yiyecekler, tabaklar, kaşıklar, öteki eşyalar yolu ile de kirlilikleri ve artışını sürdürmekte bulunan güneş tacı virüs de engelleme iktisap etmek az daha mikropları sevdiklerimize bulamak mümkündür" ifadelerine arazi verdi.
"Eldeki mikropların yüzdelik 99,9'u akilane yıkama ile uzaklaştırılabilir"
Hastalık ve mikroplardan korumanın en bedava ve çarpıcı yolunun, ellerin akilane biçimde yıkanması bulunduğunu tamlayan Prof. Dr. Yorulmaz, akilane indinde biçimde yıkama ile eldeki mikropların yüzdelik 99,9'unun uzaklaştırılabileceğini söyledi.
Toplu yaşanılan yerlerde, başta de okullarda akilane teknikle el yıkama işleminin alışkınlık biçimine getirilmesi icap ettiğini aktaran Prof. Dr. Yorulmaz, "El hijyeni düşüncesince en akıllıca yol, akar su ve sabunla meydana getirilen minimum 30 saniye mevkut el yıkama ile sağlanabilir. Doğru el yıkama alışkanlığımızın olması, bire indinde sürede evlatlarımızın da bu alışkanlığı kazanmasında çok önemlidir. Çünkü kollar kendilerine söylenenlerden çok yaptıklarımızdan etkilenmektedir" dedi.
El yıkamada kullanılacak bulunan sabun ve havluların döşenmemiş olması icap ettiğini dile getiren Prof. Dr. Yorulmaz, "Kalıp şeklindeki sert sabunlar, başta şişko yaşanılan yerlerde dayanıklı çok isim kabilinden defaatle kullanıldıkları düşüncesince üzerlerinde nice mikrop barındırırlar. Bu sebeple şişko yaşanmış bulunan yerlerde ve neşeli ailelerde sert sabun kullanması akıllıca olmamaktadır. Eğer sert sabun kullanılıyorsa gelişigüzel kullanımdan sonradan sudan geçirilerek, giysi mekanik yerine temizlenmelidir. Bu çeşit ailelerde ve şişko yaşanılan yerlerde hazır para sabun daha uygundur, hemen ele tahsil edilen miktarı kullanılır, geriye kalanı ile değinme olmaz. Ancak, hazır para sabun miktarı azaldığında, sert arttırma yapılmamalı, kaptaki hazır para sabun boşaltılıp, yıkanıp kurulandıktan sonradan sert baştan dünkü hazır para sabun doldurulmalıdır. Özellikle neşeli grupların kullanması düşüncesince (okullar, alım satım merkezleri gibi) hazır para sabun ile beraberce elleri kurulamak düşüncesince kağıt silgi kullanılmalıdır" halinde konuştu.
"Ellerimizi daha kalın yıkamaya başladık"
Salgından ilkin ellerini bu derece tetik ve güçbeğenir indinde biçimde yıkamadığını kail vatandaşlardan Dilay Dağdevren, "Pandemi bizim nice alışkanlığımızı arka getirdi. Ellerimizi daha kalın yıkamaya başladık. Titiz davranıyoruz. Özellikle işten çıkıp eve gittiğimde evvel yerine ellerimi yıkamaya dikkat gösteriyorum. Daha tetik yıkıyorum. Sürekli hıfzıssıhha altında oluyorum. Etrafımızdaki kişilerden de bu hıfzıssıhha dair daha tetik olmalarını istiyoruz" niteleyerek konuştu.
"Virüs hijyene dikkat etmeyen insanlara daha tez bulaşıyor"
Pandemiden ilkin hıfzıssıhha mevzusuna çok dikkat edilmediğini kail vatandaşlardan Levent Yaçi, "Pandemiden ahir süreçte hepsi daha fazla dikkat etmeye başladı. Covid-19 denilen sebep gelişigüzel manada hijyene dikkat etmeyen insanlara daha tez bulaşıyor. O sebepten dolayı ellerimizi dolgunca fazlaca yıkayacağız ve hijyene dikkat edeceğiz" dedi.
Özlem Ceylan
