Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi ve Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, koronavirüs müstevli sürecinde acemi devri İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine değerlendirdi.
Dün gerçekleşen Bilim Kurulu ondan sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan çeşidinden açıklanan, şişman nakil ve esenlik kuruluşları dışında kâffesi gizli bölgelerde peçe kullanımın büsbütün kaldırılması mevzusuna da yer veren Prof. İlhan, Covid-19 sürecinin devim bilimi bir proses bulunduğunu ve bu noktada tahsil edilen kararın durumunda bulunduğunu söyledi. Bundan sonradan ferdî önlemlerin elan bir tomar ön planda olacağına ilgi çekici İlhan, insanda illet belirtileri mevcut ise kendini izole etmesinin ve gine peçe kullanımına hizmet göstermesinin ehemmiyetli bulunduğunu kaydetti. İlhan başkaca sürecin bu halde ilerlemesi biçiminde Ramazan ondan sonra yaz zamanına akla yatkın fenomen sayılarında aşağılık taraflı seyrin elan da hızlanabileceğini kaydetti.
“Vakalar çokken alınacak önlemler ile olaylar azken alınacak önlemler tabii birbirinden farklı”
Yaklaşık dü buçuk senedir bitmeme fail Covid-19 sürecinde sağlam baş döndürücü kavi dönemler yaşandığına ilgi çekici Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İlhan, “Geldiğimiz evrede da günce 2 bin yöreleri olayımız mevcut ve 10-15 gündür de hakeza bitmeme ediyor. Vakalar çokken alınacak önlemler ile olaylar azken alınacak önlemler tabii birbirinden farklı. Salgın sürecinin devim bilimi bir proses bulunduğunu bilmemiz gerekiyor. Vakalar baş döndürücü olduğunda, telkih yokken peçe takmak, mesafeye ilgi etmek, hareketli bölgelerde bir araya gelmekten gocunmak akla yatkın bir yaklaşımken; elinizde telkih kabilinden bir tabanca yer aldığı takdirde bundan sonradan değişik vakaların da aşağılık düşmesi ile bu arada ferdî önlemlerin ön plana çıktığı, riskli gruplarda aşılamanın bitmeme ettiğini, hepimizin de salgınla mücadeleyi öğrendiğini düşündüğümüzde bu halde bitmeme edecek olması baş döndürücü da muhtemel bir süreçti” ifadelerini kullandı.
“Salgının pandemiden elan ayrımlı adına isimlendirebileceğimiz endemik sporadiğe akla yatkın kaydığı takdirde bu kısıtlamaların kalkacağını da anlatmak mümkün”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan çeşidinden açıklayan istisnai bölgeler dışında gizli bölgelerde peçe zorunluluğunun kaldırıldığına müteveccih karara da yer veren İlhan, “Kısa zaman ilk Sağlık Bakanımız açıkça havalarda peçe kullanımına icap olmadığını tabir etmişti. Dün sebebiyle de Cumhurbaşkanımızın Bilim Kurulu toplantımız sonrasındaki açıklamalarında da toprak almış yer aldığı kıl payı bundan sonradan gizli bölgelerde peçe kullanımına icap yok. İki toprak ayrıklık ki bu elan ilk de konuşulmuştu. Biz de dile getirmiştik. Şuan düşüncesince esenlik müesseselerinde riziko bitmeme edebiliyor zira kûhi el altında olaylarımız var. Hastaneye mevrut yurttaşlarımızın hem menfaatlerini koruması bununla ortak şayet enfekteler ise başkalarını enfekte etmemeleri düşüncesince hakeza bir yaklaşım var. Keza şişman taşımalar da baş döndürücü hareketli yer aldığı düşüncesince gine hakeza bir yaklaşım var. Vaka rakamları binin dibine düştüğünde, üste bundan sonradan pandemiden elan ayrımlı adına isimlendirebileceğimiz endemik sporadiğe akla yatkın kaydığı takdirde bu kısıtlamaların kalkacağını da anlatmak mümkün” şeklinde konuştu.
“Elbette burada peçe iliştirmek talip yurttaşlarımız mevcut ise onların da kesinlikle isterlerse anca davranmaları icap ettiğini tabir geçirmek gerekiyor”
Alınan değişmeyen ile beraberce maşer içinde münasebet peçe takılıp takılmamasının tartışılması hesabına insanların ferdî önlemlere yönelmesi gerektiğine ilgi fail İlhan, “Elbette burada peçe iliştirmek talip yurttaşlarımız mevcut ise onların da kesinlikle isterlerse anca davranmaları icap ettiğini tabir geçirmek gerekiyor. Yani toplumda tek yurttaşı ‘niye peçe takıyorsun yada niçin peçe takmıyorsun' diyerek tenkit geçirmek hesabına her insanın düpedüz kişi bulunmuş yer aldığı yerde kişi risklerini değerlendirerek başta 65 gözyaşı beden olan, vakayiname rahatsızlığı bulunan vatandaşların telkih olarak, öteki yurttaşlarımızın ise bundan sonradan öğrendiğimiz şekilde; gizli bölgede kalabalıkta bir araya geliyor ve mesafeyi koruyamıyorsak behemehâl havalandırmaya ilgi etmeli, birbirimiz ile temaslarda da cankulağı ilerleyerek elan güzel bir süreci yaşayabileceğimizi anlatmak mümkün” diyerek konuştu.
“Yaklaşık dü buçuk senedir beraberce yaşadığımız bu güç sürecin değişik sonlanmaya akla yatkın sefer aldığını anlatmak mümkün”
Gelinen evrede rahatsızlığı güçlendirecek ve seyrini değiştirecek ayrımlı bir varyantın gelmesini beklemediklerini, ama gelirse de ona gereğince önlemler alınarak ilerleneceğinin altını çizen İlhan, “İnşallah bundan ahir süreçte de hakeza bir riziko bahis konusu olmaz. Hiç beklemiyoruz diyebiliriz ama baş döndürücü bir tomar beklemiyoruz eyitmek olabilirlik de elan akla yatkın olacaktır. Ama baş döndürücü ayrımlı bir modifikasyon bahis konusu olursa salgınla mücadeleyi öğrendiğimiz düşüncesince tamamımız bununla mücadeleye bitmeme edeceğiz. Ama bunun baş döndürücü az bir olabilirlik olduğunu, şuan değişik normalleşmeye başlamış bulunan sürecimizde; kısaca dü buçuk senedir evlerimizde, güç şartlarda çalışanlarımız, tığ bilgelik insanları, hekimlerimiz ve kayıplarımız ile beraberce yaşadığımız bu güç sürecin değişik sonlanmaya akla yatkın sefer aldığını anlatmak mümkün” dedi.
“Artık bu bayram bir arada olma zamanı”
Yaklaşık dü senedir Ramazan Bayramlarında bir araya gelmelerin kısıtlandığını tamlayan Bilim Kurulu Üyesi İlhan, bu bayramda bir araya gelinebileceğini hatırlatarak şunları kaydetti:
“İki senedir yurttaşlarımız Ramazan Bayramı yapmadı ve büyüklerini görüşme etmediler. Gönüller bir olsa da fiziksel ve toplumsal ara açısından birbirlerinden ırak durdular. Artık bu bayram bir arada olma zamanı. Ama bir arada olduğumuzda da 65 gözyaşı üzer büyüklerimize, vakayiname rahatsızlığı olanlara müstevli öncesindeki kabilinden de ilgi etmemiz gerekiyor. Biliyorsunuz müstevli öncesinde de enflüanza riski yalan konusuydu, teneffüs yolu ile sabık emraz düşüncesince riskler yalan konusuydu. Kalabalık bir halde büyüklerimizi görüşme edecek isek behemehâl havalandırmaya ilgi etmemiz gerekiyor. Elbette değinme edeceğiz, sarılacağız, büyüklerimizin ellerini öpeceğiz, birbirimiz ile kucaklaşacağız ama bu süreçler içinde de gine titiz olmamız gerekiyor. Buradaki açacak konulardan biri de özellikler insanların kendisinde enfeksiyon bulguları varsa, koku alma organı akıntısı, acı ve halsizlik gibi. Bu süreçte menfaatlerini az buçuk izole edebilirler ve bu süreçte peçe takabilirler. Çok hareketli olacaksa bu halde büyüklerimiz peçe takabilirler, havalandırmaya gine baş döndürücü ilgi edebilirler.”
“Endişe etmemek, oldukça titiz bir halde ilerlemek, süreci en hasarsız halde geçirmemizi sağlayacak”
Ramazan Bayramı zımnında yaşanacak toplumsal çabukluk hasebiyle fenomen sayılarının bir nebze artabileceğine ama ide doğuracak bir gestalt oluşmayacağını kestirim ettiklerini vurgulayan İlhan, “Eğer süreci bu halde bitmeme ettirirsek inşallah Ramazan ondan sonra yaz çağında elan güzel günleri yaşayabiliriz. Belki hareketliliğin baş döndürücü artarak çoğalması ile birlikte, insanların memleketlerine, dinlence beldelerine gitmesi ile beraberce az da olsa olaylarda artım da meydana gelebilir. Ama bundan ide etmemek, oldukça titiz bir halde ilerlemek, süreci en hasarsız halde geçirmemizi sağlayacak. Normale ulaşmaya baş döndürücü benzeyen olduğumuz şu zaman diliminde bizim elimizi de baş döndürücü kolaylaştıracaktır kanısındayım” ifadelerini kullandı.
Utku Şimşek - Nurullah Geylani
