Antalya'nın Belek Turizm Merkezi'ndeki kuma otelde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İstişare Toplantısı kapsamında 'Yeşil Kalkınma Yolunda Türkiye' temasıyla planlı toplantının akıbet bildirgesini açıklandı. Konuşmasına Covid-19 testi artı çıkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve benzeri Emine Erdoğan'a çabuk şifalar dileyerek başlamış bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 11 maddeden oluşan Yeşil Kalkınma Yolunda Türkiye Sonuç Bildirgesi'ni paylaştı.
“81 ile diyar ikaz sistemleri kuracağız”
Bakan Kurum, diyar değişikliği ile mücadelede limonluk gazı azaltımı, uzlaşma faaliyetleri, kanuncu kodifikasyon ve facia önleme çalışmalarına evleviyet vereceklerini aktararak, “Son senelerde ülkemizi sel, fırtına, bereket ve yangınlarla içten etkileyen diyar değişikliğiyle mücadelemize görev edecek, ülkemizin en aşırı gerekseme duyduğu çalışmalardan bir tanesi bulunan İklim Kanunu'na altlık oluşturacak hazırlıklarımızı 6 ay içinde tamamlayacağız. 2053 vizyonuyla baş başa tamamı sektörleri alakadar kuma düzentileme yapacağız. Artık bu zorunluluk. Yine bire kuma hedeflerle; ülkemizin, hâlâ bembeyaz kuma evren düşüncesince inanca namına gösterdiği eylemleri içeren 2030 millî yardım beyanımızı da bu sene bitmeden güncelleyeceğiz. İklim kriziyle çalışan savaşım düşüncesince geliştireceğimiz Türkiye Ulusal İklim Portalı'yla; 81 şehrimizin tamamında, tamamı tabii alanlar ve kent merkezlerinde diyar ikaz sistemleri kuracağız. Bu sistemle muhtemel facia sahalarına DOĞRU yerlerde canlı yurttaşlarımızın dirilik ve servet güvenliğini sağlayacağız” dedi.
Belediyelerin diyar dostu planlarına 37 bilyon teklik kaynak
İklim değişikliği savaşım kapsamında şehirlerin yeşil finansman imkanlarını attıracaklarını tamlayan Bakan Kurum, “İller Bankasıyla belediyelerimizin diyar dostu planlarına bu sene 37 bilyon teklik pınar aktaracağız. Emlak Katılım Bankası'yla vereceğimiz çelimli kuma maddesel destekle mekân dostu ev ve vasıtaların yaygınlaşmasını iletmek düşüncesince vatandaşlarımızı motivasyon edeceğiz. Belediyelerimize, çevreyi kirletmeyen, susturucu gazı üretmeyen, vatandaşımızın sağlığına dokunca vermeyen elektrikli ve melez motorlu araçları bağış edeceğiz, gine bu aşamada domestik yönetimlerimize finansman desteği vereceğiz. Hava Emisyon Yönetim Portalı kapsamında 8 bin endüstri tesisinin 20 bin bacasını pırtı dibine aldık, izliyoruz. Bu sistemle; kirletenden elde edilmiş gelirleri, bembeyaz istihsal teknolojilerini kullanan endüstri tesislerine motivasyon namına vereceğiz. Tarımda ve enerjide yeşil kalkınma adına; yeşil meydan üreten, sürdürülebilir ekincilik önleyen vatandaşlarımızı ve bembeyaz erke yatırımı planlayan yatırımcılarımızı 50 milyon m çağlayık taşınmazıyla destekleyeceğiz. Ülkemize alakadar kaynaklarımızın akla yatkın ve velut kullanımını iletmek için; yeşil yatırıma anık tarla üretimi meydana getirecek bulunan Yenilenebilir Enerji Yatırım Portalımızı bu sene içinde tamamlayacağız” niteleyerek konuştu.
“Ekonomimize 90 bilyon teklik yardım sağlayacak, 200 bin istihdam rakamına ulaşacağız”
Dönüşümü ve tasarrufu esasi meydan döngüsel iktisat modeline geçeceklerini aktaran Bakan Kurum, şu halde konuştu:
“Döngüsel iktisat millî gelişim planını 2022 senesinde tamamlayacağız. Tekstilden plastiğe, inşaattan imalat endüstrisine derece onlarca değişik sektörde analizlerimizi tamamlayacak, döngüsel iktisat eylemlerimizi inceden inceye gerçekleştireceğiz. Döngüsel Ekonomi Modelinin eğer olmazsa olmazı; Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayelerinde başlatılan Sıfır Atık Hareketidir. Sıfır atılmış uygulamalarının tamamı sektörlerde artması için, mukteza destekleri vermeye bitmeme edeceğiz. Böylelikle Sıfır Atık kapsamında yüzde 22,4'e ulaştırdığımız arka avantaj oranımızı 2022'de yüzde 30'a, 2023'te yüzde ise 35'e çıkaracağız. 2035 yılı düşüncesince hedeflediğimiz yüzde 60 arka avantaj oranıyla, ekonomimize 90 bilyon teklik yardım sağlayacak, 200 bin kardeşimize de acemi istihdam sektörü oluşturmuş olacağız.”
“Depozito Yönetim Sistemi ile İstanbul'un salname erke tüketiminin yüzde 10'u derece artırım edeceğiz”
Bu sene Kızılcahamam'da uçucu emek vermesi başlatılan Depozito Yönetim Sistemini 81 il 972 ilçede yaygınlaştıracaklarını dile getiren Kurum, “Vatandaşımızın düzene birlik desteğini aldığımızda; devletimizde İstanbul'un salname erke tüketiminin yüzde 10'u derece (40 bilyon kwh- 441 milyon kWh) erke tasarrufu, Türkiye'nin günce yer yağı tüketiminin dü sert petrolden artırım edeceğiz. (650 bin varil, 1,25 milyon varil) Yine bu gelişim planı kapsamında; Tek Kullanımlık Plastiklerin kullanımını azaltacağız. Plastik atıkların arka dönüştürülmesi düşüncesince geliştirdiğimiz acemi eylemleri kararlılıkla yaşama geçireceğiz” ifadelerini kullandı.
“Çevre dostu sanayilerimizin rakiplik enerjisini arttıracağız”
Çevre etiketi sistemini yaygınlaştıracak, mekân dostu mahsul ve görev sektörlerinde rakiplik enerjisini arttıracaklarına aksan önleyen Bakan Kurum, “Şu anda; seramik, tekstil, doğruluk kağıdı, hasiyet deterjanı, gezinsel konaklama tesisleri, kozmetik ve cıncık derece 7 mahsul ve görev kolunda yürüttüğümüz Çevre Etiketi Sistemini, 2023 senesinde minimum 12 piyasaya çıkaracak ve mekân dostu sanayilerimizin rakiplik enerjisini arttıracağız” niteleyerek konuştu.
“Yatay mimariyi esasi meydan mekân dostu bütün 150 bin içtimai konutumuzu tamamlayacağız”
İklim dostu yeşil binaların inşası evleviyet vereceklerini ve bu mevzuda motivasyon de olacağını kaydeden Bakan Kurum, konuşmasını şu halde sürdürdü:
“Bakanlığımızın ve hususi bu piyasanın tamamı düz yazı çalışmalarında üretilecek yapılar; çevreye saygılı, tabiat dostu teknolojilerle donatılacak. Kentsel dönüşüm, kentsel restorasyon ve içtimai ev planlarında tamamı ev ve işyerleri el değmemiş atılmış uyumlu, erke ve su velut binalar olacak. TOKİ Başkanlığımızla yeşil bina uygulamaları, çokbilmiş atılmış ve su sistemleri, devir enerjisi panelleriyle; diyar dostu, el değmemiş atılmış mevzun ve ufki mimariyi esasi meydan mekân dostu bütün 150 bin içtimai konutumuzu tamamlayacağız. Yine önümüzdeki dü sene içinde 600 bin konutun dönüşümünü diyar dostu uygulamalarla gerçekleştireceğiz."
“Enerji ithalatını salname 5 bilyon teklik azaltmış olacak”
Bakan Kurum, ‘Neredeyse Sıfır Enerjili Bina' konseptine basamaklı namına geçeceklerini de duyurarak, “Enerji tüketiminin yüzde 30'undan evlerimiz sorumludur. Enerji verimliliği alışılagelen binalara layıkıyla aşırı faziletkâr bulunan ve yenilenebilir erke kullanan; kentçilik literatüründeki adıyla “Neredeyse Sıfır Enerjili Bina” konseptine basamaklı namına geçeceğiz. Bu amaçla; Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği'nde acemi kuma düzenlemeye gideceğiz. Buna layıkıyla 2023 yılından itibaren; acemi yapılacak bulunan 5 bin metrekare'den şişman binalarda; halen minimum “C” olması müstelzim minimal Enerji Performansı'nı “B” ye yükselteceğiz. En az yüzde 5 oranında yenilenebilir erke kullanması mecburi bir duruma gelecek. Bu zorunluluğu, 2025 yılından itibaren 2 bin metrekare beden binalara da yaygınlaştıracak, bu binalarda da yenilenebilir erke kullanma oranını yüzde 10'a çıkaracağız. Böylece evvel evrede acemi yapılacak binaların erke performansında kestirmece yüzde 25 ıslah sağlayacağız. Projemiz yaşama geçtiğinde; memleketimiz erke ithalatını salname 5 bilyon teklik azaltmış olacak” ifadelerini kaydetti.
“Kamuda erke tüketiminde yüzde 70 azalmayı başaracağız”
Türkiye Kamu Binalarında Enerji Verimliliği Projesi kapsamında okul, hastane, yönetimsel bina, darülfünun kampüslerinden oluşan amme binalarında erke verimliliği projelerini de yaşama geçireceklerini tamlayan Kurum, 2025 yılı nihayetinde bu projeyle, 700 amme binasında minimal yüzde 20 erke verimliliği, erke tüketimlerinde de minimum yüzde 70 azalmayı başaracaklarını söyledi.
“Sudan kestirmece yüzde 25 artırım elde edeceğiz”
Suyun tasarruflu tüketiminde de sıhhi donanım planlarında lavabo, burma debilerini sınırlandıracaklarını tabir fail Bakan Kurum, "Eskiler 'damlaya damlaya göl olur' diyordu. Şimdilerde ise hepimiz maatteessüf 'damlaya damlaya bulunmayan olur' evresine mevrut bulunuyoruz. Bu sebeple; binalarımızda tercih ettiğimiz suyun hâlâ tasarruflu tüketilmesi amacıyla; sıhhi donanım planlarında ayakyolu burma debilerini sınırlandıracağız. Böylece lavabolarda kullanılacak bulunan sudan kestirmece yüzde 25 artırım elde edeceğiz. Yine peyzaj planlarında suyumuzdan artırım buyurmak için; inme sulama derece yöntemlerin kullanılmasını, az su talip bitkilerin seçilmesini mecburi bir duruma getireceğiz” dedi.
“Vatandaşlarımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 oranında düşüreceğiz”
Bakan Kurum, döngüsel iktisat kapsamında endüstri tesislerinden çıkan atılmış ısıyı arka kazanarak ev ve işyerlerinde ısıtma deposu namına baştan kullanılacağının da altını çizerek, “Bu acemi uygulamamızla, yurttaşlarımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 oranında düşüreceğiz. Ülkemizdeki tamamı ısıl santrallerin atılmış ısı potansiyelini hesapladığımızda, 4 milyon konutu ısıtabilecek atılmış ısıyla karşılaşıyoruz. Bugün, Manisa Soma Termik Santrali, 5 kilometre uzaklıktaki 10 bin konutu bu yöntemle ısıtmaktadır. Biz ısıl santrallerdeki atılmış ısı potansiyelinin tamamını kullanarak, kestirmece 16 milyon vatandaşımızın ısıtma giderlerini yüzde 30 hâlâ dun çekeceğiz. 6 ay içerisinde, Isıtmada Yeşil Dönüşüm Strateji Belgemizi yayınlayacak, atılmış ısının baştan kullanımına hususi namına planladığımız ve erke tasarrufu sağlayacak yatırımlarımızı milletimizle paylaşacağız” halinde konuştu.
“Hava kirliliğini azaltacağız”
İklim Dostu Karbon Nötr kent Projesi'ni yaşama geçirecek, diyar kirliliğini azaltmayı hedeflediklerini kaydeden Bakan Kurum, Ülkemizin belli noktalarında bağan çıkarma yerleri oluşturacağız. Bu hedeflerin tamamını, dizgeli kuma halde yapmak düşüncesince İklim Dostu Karbon Nötr Şehirler Projesi'ni başlatacağız. 1 sene içinde 81 ilimiz düşüncesince bulunan karbon dans ve ekliptik envanterini ortaya koyacağız. Her kuma şehrimizde; insanımızın sağlığını etkileyen dokuncalı gazların miktarlarını ve yayılım alanlarını hesaplayacağız. Üretilen bu dokuncalı maddeleri emecek yutak sahalarımızı artıracak, müstehase mahrukat tüketen anahtar kullanımını azaltacak, mikromobiliteyi, çiftteker ve skuter kullanımını ve benzeşim çevreci yatırımlarımızı arttıracağız” dedi.
Hava kirliliğine etmen bulunan vasıtaların girişlerine kontrollü izin
“Şehirlerimizde 'Düşük Emisyon Bölgeleri' oluşturacağız” niteleyerek laflarını sürdüren Bakan Kurum, “Ülkemizin değişik noktalarında belirleyeceğimiz bu bölgelerde, el değmemiş emisyonlu vesait bulunan hibrit, elektrikli arabalar ve TOGG dışında; diyar kirliliğine etmen bulunan vasıtaların girişine kontrollü kuma halde müsaade vereceğiz. İnsanımızın sağlığını gözdağı fail diyar kirliliğiyle mücadelemizde acemi kuma sahife hâlâ açmış olacağız” dedi.
NEFES Yazılımı devreye alınıyor
Yerli ve ulusal NEFES Yazılımı'nı devreye alacaklarını duyuran Bakan Kurum, konuşmasını şu halde sürdürdü:
“81 şehrimizin sayısal ikizleri üstünden diyar kalitesi değerlerini belirleme edeceğiz. Bu yazılımımızla; 84 milyon vatandaşımız, sabahleyin evden çıkmadan şehrinde kullanacağı güzergâhtaki diyar pislik halini enstantane namına görebilecek ve kuma geçek tercihi etme olanağına kavuşacak. Afetlere erinç en çalışan formül olmasının indinde diyar kirliliğiyle mücadelede de aşırı ehemmiyetli görevler üstüne saha masun sahalarımızı ve kent içi yeşil sahalarımızı arttıracağız. 2018 senesinde ülkemizin yüzölçümünün yüzde 9'u seviyesinde bulunan masun meydan büyüklüğümüzü yüzde 11,91'e ulaştırdık. Bu büyüklüğü basamaklı namına 2023 senesinde OECD averajı bulunan yüzde 17'ye yükselteceğiz. Millet bahçeleriyle ortaya koyduğumuz 81 milyon metrekare yeşil meydan hedefimizi; Cumhuriyetimizin 100. senesinde tamamlayacağız. Sağlıklı hayatın eğer olmazsa olmazı biçimine mevrut çiftteker kullanımını arttıracağız. 2023 yılına derece ülkemizin değme noktasına ulaşacak bütün 3 bin kilometre çiftteker yolu, 3 bin kilometre yeşil gidiş yolu, 60 kilometre mekân dostu çıkmaz ve 60 bin metrekare kavga bariyerinin yapımını tamamlayacağız.”
“Atık grupları online namına izlenecek”
Türkiye'deki tamamı kirlilikle savaşım eylemlerinin yegâne merkezden yönetileceğini tamlayan Kurum, “360 noktadan havamızı, 423 noktadan denizlerimizi, akarsularımızı enstantane namına izliyoruz. Aykırı kuma vaziyette doğrudan ekiplerimizle karışma ediyoruz. Bundan böyle, tamamı kirletici kaynaklarla; hava, deniz, su ve tarla derece tamamı müşteri ortamların verilerini Sürekli İzleme Merkezinde toplayacağız, tamamı savaşım süreçlerini buradan yöneteceğiz. Yine sahadaki en çalışan uygulamamız bulunan Mobil Atık Takip Sistemlerimizle tamamı atılmış gruplarını hem durumunda tıpkı zamanda online namına izleyeceğiz. Atık strateji sistemi sayesinde, tamamı atıkların mekân ve insanoğlu sağlığına riziko oluşturmayacak halde işlenmesi, böylecene atıkların ekonomiye kazandırılmasını da gerçekleştirme edeceğiz" niteleyerek konuştu.
“Bu sene güre istihdam gayesi 50 bin”
Yeşil kalkınma hedefine değgin tamamı projelerde gençlere evleviyet vereceklerini ve tamamı sektörlerde yeşil istihdamı arttıracaklarını da müjdeleyen Bakan Kurum, “2021 senesinde bakanlığımızın ve belediyelerimizin uran şartnamelerinde yaptığımız değişiklikle güre istihdam seferberliğimizi başlattık. 25 bin gencimiz bu plan kapsamında göreve başladı. Bu sene ise istihdam hedefimizi, 50 bine yükseltmiş durumdayız. Yeşil Kalkınmanın reis ülkesi Türkiye misyonumuz doğrultusunda tamamı sektörlerde acemi yüzbinlerce istihdam sağlayacağız. Gençlerimize müteveccih olarak; 209 üniversitemizden 20 bin diyar elçisi belirleyecek ve diyar değişikliğiyle mücadelemizi öğrencilerimizle baş başa gerçekleştireceğiz" ifadelerini kullandı.
Doğal afetlerde mücadelede tarla hile modeline geçiliyor
Doğal afetlerle savaşım düşüncesince sürdürülebilir tarla hile modeline geçeceklerini de duyuran Bakan Kurum, obrukların en aşırı görüldüğü Konya-Karaman sahasında uygulaması başlatılan Sürdürülebilir Arazi Yönetimi (SAY) Projesi kapsamında; tarla altı ve inme sulama sistemlerini ülkenin tamamında uygulanacağı bilgisini verdi.
Sel ve taşkınlarla en çalışan mücadelenin, fevk havzalarda yapılacak yığın ve aşınım kontrolü olduğuna dikkati çekici Kurum, “Selin şehre ulaşmasını engellemek, dirilik ve servet kaybını engel olmak için; sellerin başladığı havzalarda, 17 yığın arama projesi hazırlamış durumdayız. Yine 6 ayrı yığın projemizi de vatandaşlarımızı kaybettiğimiz Kastamonu Bozkurt ilçesini destek olmak düşüncesince tamamladık. Bu çalışmamızı da ülkemizin sel, bereket ve göçü riski haiz tamamı havzalarımızda uygulayacağız. Yine bu hedefle; 6 alanda başlatılan ağaçlandırma ve aşınım arama projesini, ülkemizin aşınım riski altındaki tamamı bölgelerinde yaygınlaştıracağız” dedi.
“10 milyon vatandaşımıza çevre, diyar ve yeşil kalkınma eğitimi vereceğiz”
Son namına Yeşil Kalkınma Devrimi'nin vatandaşlara ve doğacak nesillere anlatılması açısından eğitim, farkındalık ve yetenek geliştirmeyi yaygınlaştıracaklarını da tamlayan Bakan Kurum, “Cumhuriyet'imizin 100. yılına giderken, bakanlıklarımızla, üniversitelerimizle, belediyelerimizle, taharri memuru polis toplumla 10 milyon vatandaşımıza çevre, diyar ve yeşil kalkınma eğitimi vereceğiz. Bunların yanında; ilkin gençlere ve çocuklarımıza müteveccih diyar dostu projelerimizle, kitap, dergi, film, el değmemiş atılmış ve diyar müzesi, sayısal mekân ve bebek akademisi, taşınabilir uygulama, içtimai iletişim araçları emekleri ve etkinliklerle 84 milyon vatandaşımızın Yeşil Kalkınma'yı tanımasını ve yardım sunmasını sağlayacağız” niteleyerek konuştu.
“Sonuç bildirgesinin dünyanın yarınlarına şişman katkılar sunacağına kalben inanıyorum”
Bakan Kurum, çelimsiz ve etraflıca vadede planlamasını bitirdikleri görüşmede oluşan 11 bap ile yeşil kalkınma hamlesini kere haritası namına belirlediklerinin altını çizerek, “Ülkemizin imkânlarını ve gereksinimlerini bilen, planlı, dizgeli kuma boşluk açısıyla hazırlanmakta bulunan akıbet bildirgemizin; Türkiye'nin büyümesine, doğamızın korunmasına, yavrularımızın geleceğine, eş evimiz dünyanın yarınlarına şişman katkılar sunacağına kalben inanıyorum” dedi.
Suat Metin - Ahmet Serdar Eser
