Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Turkuvaz Medya Grubu çeşidinden planlı Türkiye 2023 Zirvesi ve Para Sohbetleri etkinliğine katıldı. Etkinlikte açıklamalarda mevcut Bakan Elvan, ''Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın en alıngan bulunduğu hususlardan ortak tanesi de yurttaşlarımızın enflasyona ezdirilmemesidir. İlgili bakanlıklarımızla çelimli ortak teşrikimesai süresince çalışıyoruz. Asgari ücret özellikle iktisap etmek neredeyse bu mevzuda muktezi hassasiyeti göstereceğiz. Borçlanma üzerine da akıbet aşama davranışlarında ölçülü ortak yaklaşım izledik. Bütçe disiplininde gösterdiğimiz hassasiyet, hazinenin finansman ihtiyacını da azalttı. 2021 senesinde 618 bilyon teklik istikraz öngörmüştük. 155 bilyon teklik şimdi az istikraz ile yılı kapatacağız. Aşağı üst 463 bilyon teklik ile yılı kapatmış olacağız'' dedi.
Salgın zamanına ilişikli bilgiler sağlayan Bakan Elvan, ''Salgın zamanında gerçek bu sektörün ayakta kalması ve istihdamda sürekliliğin sağlanması bizim açımızdan enine boyuna önemliydi. Uyguladığımız politikalar sebebiyle geçtiğimiz seneyi iç ilginin sürüklediği ortak gelişme ile kapattık. Bu sene ise aşılamanın çoğalması ve toptan diriliş bizi şimdi berk ve kararlı gelişme rotasına yönlendirdi. Yılın karşı yarısını yüzdelik 14,3'lük ortak gelişme ile kapattık. Bu büyümenin tahminî yüzdelik 60'ını yurtiçi yatırımlar ve açık aut istem oluşturdu. Bu dimdik ortak gelişme demektir. Yılın 2'nci yarısına ilişikli kılavuz gemisi göstergeler, midi ortak yurtiçi öğrenci ve çelimli ortak ihracata ayraç ediyor. 2021 yılını yüzdelik 9'un üstünde ortak gelişme ile kapamayı öngörüyoruz. Çift haneli ortak rakamla da kapatabileceğimizi düşünüyoruz. Bizim düşüncesince büyümenin kararlı ve sürdürülebilir olması, istihdama bulunan yardımı ve sağlık dağımı adaletini kasılma edici özellikte olması büyümenin düzeyinden aşırı şimdi önemli.
''Bu sene düşüncesince öngördüğümüz yüzdelik 9'luk büyümeyi, ulusal gelire kantite yerine yüzdelik 2'nin altında akan açıkla gerçekleştireceğiz''
Bakan Elvan, laflarına şu biçimde bitmeme etti: ''Geçmiş yıllardaki eğilime baktığımızda, gelişme ile akan açık ortada aşırı yaklaşan alışveriş bulunduğunun görüyoruz. Büyümenin erdemli bulunduğu zamanlarda akan açığımız yüksek, bağan bulunduğu zamanlarda ise akan açığımız bağan ayrıca bazısı devir ortak tomar da veriyoruz. Bu döngüyü incitmek ve strüktürel akan açığı düşmek neredeyse ehemmiyetli adımlar attık, atmaya bitmeme ediyoruz. Savunma sanayinde gösterdiğimiz başarıyı öteki alanlara da yaymanın gayreti içindeyiz. Bu sene düşüncesince ön gördüğümüz yüzdelik 9'luk büyümeyi, ulusal gelire kantite yerine yüzdelik 2'nin altında akan açıkla gerçekleştireceğiz. Yılı, eski eğilimlerin tersine erdemli gelişme ve bağan akan açıkla kapatacağız.
''Hükümetimizin ihracatı destelemek amacıyla erdemli döviz döşenmemiş hedeflediğine ilişikli yorumlar akıllıcasına değil''
Uluslararası finans ve erke tutarları aleyhimize işlese de bu değerli performansta 4 etken gösteriş oynuyor. Birincisi strüktürel akan açığı azaltıcı yatırımlara evleviyet veriyoruz. İkincisi kalan aut ilginin etkisiyle çelimli ortak müstesna satım performansı gösteriyoruz. Üçüncüsü kalburüstü ithalatına ilişikli aldığımız önlemler çelimli biçimde tesirini ortaya koydu. Dördüncüsü ise turizmde 2020 yılına nazaran aşırı şimdi dobra ortak performansa imza attık. Hükümetimizin ihracatı destelemek amacıyla erdemli döviz döşenmemiş hedeflediğine ilişikli yorumlarla karşılaşıyoruz. Bu değerlendirme akıllıcasına değil. Türkiye, eğri düzem diyeti uygulamaktadır. Kurun kıymeti de piyasada belirlenir.
''Bu yılı yüzdelik 3 buçuğun altında bütçe açığı ile kapatacağız''
Türkiye ekonomisi amme maliyesi kaynaklı ortak riziko yaşamadı, yaşamayacaktır. Dünyada bütçe açıklarının eş haneleri, borçluluk seviyeleri ise üçgen haneli görmüş bulunduğu ortak ortamda biz, berk ve ihtiyatkâr amme maliyesi politikalarımızla fazlalık yerine ayrıştık. 2021 yılı bütçemizde yüzdelik 4,3'lük bütçe açığı öngörmüştük. Bu yılı yüzdelik 3 buçuğun altında bütçe açığı ile kapatacağız''.
''Pandemi hasebiyle 2020'den buyana verilen destek sunar sene böylecene bütün 734 bilyon liraya ulaşacak''
Pandemi zamanında meydana getirilen desteklere yer veren Bakan Elvan, ''Pandemi hasebiyle 2020'den buyana lüzum bütçeden gerekse öteki kaynaklardan sunduğumuz destekler, sene böylecene bütün 734 bilyon liraya ulaşacak. Enflasyonla mücadelede mevhibe indirimleri ve eder ayarlamalarıyla 125 bilyon teklik amme hasılatından vazgeçtik. Maliye politikası kararlılığını aşırı açık ortak biçimde gösterdik. Bahsettiğim bu ücrete doğalgaz ve çarpıcılık dalında verdiğimiz destek sunar müdahale değildir.
Türkiye açık erke ithalatçısı konumundadır. 2020 yılı sonu ve bu senenin başına layıkıyla brent yer yağı varil fiyatı yüzdelik 72, doğalgaz fiyatı da metreküp başına yüzdelik 349 arttı. Daha beş altı çağ ilkin bu kantite yüzdelik 400'ün üzerindeydi. Bunlara ek yerine verilen kaldığımız yağışsızlık sonucunda hidroelektrik santrallerinin bütün çarpıcılık üretimindeki oranı yüzdelik 30'dan yüzdelik 19'a düştü. Biz bu düşüşü doğalgazla meydana getirilen çarpıcılık üretimiyle telafi ettik. Dolayısıyla çarpıcılık istihsal maliyetlerimiz de ehemmiyetli seviyede arttı. Söz konusu maliyet artışlarını da yurttaşlarımıza minimum kurda yansıtıp, maliyetin ehemmiyetli ortak bölümünü kılıç üstleniyoruz.
Şu anda istinas gayeli yerine yurtdışından 100 birime güven ettiğimiz doğalgazı 4'te 1'i fiyatına kısaca 25 birime yurttaşlarımıza satıyoruz. Elektriği ise istihsal maliyetinin yüzdelik 50'si şimdi bağan ortak fiyatla sunuyoruz. Tarım ürünleri tarafında da un fabrikalarını, oyun üreticilerini, efsanevi yetiştiriciliği ve besiciliğiyle uğraşan üreticilerimize 800 ila bin teklik ortada arttırma buğday, rüşvet ve darı desteği veriyoruz'' halinde konuştu.
Asgari ücret mevzusuna ilgi çekici Bakan Elvan, ''Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın en alıngan bulunduğu hususlardan ortak tanesi de yurttaşlarımızın enflasyona ezdirilmemesidir. İlgili bakanlıklarımızla çelimli ortak teşrikimesai süresince çalışıyoruz. Asgari ücret özellikle iktisap etmek neredeyse bu mevzuda muktezi hassasiyeti göstereceğiz'' açıklamasında bulundu.
''2021 senesinde 618 bilyon teklik istikraz öngörmüştük, 155 bilyon teklik şimdi az istikraz ile yılı kapatacağız''
Borçlanma üzerine da akıbet aşama davranışlarında ölçülü ortak yaklaşım izlediklerini tamlayan Bakan Elvan, ''Bütçe disiplininde gösterdiğimiz hassasiyet, hazinenin finansman ihtiyacını da azalttı. 2021 senesinde 618 bilyon teklik istikraz öngörmüştük. 155 bilyon teklik şimdi az istikraz ile yılı kapatacağız. Aşağı-yukarı 463 bilyon teklik ile yılı kapatmış olacağız. AB tanımlı namus borcu stokumuzun ulusal gelire oranını da düşürüyoruz. Borç stokumuzun bağan olması tabii çivi başına tam değildir. Borç stokumuzun yapısını da iyileştirmemiz gerekiyor. Bu amaçla iç piyasada döviz cinsi borçlanmayı bu sene nısıf yarıya düşürdük. Aynı sürede iç borçlanmanın vadesini de ehemmiyetli seviyede uzattık. 2020 yılı içerisinde 29 taban genişliğinde sakıt iç borçlanmanın sayı farkı vadesini 56 taban genişliğinde yükselttik.
''2022 senesinde bütün 498 bilyon teklik ücretinde borçlanmayı hedefliyoruz''
Önümüzdeki sene ümranlı memleket biçim bankalarının güven politikalarının can alıcı olabileceği ortak sene olacak. Yurtdışı piyasalarda oynaklığın arttığı ortak çağa giriyoruz. Gelişmekte bulunan devletlere müteveccih portföy alışkanlıkları da bu sürede negatif etkilenebilir. Dolayısıyla 2022 Yılı Hazine Finansman Programı'nı bu gelişimleri dikkate alarak ihtiyatkâr ortak yaklaşım süresince hazırladık. 2022 senesinde bütün 498 bilyon teklik ücretinde borçlanmayı hedefliyoruz. Piyasa koşullarına ilişikli olmakla baş başa önümüzdeki sene yurtiçinde döviz cinsi istikraz yapmayı planlamıyoruz. Hazinemizin yeşil tahrifat yerine da bilinen, sürdürülebilir tahrifat ihraçlarına olanak verecek programlarımızı geçenlerde tamamlamış olacağız'' dedi.
Yüksek enflasyonun dünyada da dava olmaya başladığını aktaran Bakan Elvan, ''Yüksek güven şişkinliği hemen Türkiye'de değil, evren genelinde de ehemmiyetli ortak dava olmaya başladı. Küresel hazırlık zincirinde ve aralık mülkü temininde yaşanmış bulunan aksaklıklar, bildirme istem dengesizlikleri oluşturarak fiyatlara negatif yansıyor. Hızlı istem artışı da özellikle erke iktisap etmek neredeyse toptan finans fiyatlarını üst çekiyor, navlun ücretleri de bu artışlara zevcelik ediyor. Dünya çapında yaşanmış bulunan kuraklık, negatif hava şartları ve stoklama eğilimindeki artış, arsıulusal besin fiyatlarının yükselmesine bozukluk oluyor. Maalesef bizde bildirme ve istem kaynaklı bu gelişmelerden etkilendik. Enflasyonla mücadelede 2020'nin akıbet çeyreğinden itibaren güven ve maliye politikalarında eleştiri adımlar attık. Ancak akıbet dü aydır, toptan gelişmelerin de etkisiyle mali piyasalarda dalgalanmalar yaşandı. Merkez Bankası sonucu sonra çevre faizlerinde, servet fiyatlarında, döviz kurunda ve beklentilerde ortak hareketliliğe tanık olduk. Burada tek ait dinamiğin cezaevi gerisi edilemeyeceği kanaatindeyim. Çünkü topu topu bu unsurlar bütünleşmiş ortak biçimde güven şişkinliği görünümünü şekillendiriyor. Gerek toptan geçerli durum gerekse yurtiçinde enflasyonun seyri davranışlarında ölçülü olmayı gerektiriyor. Enflasyon, midi ve levent boylu vadede ortak bildirme istem sorunudur. Bu bağlamda maliye politikalarımızı bildirme taraflı strüktürel politikalarla ve gürlük artışlarına müteveccih tedbirlerle desteklemeye bitmeme edeceğiz. Başta yenilenebilir erke iktisap etmek üzere, erke dalında atmakta olduğumuz strüktürel adımlar, erke faturamızı ve hasebiyle maliyet geçişkenliğini sınırlıyor. Benzer adımları besin enflasyonu düşüncesince de inceden inceye atıyoruz. Kurduğumuz er uyarma sistemi ve uyguladığımız strüktürel tedbirler sebebiyle toptan kurda kalan besin enflasyonunun yurdumuzdaki etkilerini proaktif ortak biçimde sınırlamayı amaçlıyoruz'' ifadelerini kullandı.
''Kaynakların tahsisinde bankaların seçici ve odaklı ortak yaklaşım süresince olması gerektiğin düşüyoruz''
Finansal sektördeki topu topu paydaşlarla yaklaşan ortak alışveriş içerisinde olduklarını vurgulayan Bakan Elvan, ''Kredi gelişmelerini derneşik ortak biçimde izleme ediyor. Kredi segmentlerindeki isteği yakından izliyoruz. Bankacılık sektörümüz çelimli kapital yapısı ve canlı kalitesiyle dimdik ortak çatı bildirme ediyor. Sektörün dü mevzuyu hassasiyetle değerlendirmesini istiyorum. Birincisi; kullandırılacak bulunan dünkü kredilerin yatırım, üretim, istidam ve ihracata müteveccih olmasını aşırı önemsiyoruz. Kaynakların tahsisinde bankaların seçici ve odaklı ortak yaklaşım süresince olması gerektiğin düşüyoruz. Verilen kredilerin ne amaçlarla kullanıldığını takip edeni de şart. İkincisi; bankacılık sektörümüz teminata mebni anadan görme kredilendireme yaklaşımının ötesine geçmeli diyerek düşüyorum. Risk yönetimine mebni finansman uygulamalarını yaygınlaştırmak gerekiyor. Bu yönde yaklaşım, KOBİ'lerin ve startup'ların tam mali kaynağa ulaşmasında enine boyuna iri ehemmiyet taşıyor. Küresel ölçekte hastalıkların yaşandığı ortak devirde büyümede, amme maliyesinde ve bankacılık sektöründe en dobra başarım yayınlayan ülkelerden biriyiz'' diyerek konuştu.
Adem Gürer - Muhammed Fırat Aksoy
