Son günlerde derişik karşılaşılan ansızın canlı ölümlerin peşinde çoklukla kalple alakadar hastalıkların olduğunu kail Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hamza Duygu, dünyada Covid-19 aşılarına ilişkin ihtisas hastalıkları zımnında ifade edilen rastgele ortak ölüm olayının olmadığını vurgulayarak “Tam aksine Covid enfeksiyonu nâkil insanlarda ihtisas kası yada ihtisas zarı iltihabı evolüsyon payı hâlâ çok olup yüzdelik 3-5 civarındadır. Covid enfeksiyonu sonrası ansızın ölümlerin görüldüğü ve çoğunun ihtisas tutulumuna ilişkin bulunduğu da ortak hak olup, mevzuyla alakadar ilmî icraat bitmeme etmektedir. Dolayısıyla ansızın ölüm riski aşılananlarda değil, bilakis, Covid enfeksiyonu geçirenlerde mevcuttur. Bu ilmî veriler doğrultusunda halkın ilkah dair duraksama yaşamaması gerekmektedir” ifadesini kullandı.
Ani ölümlerin asal nedeni teşhisi konulmamış ihtisas hastalıkları
Toplumdaki yayılmış kanı, ihtisas rahatsızlıklarının çoklukla ati gözyaşı rahatsızlığı bulunduğu anlamında iken, günümüzde, sigara ve narkotik konu kullanımı, çağdaş ve sanayileşen camianın getirmiş bulunduğu hata tagaddi alışkanlıkları, aşırı kiloluluk ve dip stres, ihtisas hastalıklarınının er yaşlarda görülmesine minval açıyor. Uzmanlar ansızın ölümlerin asal nedeni adına teşhisi konulmamış, tek endeks vermeden seyreden ihtisas rahatsızlıklarına ayraç ediyor. Yine ansızın canlı ölümlere alakadar ölü açımı sonuçlarının üçte ikisinde, ölüm nedeni ihtisas rahatsızlığı adına kayıtlara geçiyor.
Öncesinde tanıdık ortak esenlik problemi olmamasına rağmen, arada ortak insanlarda şok halde süregelen şikayetler, 1-2 zaman kadar endamsız ortak müddet ortamında ölümle sonuçlanabiliyor. Sıklıkla cellat tartım bozukluklarının ortaya çıkmasıyla gerçekleşen ansızın ölümlerde, kalbin düşünce pompaj vazifesini namına getirememesi ile koku akışı duruyor. Kalp ritminin dakikalar ortamında normale döndürülemediği hallerde ise ölüm gerçekleşiyor. Prof. Dr. Hamza Duygu, çoklukla güç esnasında meydana mevrut ve dem darlığı, çarpıntı, gözlerde kararma, kötülük hissi kadar belirtiler verici ihtisas hastalıklarında, arada ortak kalbin tek endeks vermeksizin ansızın durabildiğini de hatırlatıyor.
Ani ölümlerin hak nedeni ihtisas huy tıkanıklığına ilişkin ihtisas krizi
Hamza Duygu, ansızın kardiyak ölümün hak nedeni adına ihtisas huy tıkanıklığına ilişkin gelişen ihtisas krizi olduğuna özen çekiyor. Öte taraftan ergenlerde sigara, kokain-amfetamin kadar maddelerin kullanımı, er yaşlarda süregelen diyabet rahatsızlığı hastalığı, hipertansiyon ve anadan doğma aileyle ilgili kolesterin yüksekliği ile koroner huy depar belgesi anomalilerinin ihtisas krizine neden olabildiğini de belirtiyor.
Nadir tanıdık ailesel müteaddi kalıtım bilimi hastalıklar, dimdik canlı bireylerde ansızın ölüme neden olabiliyor. Bu sebeple erdemli riskli emraz ayrışık tanısal yöntemlerle saptanabiliyor. Duygu, kalbe ilişkin ansızın ölümlerin önüne devrolmak düşüncesince halkın bilinçlenmesi gerektiğine özen çekerek “Öncelikle ailesinde ansızın ihtisas durması bulunan eşhas kesinlikle ihtisas merkezine başvurmalı ve tarama yaptırmalıdır. Profesyonel sporcularda yahut idman programına katılacak insanlarda bu hâlâ da ehemmiyetli bir vaziyete gelmektedir. Çünkü kalbe ilişkin ansızın ölümler çoklukla sportif aktiviteler esnasında görülmektedir. Kalp huy tıkanıklığı olanlar, aort damarında genişleme, tartım bozukluğu, ihtisas yetmezliği, anadan doğma ihtisas rahatsızlığı kadar ansızın ölüme heves gerçekleştiren ahval er teşhis ile saptanarak kalbe ilişkin ansızın ölümler önlenebilmektedir” ifadesini kullanıyor.
Gençlerde kalbe ilişkin ansızın ölüm riskini çoğaltan faktörler nelerdir
Kalp huy tıkanıklıkları ve buna ilişkin ihtisas krizlerine arttırma olarak, aort huy yırtılması, akciğer embolisi, ihtisas yetersizliği, doğumsal ihtisas ve ihtisas kası hastalıkları, ihtisas kap hastalıkları, ihtisas kası iltihabı, etraflıca QT sendromu, endamsız QT sendromu, WPW sendromu, brugada sendromu, aritmojenik iyi ventrikül displazisi kadar birtakım ağır tartım bozuklukları ile toksik, narkotik konu kullanması da ergenlerde ansızın ihtisas ölümüne minval açabiliyor.
Duygu açıklamalarında akıbet olarak, günce rutin iş temposundan çağ bulamayıp "Bana ortak nesne olmaz" inanışı ile çoklukla kulak gerisi edilen kontrollü yaşamın, dimdik hayatın eğer olmazsa imkânsız kurallarından bir tanesi adına görülmesi gerektiği ifadelerini kullanıyor.
