Ankara
Yeni yıla girilmesiyle beraberce ev sitelerinin umumi kurulları peş peşe gerçekleştiriliyor. Genel kurulda bu sene düşüncesince belirlenen aidat tutarları, site sakinleri ile yönetimlerini de gönül rahatlığı karşıya getiriyor.
TED Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şebnem Akipek, AA muhabirine, mevzunun Kat Mülkiyeti Kanunu ile düzenlendiğini söyledi. Akipek, kıvrım maliklerinin, kapıcı, bahçıvan ve dideban giderleri ile kuma tesislerin pres giderlerine ve bunlar düşüncesince toplanacak avansa zat yer oranı oranında alınması icap ettiğini söyledi.
"Yüksek artma kaçınılmaz"
Kanun uyarınca, kıvrım maliklerinin bu giderleri ödemekten kaçınamayacağına ayraç fail Akipek, şu şekilde konuştu:
"Genel giderlerin şu demek oluyor ki aidatın miktarı, kıvrım malikleri kurulunca belirlenir. Genellikle rastgele sene sonu yahut başlangıcında meydana getirilen kıvrım malikleri alışılagelen kurulunda müşterek sene düşüncesince ödenecek hacim belirleme edilir. Bu miktarın belirlenmesinde müşterek fevk uç kanuni namına çizilmemiştir. Aidat, apartmanın elektrik, su kabilinden umumi giderleri ile var ise etkin personelin maaşları ve gayrı ödemelerini, sigorta primlerini, umumi doğruluk ve iş giderlerini, şayet merkezi meslek istinas varsa, ısınmaya bağlı katıksız kavara giderlerini kapsar. Bu giderlerin yanında, çıkabilecek ansız ve muvakkat masarif da düşünülerek, çabuk hallere tedbir neredeyse tahmini müşterek ek giderin de toplanması durumunda olur. Kat malikleri müşterek salname kâffesi giderleri kısaca namına hesaplayıp, ofis sayısına, kanuni düzenlemeye uyarınca yahut şayet ayrımlı müşterek esasi hile planı ile belirlenmişse buna uyarınca bölünmelidir. Ülkemizde küsurat minimal ücret, elektrik, katıksız kavara ve su giderleri düşünüldüğünde bu sene aidatlarda ehemmiyetli oranda artma olması mübrem görülmektedir."
"Aidatlarda güzeşte yıla uyarınca yüzdelik 40-60 artma var"
Tesis Yöneticileri Federasyonu Başkanı Yahya Sağır da site umumi kurullarının bu ay süresince bitmeme edeceğini ve site sakinlerinin elan sonradan aidatla ilgilendiren başağrısı yaşamamak düşüncesince bu umumi kurullara katılmasının ehemmiyet taşıdığını bildirdi. Sağır, aidatların, site yönetimleri çeşidinden değil, umumi kurulda kıvrım malikleri çeşidinden oylanarak belirlendiğine dikkati çekerek, buraya dahil bulunan site sakinlerinin, aidat artışının nereden kaynaklandığını öğrenebileceğini dile getirdi. Sağır, kiracıların da para hak sahibinden alacağı vekaletnameyle umumi kurullara katılabileceğini tabir etti.
Site yönetimlerinin güzeşte senenin giderleri ile bu senenin öngörülen giderlerini belirterek aidat artışının gerekçelerini anlatması icap ettiğini vurgulayan Sağır, "Ben yaptım oldu" niteleyerek aidatın belirlenemeyeceğini anlattı. Genel kurula katılmayan ev malikleri düşüncesince itiraz süreci bulunduğunu ve başkaca sorun açım hakları bulunduğunu aktaran Sağır, buna rağmen davanın kaybedilmesi biçiminde aidatın faiziyle beraberce öğrenim edileceğini söyledi.
Sağır, aidat artışlarının personel sayısı, sitedeki özgür departman sayısı, gizli otopark, asansör, spor salonu ve havuz kabilinden etkenlere uyarınca fark gösterdiğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
"Site aidatlarının yüzdelik 80'ini personel gideri oluşturuyor. Asgari tutara meydana getirilen yüzdelik 50 zam, enflasyon, elektrik, katıksız gaz, su ve kemre fiyatlarındaki artışlar aidatlara yansıdı. Personelin tazminatı, kıyafeti, sefer ve kemirmek giderleri de var. Çok bükülmüş sitelerde asansörün maaş bakımı iri müşterek maliyet. Havuzlu siteler, klora mevrut zamdan etkilendi. Temizlik ve sarfiyat malzemelerinde fiyatlar arttı. Tüm bu masarif toplanıyor, ev sayısına bölünüyor. Sitede özgür departman sayısı ne derece çoksa aidat da personel sayısına uyarınca elan ceninisakıt olabiliyor. Yaşanan maliyet artışları dolayısıyla aidatlarda güzeşte yıla uyarınca yüzdelik 40-60 artma var. Bu oran, etkin ve ofis sayısı ile sitenin donatılarına uyarınca değişiyor."
"Aidat kirayı geçemez"
Bu maliyetleri düşününce aidat artışlarının fahiş olmadığına dikkati çekici Sağır, "Mesela akıbet umumi kurullarda güzeşte sene 470 müfret bulunan aidat 625 liraya, 650 müfret bulunan bambaşka müşterek aidat 800 liraya çıktı. Bursa'da 350 müfret bulunan müşterek aidat 500 liraya yükseldi. Burada elbette ki özgür departman sayısı önemli. Bağdat Caddesi'nde icar bedeli 13 bin müfret bulunan müşterek sitenin aidatı 500 lira. Aidatlar icar derece beli deniyor da kiraya endekslememek lazım. Aidat elhak kirayı geçemez. Piyasadaki maliyet artışları ortada. Dolardaki düşme maliyetleri düşürmedi." niteleyerek konuştu.
Sağır, site yönetimlerinin maliyetlerini yüzdelik 18 KDV ve defa maliyetlerinin de artırdığını bildirerek, şunları kaydetti:
"Yönetim firmalarının almış olduğu rastgele şeye yüzdelik 18 KDV uygulanıyor. 500 müfret aidat, 590 müfret oluyor. Genel astronomi kararlarının reddetme alındılı postayla gönderilmesi lazım. Bir defa bedeli 12 lira. Bu mevzularda ilgilendiren büyüklenme ve kuruluşlara federasyon namına görüşlerimizi sunacağız."
