Washington
Dünyanın en şişman ekonomisi ABD'nin, dünkü sima koronavirüs (Kovid-19) salgınının illet bulunduğu şokun arkası sıra enflasyonla savaşı bitmeme ediyor.
Tedarik darboğazları, iş gücü piyasalarındaki kargaşa, temel tesiri ve ekonomilerin baştan normalleşmesinin arkası sıra mevrut çelimli mahveden talebi, ABD'de de müdahale evren genelinde enflasyonist baskıların nedenleri namına sıralanıyor.
ABD Çalışma Bakanlığı'nın akıbet verileri, ülkede enflasyonun kasımda 39 senenin zirvesine ulaştığını ortaya koydu.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), kasımda maaş yüzdelik 0,8 artarak beklentilerin hakkında çıkarken, salname bazda beklentiler dahilinde yüzdelik 6,8 arttı.
Amerikalı son kullanıcıların dirim maliyetindeki salname artma bu zamanda 1982'den beri kaydedilen en aceleci yükselişi gösterdi.
Enerji fiyatlarındaki artma zirvedeki yerini korudu
Enerji, barınma, gıda, ikinci el anahtar ve dünkü anahtar fiyatlarındaki artışlar kasımda da mahveden fiyatlarındaki yükselişte can alıcı olmaya bitmeme etti.
Bu devirde en faziletkâr artışın görülmeye bitmeme etmiş bulunduğu erke endeksi, maaş yüzdelik 3,5 artarken, salname yüzdelik 33,3'lük yükseliş kaydetti.
Enerjinin ast kalemlerine bakılınca ise süt fiyatlarındaki maaş yüzdelik 6,1'lik ve salname yüzdelik 58,1'lik artma dikkati çekti.
Gıda fiyatlarındaki yükseliş enflasyonun antipatik güçlerinden bir tanesi olmaya bitmeme ederken, besin enflasyonu kasımda maaş yüzdelik 0,7 ve salname yüzdelik 6,1 oldu.
Amerikalıların korunma maliyeti de ayrımsız devirde maaş yüzdelik 0,5 ve salname yüzdelik 3,8'lik artma gösterdi.
Fiyat artışlarıyla dikkati çekici başka kalemler ikinci el ve dünkü vesait olurken, dünkü anahtar tutarları kasımda maaş yüzdelik 1,1 ve salname yüzdelik 11,1 arttı. İkinci el anahtar fiyatlarındaki yükseliş ise maaş yüzdelik 2,5 namına hesaplanırken, salname bazda yüzdelik 31,4'ü buldu.
Gözler Fed'in doğacak haftaki toplantısında
ABD Başkanı Joe Biden, pahalılık rakamlarının evren genelinde ekonomilerin hakkında karşıya bulunduğu baskıları yansıttığını belirterek, enflasyonun doruk yaptığını ve fiyatların doğacak aylarda azalış göstereceğini savundu.
Kasım pahalılık verisinin erke müdahale peyda etmek neredeyse birtakımı fiyatlardaki akıbet düşüşleri yansıtmadığına ayraç fail Biden, bitmiş teşrin kocaoğlan verilerinin toplanmasından ahir haftalarda yaşanmış bulunan gelişmelerin, eder ve maliyet artışının maksut süratte olmasa da yavaşladığını gösterdiğini aktardı.
Analistler, enflasyonun peş peşe 9 ay süresince Fed'in yüzdelik 2 hedefinin üstünde seyrettiğine dikkati çekerek, global mal rallisi, küsurat talep, ecir baskıları, hazırlık zinciri aksamaları ve güzeşte yıla uyarınca düşüt temel tesirinin tutarları üst çekmeye bitmeme ettiğini belirtti.
Fed Başkanı Jerome Powell ve ABD Hazine Bakanı Janet Yellen enflasyonun "geçici" bulunduğu değerlendirmesinden vazgeçmeye başlarken, pahalılık endişelerinin ABD'nin mülk politikasındaki sıkılaşmanın hızlanma olasılığını pekiştirdiği kaydedildi.
Bu doğrultuda Fed Başkanı Powell, güzeşte haftalarda icra ettiği açıklamalarda, faziletkâr pahalılık riskinin arttığını belirterek, bankanın ara kocaoğlan toplantısında tahrif alımlarının azaltılmasını hızlandırmayı tartışacaklarına ayraç etmişti.
Analistler, Powell'ın lafla yönlendirmeleri ve akıbet pahalılık verisinin arkası sıra piyasalarda dikkatlerin 14-15 Aralık'ta gerçekleşecek Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) toplantısından çıkma kararlara çevrildiğini belirtti.
"Kasım belli enflasyonun zirvesi olacak"
Moody's Analytics Başekonomisti Mark Zandi, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, faziletkâr enflasyonun, Kovid-19 salgınının, başta Delta varyantının, illet bulunduğu global hazırlık zinciri sorunları ve iş gücü sıkıntıları kabil bildirme taraflı aksaklıklardan kaynaklandığını söyledi.
Salgının azalmasıyla enflasyonun itidalli bir duruma geleceğini tamlayan Zandi, "Kasım belli enflasyonun zirvesi olacak." değerlendirmesinde bulundu.
Zandi, enflasyonun güzeşte yıla nazaran bir çok kalemde arttığını, fakat en şişman eder artışlarının benzin, istinas ve anahtar fiyatlarında görüldüğünü kaydetti.
Benzin ve istinas maliyetlerinin akıbet haftalarda azalış gösterdiğine ayraç fail Zandi, hazırlık zincirinin de oturmasıyla anahtar üretiminin yükselişe geçtiğini kaydetti.
Zandi, fiyatların doğacak senenin başlarında düşmeye başlamasının beklendiğine dikkati çekerek, "Enflasyon, doğacak sene bu vakitler Fed'in pahalılık hedefine yaklaşıyor olmalı. Yüksek enflasyonun çakılı duracak yegâne bölümü kiralar, fakat bu müstevli önceleri dava bulunan birebir pahalı ev krizine gidiyor." sanarak konuştu.
"Fiyat baskılarının iklim genelinde genişlemeye bitmeme etmesini bekliyoruz"
ING Uluslararası Başekonomisti James Knightley de bitmiş teşrin kocaoğlan enflasyonunun yüzdelik 7'nin hakkında çıkmasına değgin endişeler bulunduğunu fakat verinin çevre tahminleriyle mevzun geldiğini aktardı.
Yıllık oranlarda elan çok artışın beklenen bulunduğunu tamlayan Knightley, başta atom çekirdeği enflasyonun salname bazda yüzdelik 6 denli çıkmasının beklendiğini kaydetti.
Knightley, "Fiyat baskılarının iklim genelinde genişlemeye bitmeme etmesini bekliyoruz." dedi.
Fed'deki endişenin faziletkâr enflasyonun elan faziletkâr pahalılık beklentilerini körüklemesi olacağına ayraç fail Knightley, bunun ecir taleplerini besleyebileceği ve akıllıca müşterek kurumsal fiyatlandırma gücünün bulunduğu ortamda bu maliyetlerin alıcıya yansıtıldığının görüleceğini anlatım etti.
Knightley, "Fed bundan kaçınmaya iştahlı olacak yahut buna tolerans göstermeye iştahlı görünecek, bundan dolayı yabancılar malı alımlarının azaltılmasını doğacak hafta hızlandırmasını bekliyoruz. Ayrıca, 'dot plot' grafiğinde dü nema artışı beklentisine ayraç etmelerini öngörüyoruz." sanarak konuştu.
