Yıl böylece eş haneli büyüme kapısı aralandı

İstanbul

Ekonomistler, uran ve işlev sektörlerinin katkısıyla Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrekte salname yüzdelik 7,4 büyümesinin sene sonuna bağlı büyüme görünümünü desteklediğini belirtirken, beklentiler 2021 böylelikle yüzdelik 10'un üstünde ikiz haneli büyüme rakamına erişilebileceğini ortaya koyuyor.

Türkiye İstatistik Kurumunca (TÜİK) açıklayan Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) verilerine göre, Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte güzeşte senenin bire birlikte zamanına oranla yüzdelik 7,4 büyüme kaydetti. GSYH artım payı önce çeyrek düşüncesince yüzdelik 7,2'den yüzdelik 7,4'e, ikinci çeyrek düşüncesince yüzdelik 21,7'den yüzdelik 22'ye düzeltilmiş edildi.

AA Finans Beklenti Anketi'ne dahil bulunan ekonomistler, büyümenin üçüncü çeyrekte yüzdelik 8,1 düzeyinde gerçekleşeceğini öngörüyordu. Türkiye ekonomisinde büyüme, güzeşte senenin üçüncü çeyreğinde yüzdelik 6,3 düzeyinde gerçekleşmişti.

Beklentilerin altında açıklayan büyümeye hizmetler ve uran piyasası ehemmiyetli ulama sağlamaya bitmeme ederken, bahis konusu sektörlerdeki büyüme hızı üçüncü çeyrekte salname bazda sırası ile yüzdelik 20,7 ve 10,0 düzeyinde gerçekleşti. Toplam ekleme kıymeti ekincilik yüzdelik 5,9, yapım yüzdelik 6,7 ve mal yüzdelik 19,9 azaltırken, emlak faaliyetleri yüzdelik 4,7 artım anlamında etkiledi.

Büyümeyi stoklar 5,4 benek aşağılık çekti, kesin aut istem ise 6,8 puanlık mafevk cepheli etkiledi.

Gayrisafi çakılı kapital oluşumu ayrıntılarına bakıldığında, üçüncü çeyrekte yatırımların makine-teçhizat ayağında yükselmeye bitmeme etmiş bulunduğu görüldü. Bu devirde yapım yatırımları yüzdelik 9,6 daralırken, hususi yatırımların işareti bulunan makine-teçhizat yatırımları yüzdelik 17,5 ile açık artarak fevk üstüne üstlük yükselişini 8'inci çeyreğe taşıdı.

"Milli dirimsel büyümesi senenin akıbet çeyreğinde enerjisini koruyor"

Verilere bağlı değerlendirmelerde mevcut AA Finans Analisti ve iktisatçı Haluk Bürümcekçi, 3. çeyrek gerçekleşmesi ile ulusal gelirde ocak-eylül çağında güzeşte senenin bire birlikte sürecine uyarınca yüzdelik 11,7'lik artım kaydedildiğini söyledi.

Milli gelirin akan fiyatlarla 3. çeyrekte güzeşte senenin bire birlikte zamanına uyarınca yüzdelik 35,5 arttığını, dolar bazında yükselişin ise yüzdelik 14,7 düzeyinde gerçekleştiğini aktaran Bürümcekçi, akıbet dört çeyrekte ulusal dirimsel toplamının 795 bilyon dolar bulunduğunu tabir etti.

Bürümcekçi, büyüme trendinin gücüne bağlı göstergelerin 3. çeyrekte eski çeyreğe uyarınca çelimli artışa ayraç ettiğini vurgulayarak, "Harcamalar yöntemiyle hesaplanan GSYH verilerine göre, üçüncü çeyrekte hususi istihlak harcamaları, amme tüketimi ve kesin aut istem büyümeyi mafevk çekerken, yatırımlar ve yığılım azalışı menfi etkiledi. Önümüzdeki fasıl görünümünü ele aldığımızda; önce sinyaller ulusal dirimsel büyümesinin senenin akıbet çeyreğinde enerjisini koruduğuna ayraç etmekte." dedi.

Para politikasındaki relaks ve aut alakanın büyümeyi mafevk cepheli etkilediğini, cesaret hacmindeki sınırlanmış artış, erdemli şişkinlik ve mali koşulların ise baskıladığını özetleyen Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"Gerek uran üretimi endeksinde gerekse ulusal dirimsel serisinde gelinen zamanı erdemli seviyeler, senenin akıbet çeyreğinde birlikte ivme kaybı olsa caba mekanik adına karşılaştırmanın yapılacağı 2020 yılı bire birlikte dönemlerine uyarınca büyümenin gene enerjisini koruyacağını gösteriyordu. Son çeyrekte, çeyrekten çeyreğe değişimin ufki bulunduğu birlikte senaryoda caba 2021 yılı ulusal dirimsel büyümesi yüzdelik 10,9 adına gerçekleşmekte. Buna ek olarak, akıbet devirde dünyalık politikasının aceleci birlikte relaks sürecine girmesi ve aut alakanın deli dolu global iktisadi etkinlik dolayısıyla çelimli seyretmeye bitmeme etmesi büyüme eğilimine dayanaklık etmek vermektedir. Buna karşılık, bankacılık cesaret kütlesi trend artışının sınırlanmış kalması ve eder artışlarının yüksekliği akıbet çeyrekte iç istem üstünde aşağılık yönde etkide bulunabilir. Bu doğrultuda sene sonuna denli artan çelimsiz devirde bu senenin büyüme görünümünün açık değişmeyeceğini ve yüzdelik 10'un üstünde birlikte büyüme oranına ulaşılacağını düşünüyoruz. Ancak doğacak sene düşüncesince belirsizlikler ağır seviyede artmaktadır. Son haftalarda cesaret faizlerinde çöküntü sonrası cesaret kütlesi trend büyümesinin kısmını mafevk çevirmesi 2022 büyümesi açısından sponsor görünürken, akıbet günlerde mali koşulların esasen sıkılaşmaya başlaması aşağılık cepheli birlikte riziko adına izlem edilmektedir."

"Sanayiyle irtibatlı hariç satım ve hizmetler büyümenin anne dinamiği"

Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da 3. çeyrek büyümesinin etraf beklentisinin az buçuk altında kalsa da sene sonuna bağlı tahminlerini muhavvil birlikte levha ortaya koymadığını söyledi.

Sektörel adına bakılınca işlev ve uran kalemlerinin büyümeye ehemmiyetli ulama sağladığına ayraç fail Aslanoğlu, "Hizmetlerin henüz çelimli birlikte biçimde devreye girdiğini, uran üretiminin de ehemmiyetli dayanaklık etmek verdiğini görüyoruz. Sanayiyle irtibatlı hariç satım ve hizmetler sektörü, büyümenin anne dinamiği oldu." niteleyerek konuştu.

Aslanoğlu, yatırımların derinlemesine birlikte müddet sonradan düştüğüne dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Yatırımlarda güzeşte senenin 3. çeyreğinde yüzdelik 22'lik baş döndürücü çelimli birlikte artım vardı. Buna oranla birlikte azalma mevcut fakat ivme kaybı da ortaya çıkmak gözüküyor. Bu; önümüzdeki devirde hariç satım kapasitesini tasarruf etmek açısından izlenmesi müstelzim birlikte veri. O kapasitenin artarak çoğalması gerekiyor. Hane halkının tüketimi, ötelenen alakanın devreye girmesiyle arttı. Öte taraftan istihlak düşüncesince hizmetlere müteveccih alakanın artmasının da ehemmiyetli birlikte yardımı oldu. Yeme içmece ve gezim üzere sektörler devreye girdi. İmalat sanayisi ürünlerine istem genel anlamda mahsus birlikte gücü koruyor. Evlerde yaşamı sürdürmenin ve devir geçirmenin getirmiş bulunduğu birlikte istem değişim işlemi var. İçerde de bu alakanın sürdüğünü görüyoruz. Konut sektöründe akıbet birlikte yıldaki canlanmayla beraber, kiralık talebinin artması, konutla ilgilendiren masraflar ve okulların açılması bu talebi etkiledi. Sonuç adına baktığımızda büyüme hızında temel etkilerinin ortadan kalmaya başlaması ile çeyreklik bazda birlikte yavaşlama görüyoruz. Yıl genelinde ise yüzdelik 9,5'in üzerinde, ikiz haneli birlikte büyüme beklenebilir."

İş gücü ödemelerinin payının birlikte hacim düştüğüne de yer veren Aslanoğlu, "Büyümenin bulunduğu senelerde bunun da artmasını bekleriz. Asgari sevap tartışmalarında, sanıyorum bu da dikkate alınarak birlikte düzelti gereksinimi doğacaktır." dedi.