Ankara
Avrupa Tıp Uzmanları Birliği Nadir ve Tanısız Hastalıklar Komisyonu Başkan Yardımcısı ve Nadir Hastalık Gönüllüleri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serdar Ceylaner, 6 Ekim Dünya Serebral Palsi Farkındalık Günü kapsamında AA muhabirine, hastalığın belirtileri, benzediği öteki bulunmaz emraz ve ailelerin nazarıitibar etmesi gerekenlere bağlı bilgelik verdi.
Bazı bebeklerin doğdukları devir dem almakta müşkül çekebildiğini ve bu süreçte bellek hasarı gelişme göstermesi yerinde SP'nin ön tanısının konulduğunu aktaran Ceylaner, arada ortak de bu durumun evlat asıl karnındayken meydana gelebildiğini anlattı.
Ceylaner, bebeklikte oturma, volta üzere alışılagelen gelişimsel süreçlerde tanıdık problemlerin de SP şüphesini doğurduğunu vurgulayarak, "SP ile ait bulgular öteki nice hastalıkla karıştığı düşüncesince arada ortak tanılama ayırmak çetin olabiliyor. Aileler hakeza ortak vaziyette izleme ve otama planları düşüncesince sinir bilimi uzmanlarının beraberinde behemehâl genetik uzmanlara da başvurmalıdır." diyerek konuştu.
"SP ile karıştırılan genetik emraz var"
Prof. Dr. Ceylaner, "SP'nin genetik yönünün bulunmadığı"na müteveccih hata ortak umumi inanış olduğuna dikkati çekerek, "Serebral palsili marazlı gruplarına baktığımızda ehemmiyetli miktarda genetik bulguların da bahis konusu bulunduğunu görüyoruz. Hem bu anlamda tıpkı zamanda benzeri belirtileri haiz bambaşka ortak genetik hastalıkla SP'nin fark edilmesi noktasında ailelerin genetik uzmanlarına da danışmasında şişman kâr var." dedi.
SP ile belirtileri karıştırılan bulunmaz hastalıklara yer veren Ceylaner, şunları kaydetti:
"Serebral palsili şahıslarda dü cins hastalığın da araştırılması gerekir. Bazı rahatsızlıkların ismi serebral palsidir lakin genetik nedenlerle oluşurlar. Bu rahatsızlıkları kontrol ile fark etmenin olanağı yoktur. Genetik dert kataloglarında bu rahatsızlıkların ismi 'serebral palsi' namına geçer. Bunun indinde gene hemen muayeneyle serebral palsiden fark edilemeyen 'AADC eksikliği' ismi sunulan ortak dert da vardır. Ayrıca bebeğin çetin doğumuna, doğumda oksijensiz kalmasına niçin olan, ehemmiyetli bölümü adale yahut asap sistemiyle ait bulunan emraz da bulunuyor. Bu hastalıklar, bebeklerin yeteri kadar müvellidülhumuza alamaması ve beyninde hasar oluşmasına niçin oldukları düşüncesince SP'yi tastamam imitasyon ederler. Tüm bu rahatsızlıkları fark edebilmenin en aceleci yolu genetik testlerdir."
Genetik testleri büyüklük hastanelerinde parasız yapılabiliyor
Prof. Dr. Serdar Ceylaner, Türkiye'de genetik hastalıklara bağlı testler gerçekleştirildiğini, birtakım büyüklük hastanelerinin de bu testleri parasız yaptığını belirterek, "Genetik testler, hem evlatların asıl hastalığının tanısının konulması tıpkı zamanda derinlemesine mehil takiplerinde baş döndürücü önemli. Ayrıca ailenin baştan evlat sahibi iktisap etmek istemesinde de hastalığın gine etmemesi açısından şişman ehemmiyet taşıyor. Bu nedenlerle tamamı serebral palsi hastaları behemehâl genetik birimlerine başvurmalı." şeklinde konuştu.
Özel gereksinimli bireylerin yakınlarına "aşı" çağrısı
Kovid-19'la mücadelede metin bireylere layıkıyla hâlâ ortak tomar riziko grubunda arazi meydan hususi gereksinimli bireylerin mükemmel düze aşılanmasının önemine de aksan karşıcı Ceylaner, "Salgından kurtulmamızın biricik yolu en aceleci halde aşılanmadır. Aşılanmayan şahıslar hemen kendileri değil, çevresindeki şahıslar düşüncesince de riziko oluşturuyor. Bu sebeple hususi ihtiyaçı bulunan kişilerin, bire ortak evde canlı tamamı yakınları ve bakıcılarının da behemehâl aşılanması gerekiyor." uyarısını yaptı.
Genetik ve bulunmaz rahatsızlıkların engellenebileceğine, riskli grupta arazi meydan insanların gebelik evveliyat ve sürecinde birtakım tedbirleri alabileceğine ayraç fail Ceylaner, "Aile öyküsünde genetik yahut bulunmaz dert bulunanlar, hısım evliliği, çokluk gebelikler, hâlâ ilk düşük, ölmüş mevlit yahut bambaşka gebelik sorunları canlı kişiler, gebelikte bağan mevlit ağırlığı riski belirlenenler, süreğen rahatsızlığı mevcut asıl adayları, riziko grubunda arazi almaktadır. Bu insanların gebelik planlaması evveliyat ve gebelik sürecinde hekimlerle bağlantı şeklinde olması, risklerin azaltılması açısından baş döndürücü önemli." dedi.
Akraba birlikteliği uyarısı
Avrupa Tıp Uzmanları Birliği Nadir ve Tanısız Hastalıklar Komisyonu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ceylaner, Türkiye'de hısım evliliğinin oluşturabileceği risklerin yeteri kadar bilinmediğini vurgulayarak, şu halde konuştu:
"Akraba birlikteliği yapanların hepsinin marazlı çocuğunun olmaması kişilere hata ortak emniyet veriyor. Fakat hısım birlikteliği karşıcı insanların marazlı evlat sahibi olma olasılığı, öteki evliliklere layıkıyla az hâlâ 10 büküm hâlâ fazla. Bu sebeple hısım evliliğinden kaçınılması gerekir. Akraba birlikteliği yapmış insanların de evlat sahibi olmaksızın ilk behemehâl genetik merkezlerine değişik degaje tarama panelleri yaptırmaları baş döndürücü önemli. Bu yaşanabilecek riskleri ehemmiyetli seviyede azaltacaktır."