Türkiye'de ehemmiyetli müşterek zeytincilik merkezi bulunan Kilis'te birtakımı üreticiler ilgisiz sıkım gerçekleştirmek düşüncesince hasada erken başladı. Kilis Valiliği öncülüğünde zeytinyağının hâlâ birinci sınıf üretilmesi düşüncesince başlatılan icraat dolayısıyla zeytin üreticileri, zeytinleri erken topluyor. Kararmadan birleşen zeytinlerden fabrikalarda ceninisakıt ısıyla yağ üretiliyor. Normalde Kasım kocaoğlan içinde başlanan hasat, bu sene Ali Hayta isminde üreticinin erken hasada başlaması ile başlama aldı.
Zeytinin anavatanı bulunan Doğu Akdeniz'de arazi meydan Kilis, mecmu 266 bin dekarlık bölgede zeytin üretimi yapıyor. 3 milyon 500 binin üzerinde, sonuç sağlayan zeytin ağacı mevcut ilde, salname üretim miktarı 9 bin 146 titrem adına gerçekleşiyor. Kentte meydana gelen kazı ilmî kazılarda bölgede zeytin üretiminin geçmişi binlerce sene öncesine gidiyor. Yüksek yağ payı ve lezzetiyle dikkatleri çekici Kilis zeytini, akıbet senelerde konuşu değeriyle de ön plana çıkıyor.
“4 bin 500 sene öncesine ilişik zeytin çekirdekleri bulundu”
Oylum Höyük'te meydana getirilen kazılarda 4 bin 500 sene öncesine ilişik zeytin çekirdeklerinin bulunmasından sonradan zeytinin anne vatanı adına bilinen Kilis'te, akıbet teknolojik olanaklar ile ilgisiz sıkım zeytinyağı üretimine Kilis Valiliği dayanak noktası veriyor.
Zeytin üreticisi Ali Hayta, bu sene zeytin hasadına erken başladıklarını anlatım ederek, “Geçen sene bu bölgenin zeytinleriyle alakalı testler yapmıştık. Verim adına zeytinyağı hâlâ az çıkmasına rağmen, hâlâ birinci sınıf zeytinyağı elde ediyoruz. Şu vakte denli bizim bölgemizle alakalı ilmî müşterek emek vermek yapılmamıştı. Biz bunun müşterek uçundan tutarak, sabık sene analizler ve testler yapmıştık. Bu testlerde şunları görmüştük. Özellikle Kilis mendil zeytin çeşidinde polifenoller esenlik bileşenleri açısından hakkıyla efdal değerleri cemaat bulunan müşterek zeytinyağıdır. Dünyada zeytinyağı aşırı mevcut müşterek mahsul değildir. Herkesin parası olsa da zeytinyağına ulaşması beklenir değildir” dedi.
Hayta, Kilis'te 4 bin 500 sene öncesine ilişik zeytin çekirdeklerinin bulunduğunu anlatım ederek, “Zeytinin anne vatanının bu semt olduğu, Mezopotamya dediğimiz semt bulunduğunu gösteriyor. Bizlerin ve müşterek aşırı bilgelik insanının eş görüşü, Zeytinin buradan Avrupa'ya ve dünyaya dağıldığı yönünde, editör bu bizim düşüncesince iri müşterek avantajdır" sanarak konuştu.
Soğuk sıkımın özellikleri
Alı Hayta, üretimin dört başı mamur evresinde ilgisiz sıkım yaptıklarını anlatım ederek, “Soğuk sıkımda fehva kargaşası var. Soğuk sıkım denenince insanoğlu emektar taş değirmenlerde zeytinyağı sıkılıyormuş denli algılanıyor. Oysa anca değil, ilgisiz sıkım şu demek, zeytinyağının 22 yahut 23 derecede işlenmesi demektir. Soğuk sıkımda esenlik bileşenlerini koruyabiliyor. 40 derecede zeytini çıkardığınız devir hâlâ müşterek tomar zeytinyağı alıyorsunuz fakat hâlâ ceninisakıt kalitede zeytinyağı çıkıyor” ifadelerini kullandı.
Mehmet Ali Dağ