Istanbul
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) kabilinden bu sene 5'incisi planlı ve "Yeniden Birlikteyiz" temasıyla meydana gelen Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan'ın katılımıyla melez şekilde başladı.
İş Bankası'ndan meydana getirilen açıklamada kongrede meydana getirdiği konuşmasına arazi sunulan Aran, kapital piyasalarına değgin bazısı bilgiler paylaşırken, makroekonomiye bağlı değerlendirmede bulundu.
"Faiz-kur-enflasyon üçlüsüne” dikkati çekici Aran, “Bu üçlünün hangisine el atsak ortak ötekisi arama dışına çıkıyor. Özellikle enflasyonun arama dibine alınması, biricik haneli seviyelere indirilmesi belkili olduğunda strüktürel sorunlarımızı çözebiliriz." ifadelerini kullandı.
Enflasyonist ortamda belirsizliğin, risklerin ve sağlık adaletsizliğinin arttığını, öngörülebilirliğin bozulduğunu, çakılı ücretlilerin sağlık dağılımından almış bulunduğu payın ve yatırımcı iştahının azaldığını tamlayan Aran, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
"Enflasyonist ortamdan ortak an önceki adam olmak ve enflasyonu arama dibine kabul kılmak bence ortak numara yapılması müstelzim şey. Faiz ve nitelik ait da şayet meyve kabul kılmak istiyorsak, enflasyondaki beklentileri iyileştirmemiz ve enflasyondaki beklentilere koşut şekilde nema indirimlerine bitmeme etmemiz gerekiyor. Yüksek faiz, kapital piyasalarının gelişiminin uğrunda de bariyer yapılanma ediyor. Reel faizlerdeki artış, işsizlikte çoğalma ve istihdamda eksilme anlamına geliyor. Ayrıca, envestisman iştahını da kelimesi kelimesine enflasyonda bulunduğu bakımevi düşürüyor. Faizler banko inmelidir, lakin nasıl para şişkinliği beklentilerine koşut inmelidir. Enflasyonun faziletli bulunduğu ortak yerde faizin biricik başına inmesi, bizi dilek ettiğimiz noktaya götürmez. Acele etmeden, götürümlü ortak şekilde, kararlı ortak vakfe sergileyerek hem para şişkinliği beklentilerini dun çekmeli bununla beraber öngörülebilirliği organizasyon etmeliyiz."
Aran, akan bariz vermeyen derinlemesine dönemli sürdürülebilir repo modeli düşüncesince tasarrufların artırılması icap ettiğini tabir ederek, bu tasarrufların borsa üstünden sanayicilere ve üreticilere aktarılmasının önemini vurguladı.
Sermaye mülkiyetinin tabana yayılmasının önemine dikkati çekici Aran, üretilenin hem içeride hem dışarıda satılması ve istihsal verimliliğinin artırılması icap ettiğini kaydetti.
"Alışkanlıkları değiştirerek hedeflerimize ulaşabiliriz"
Hakan Aran, üretilmeden ve güven kullanarak tüketilen ortak repo modelinin şimdi ortak tomar akan bariz anlamına geldiğini belirterek, "Bugüne kadarki trendleri değiştirerek hedeflerimize ulaşabiliriz. Tüm bunları tağyir ait ehemmiyetli ortak evreye geldik. Dikkatli ve götürümlü olmamız durumunda, önümüzdeki sene karşı el ihtimal akan bariz vermeden yüzdelik 5’e andıran ortak büyümeyi başarabilecek noktada olduğumuza inanıyorum. Bunun, başarılması yerinde Cumhuriyetimizin 100. yılına girerken bize ehemmiyetli ortak maneviyat ve güdeleme olacağını düşünüyorum. Ülke olarak, dünya kullanmakta olanları şekilde bunu doğruluk ettiğimize inanıyorum. Tek yapmamız müstelzim sabırla, istikrarla akıllıca bulunan şeyleri ısrarla hazırlamaya bitmeme etmek.” ifadelerini kullandı.
Sermaye piyasalarının gelişmenin önemine yer veren Aran, derinlemesine senelerdir 1 milyon eşiğini geçemeyen yatırımcı sayısının Ekim 2021 bakımından 2,5 milyon seviyesine yaklaştığını belirtti.
Salgın çağında piyasalardaki ipham ve oynaklığa karşın, yükselen dizin seviyeleriyle emlak ortamında gerçekleşen ortaklık çecik sunma sayılarında ağırbaşlı artışlar yaşandığını hatırlatan Aran, Borsa İstanbul’un matlup derinliğe kavuşması düşüncesince çecik arzların sayısının ve kuruluşların çecik duruluk oranının çoğalması icap ettiğini tabir etti.
Bu yılki çecik arzlara bakılınca senenin toplamında büyüklüğü 19,5 bilyon TL bulunan 46 çecik sunma gerçekleştirildiğini tamlayan Aran, erişilen çecik sunma sayısının bugüne genişliğinde salname bazda erişilen en faziletli nitelik bulunduğunu söyledi.
Aran, “Bu gelişme, kuruluşların özkaynaklarını güçlendirmeleri yerine ince kıymetli. Ancak toptan ölçekte değerlendirildiğinde, bu bölgede kıvrım edilecek, gidilecek aşırı şimdi ortak tomar resmiyet bulunduğunu görüyoruz. Sermaye piyasalarımız daha dilek edilen derinliğe ve büyüklüğe cemaat değil. Nitekim ülkemizin 500 uran kuruluşunun elden 67’si borsada muamelat görüyor. Sürdürülebilir repo düşüncesince ekonomiye eşme sağlayıcı kapital piyasalarının da büyümesi ve derinleşmesi gerekiyor” diyerek konuştu.
"Borsadaki paha oynaklığının öngörülebilir olmasıyla beraberce yatırımcı sayısı artacaktır"
İş Bankası Genel Müdürü Aran, devletimizde yatırımcıların tasarruflarının tahminî yüzdelik 78’inin averaj vadesi 40 haset aşmayan mevduatta oluştuğunu, pay senetlerinin payının ise yüzdelik 10’un altında bulunduğunu kaydetti.
Borsadaki paha oynaklığının faziletli ve sürekli olmasının, başta riskten mümteni yatırımcıların pay senetlerinden ırak durmasına sebep olduğuna dikkati çekici Aran, 2,5 milyona yakın yatırımcı sayısının bunun bundan sonra kırıldığının ortak işareti bulunduğunu tabir etti. Aran, paha oynaklığının öngörülebilir seviyeye inmesiyle beraberce yatırımcı sayısının ve niteliğinin şimdi da artabileceğine ayraç etti.
Hakan Aran, konuşmasında bireşimli zekanın yaşamın içerisine girdiğini, algoritmaların kapital piyasalarında alım-satım yaptığı, robofonların birikimleri yönlendirdiği, kurnaz mali sözleşmelerin imzalandığı ve sayısal paraların alınıp satılmış bulunduğu ortak ortamda değişen teknolojinin hızına hulul zorunluluğu bulunduğunu vurguladı.
Aran, iş gücünün teknolojiyle uyumunun sağlanması, iş gücü ile iş gereksinimi arasındaki pedagoji bilimi seviyesi açığının kapatılması, mali ve uygulayım bilimi okuryazarlığının artırılmasının kapital piyasaları düşüncesince de meyve aşama faydalı olacağını söyledi.
Kadınların iş gücüne katılımının artırılmasının önemine ayraç fail Aran, “Kadınların iş gücüne katılımını, girişimciliği ve girişimleri sübvanse kılmak de öngörülebilirliği organizasyon kılmak genişliğinde kıymetli. Bunları başardığımızda kapital piyasalarımızın sanayicilerimiz ve yatırımcılarımız düşüncesince iri fırsatlar barındırdığını söyleyebilirim." dedi.