İstanbul
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE), küresel yer yağı ve tabii kavara endüstrisinin en iri konferansı bulunan ADIPEC'te enerji sektörünün temiz enerji dönüşümünü elbette başaracağına müteveccih çalışmalarıyla dirim boyu muvaffakiyet ödülüne müstahak görüldü.
Dün meydana gelen ihsanıhümayun töreni sonrası AA muhabirine açıklamalarda mevcut Birol, yer yağı üreticisi devletlerin temiz enerjiye intikal mevzusundaki tutumlarına ilişkin, "Bazı yer yağı üreticisi devletler iklim değişikliğiyle mücadelede aşama atma dair davranışlarında ölçülü veya aşama çarpmak istemiyor. İklim değişikliği müzakerelerinde en ortak tomar dava çıkan konulardan biri bu. Bazı devletler ise temiz enerjiye geçişin önlenemez bulunduğunun farkındalar ve bundan sonra bu hakikatı bildirme ederek ekonomilerini buna gereğince izleyeceği yolu göstermeye çalışıyorlar. Özellikle yer yağı üreticileri için temiz enerji dönüşümünde aşama atmaları dair yaptığım önderliği taltif ettiler ve BAE İklim Değişikliği hususi Elçisi Sultan Ahmed Al Jaber'den bu ödülü aldım. Böyle ortak ödülün baş döndürücü ehemmiyetli bulunduğunu düşünüyorum zira yer yağı üreticisi devletlerin temiz enerji dönüşümüne müteveccih ortak liderlik düşüncesi için arayış zarfında olduklarını gösteriyor." sanarak konuştu.
Birol, Orta Doğu'daki nice ülkenin ekonomisinin yer yağı gelirlerine ilişkin bulunduğunu anımsatarak, yer yağı gelirlerinin düşmesinin elden hesaplı değil toplumsal adına da ağır mesail doğurabileceği uyarısında bulundu.
Son 900 senenin en çirkin kuraklığı yaşanıyor
Bazı devletlerin bu hakikatı kavrayarak gelirlerini çeşitlendirmeye çalıştığını tamlayan Birol, "UAE, Katar, Umman ve Irak az daha devletler gelişimleri izlem ediyor ve petrole bağımlı ekonomilerinde yenilenebilir enerji, karbon yakalama, müvellidülma ve nişadır az daha acemi teknolojilere intikal hazırlamaya çalışıyorlar. Bu bölgelerde potansiyelleri de enikonu erdemli ve mühendislik tecrübeleri de var." dedi.
Birol, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin toptan ısınmayı elan dikçe hissettiğine dikkati çekerek şu biçimde bitmeme etti:
"Bölge dakika sonuç 900 yıldaki en çirkin kuraklığı yaşıyor. Bu sebeple fosil yakıtlardan temiz enerji alternatiflerine aceleci ortak intikal gerekiyor. Kaynak zengini devletlerin iktisat modellerindeki güzel tadilat tarihin tek çağında bulunmadığı derece mübrem görünüyor. Geleceğin geçmişten baş döndürücü elan değişik olacağını anlatmak gerek. Bu sebeple baş başa idman baş döndürücü önemli. Ekonomileri çeşitlendirme ve az karbonlu dönüşümü doğrulamak için proaktif yaklaşım hazımlı devletler ortada bilhassa geçmiş harekete geçenler değerli olabilir."
Politik istek ve izlem ihtiyacı
Birol, bu kapsamda BAE ile 2050'ye derece ülkenin temiz enerji dönüşümüne müteveccih ortak yol haritası hazırlayacaklarını dile getirdi.
Umman, Irak ve Mısır ile de bu mevzularda bu arada çalışacaklarını tabir fail Birol, "Ekonomileri fosil yakıt gelirlerine ilişkin bu devletlerde finansmanın tam biçimde temiz enerji dönüşümüne kanalize edilmesi, siyasi istek ve kesin ortak stratejinin olması lazım. Bazı devletlerde bu kesin görünüş var." sanarak konuştu.
Birol, Birleşmiş Milletler 27. Taraflar Konferansı'nın başkanlığını Mısır'ın, 28. Taraflar Konferansı'nın başkanlığını ise BAE'nin yapacağını belirterek, bunun, dikkatlerin iklim değişikliğiyle savaş ve temiz enerji dönüşümüne çekilmesi açısından ehemmiyetli bulunduğunu söyledi.
Dönüşüm için bugünün minimum 10 sert envestisman gerekiyor
Irak ekonomisinin yüzdelik 89'u yer yağı ve tabii kavara gelirlerine bağlı. Bu oran, Bahreyn ve Libya için yüzdelik 72, Suudi Arabistan için yüzdelik 69, Kuveyt için yüzdelik 67, Birleşik Arap Emirlikleri için ise yüzdelik 52 adına hesaplanıyor.
IEA verilerine göre, Orta Doğu'daki müstahsil devletlerde temiz enerji ve uygulayım bilimi yatırımları salname 16 bilyon dolar seviyesinde bulunuyor ve bu numara toptan yatırımların fakat yüzdelik 2'sini oluşturuyor. Söz konusu devletlerin toplanmış enerji talebindeki oranı ise yüzdelik 5 seviyesinde bulunuyor.
Üretici ülkelerin, temiz enerji ve teknolojileri, enerji verimliliği, az emisyonlu yakıtlar ilkin edinmek az daha dönüşüm için 2030'a derece salname 130 bilyon dolarlık envestisman yapması gerekiyor. Bu rakamın 2030 ile 2050 devri için ise salname 295 bilyon dolar olabileceği hesaplanıyor.