Üretildiği devletlerde yaşanmış bulunan giysi olayları, pandeminin getirmiş bulunduğu direkt ve bilvasıta sıkıntılar, kahve fiyatlarını yükseltti. Bu etkenlere tüketimin ve transfer maliyetlerinin çoğalması da eklenince, 2021 yılının başlangıcında 30 TL bulunan kahvenin kilo fiyatı, Aralık ayına gelindiğinde 200 TL'yi buldu.
Eskişehir'de esnafın kahve fiyat tarifelerinin mukayyet bulunduğu pano da bu zamlara kadem uydurdu. Esnaflar, tarifelerine ortak vakitler asgari 100 gramlık kahvenin fiyatını yazarken, demincek 50 gram fiyatını da ekledi.
Eskişehir'de kahve satışı karşıcı esnaf Muhammed Arslan, tahminî 6-7 aydır kahvede fiyat artışının yaşandığını kaydetti. Fiyatların elan da artacak üzere gözüktüğünü tabir fail Arslan, “Satışı 50 grama denli düşürdük, inşallah gramaj yerine elan dun düşmez. Bu kadarlık ortak miktardan dun fevk 6-7 fincan kahve çıkar. Vatandaş tabii yerine şaşırıyor, ancak meydana getirecek ortak bilinçlilik yok. Kahveye giysi vurduğundan çevre proses bu biçimde minimum 4-5 ay elan hakeza gidecek. Doların düşmesi az buçuk elan fiyatların artmamasını sağlar” laflarını kullandı.
“Don olayı, arzu artışı ve navlun ücretleri tutarları arttırdı”
Kahve fiyatlarındaki yalnızca doların aktif fiil olmadığını, bildirme arzu vakasına uyarınca de değiştiğini tamlayan aktar Koray Özkılıç, şu andaki yükselişin nedeninin dolardan ziyade, kahvenin çıkmış bulunduğu arazi bulunan Brezilya'da ağaçların giysi görmesi ve zımnında ürünün az olmasından kaynaklandığını tabir etti.
Yeni ürünün en yaklaşan Mart'ın böylecene yahut Nisan'da Türkiye'ye gelebileceğinin öngörülmesinin de fiyat artışının ortak nedeni bulunduğunu dile getiren Özkılıç, “Maalesef toptan bazda Çin'den, Brezilya'dan Endonezya'dan Türkiye'ye mevrut ortak konteynerin transfer maliyeti 5 bin dolar gibiyken, şu an bu fiyat 20 bin dolara denli çıkmak durumda. Aşırı biçimde tüketimin çoğalması ve malın taşınmasındaki ücretin çoğalmasından meydana gelen fiyat artışı yaşanıyor. Navlun fiyatı arttı. Yüzde 200-300 artma icap istemez ürünün maliyet fiyatına yansıyor. ‘Kahve tutarları 200 TL'yi geçecek' sanarak elan geçmiş de belirtmiştik. İnşallah Mart'ın sonuna denli 200'ü geçmeden toy ürüne kavuşuruz” sanarak konuştu.
“Paket kâğıtların da maliyeti yükseldi”
Direkt üründen artma başka maliyetlerin de kahve tutarları üstünde tesiri bulunduğunu vurgulayan Özkılıç, “Göz gerisi edilmemesi müstelzim ortak benek da kullandığımız, ürünün iklim almasını kırıcı alüminyum paket kâğıtların da fiyatlarının artması. mesela 30-35 TL iken şu anda 100 TL'ye denli arttı. Bu da verim fiyatının artmasına sebep oldu. Çünkü kahveyi çektiğin devir elden ağırlama etmiyorsun, mecburen 100, 200 gramlık paketlere koyuyorsun. Bu da ortak etken” dedi.
Mısra Ezginur Göçer - Kazım Ulusoy