Edirne
Kispet imalinde aksakal bulunan Bigalı İrfan Şahin'den 10 sene ilk "pehlivan pantolonu" da denilen kispet yapımını öğrenen Adem Kayın, Türkiye'de geleneksel kispet karşılayıcı mahdut ustalar ortada gösteriliyor.
Devecihan Kültür Merkezindeki atölyesinde üretimine sene boyu bitmeme fail Adem ustanın Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin yaklaşmasıyla iş yoğunluğu henüz da arttı.
Kispetin kasnak, antrepo ve paça bölümlerini Adem eli uz üretirken kip ve kamet işlemlerinde de el sanatları öğretmeni benzeri Heves Kayın asistan oluyor.
Deri, eş kocanın elinde bıçkı ve muşta kabilinden aletler kullanılarak 3 günde kispet biçimine geliyor.
"Yağlı güreşin eğer olmazsa olmazı"
Adem Kayın, AA muhabirine, kispeti dünyada insana hususi imal edilmiş en berk giysi adına tanımladı.
Kispetin pehlivanın biricik yoldaşı bulunduğunu anlatım fail Kayın, "Kispet yağlı güreşin eğer olmazsa olmazı, pehlivanın çayırda güvenilmiş bulunduğu biricik şey diyebiliriz." dedi.
- Kispete hem geleneksel bağlılaşım hem bilimsel niteliği bulunan çalışma
Kendisinin İrfan Şahin kabilinden ortak ustadan yetişek de almasıyla bu ahacık dobra ortak pozisyona geldiğini eşinin de bu yolda başarıyla yürüdüğünü vurgulayan Kayın şunları kaydetti:
"Geçmiş kültürü bugüne taşımak, bugünü geleceğe geçirmek anne hedefimiz. Kaybolmaya beniz tutmuş ortak sanatı hem yaparak tıpkı zamanda pınar kurmak düşüncesince fer sarfiyat ediyoruz. Eşim erdemli lisans tezini kispet ilişkin yazdı. Şimdi iz çalışmamız var. Kitabımız aşırı etraflıca olacak. Deri seçiminden pehlivanın ölçüsüne, kip çıkarmadan dikimine denli rastgele şeyi içerecek. Kispetin ortak kitabı olmasını istiyoruz. Bir cilt ustası bu kitabı okuyup incelediğinde kispet yapabilsin istiyoruz."
"200 senedir ayrımsız gelenekleri sürdürüyoruz"
Kayın, ustasından öğrendiği geleneksel şekilleri sürdürdüğünü dile getirdi.
Pehlivanın sefer arkadaşı kispetin önemine yer veren Kayın şöyleki bitmeme etti:
"200 senedir ayrımsız gelenekleri sürdürüyoruz. Türkiye Güreş Federasyonu elhak buna ortak kalça getirmiştir ve kispetin ölçün olması icap ettiğini belirtti. Güreşçilerin kispetleri açısından denk olması gerekiyor. Herkese güçlü, dayanabilen ve mukavemeti erdemli kispetler yapıyoruz. Kispet dana derisinden yapılıyor. Kasnak bölümünü çelimli olması düşüncesince minimum üç kıvrım deriden yapıyoruz, arada ortak 7-8 kıvrım tercih ettiğimiz oluyor. Üzerine süslemeler yapıyoruz. Paça kısımlarının makas bölümüne denli tarafını rakibin havadan tutmaması düşüncesince sertleştiriyoruz. Hazne bölümünü de pehlivanın ferahlığı açısından güzel halde yapıyoruz."
Birçok evrede eşine asistan oluyor
Heves Kayın da kispet ustası eşine asistan adına geleneksel yöntemi öğrendiğini söyledi.
Kispet yapımının edep istediğini tamlayan Kayın, "Kendi çalışmalarım el dikişi ilişkin bulunduğu düşüncesince çelim dair ortak sıkıntım yok. Ancak kispet dikişi zor, noktayı ulaştığında 7 kıvrım terzilik dikiyorsunuz. Süsleme aşamasında, kamet etabında ve tasarımlarda eşime iane ediyorum." sanarak konuştu.
Kayın, kispet ilişkin erdemli lisans emek harcaması yaparak bilimsel niteliği bulunan açıdan da çalıştığını anlatım etti.