Ankara
Döviz kurlarındaki atakları durdurmak, akan açığı dengeye getirerek enflasyonda temelli değer istikrarını iletmek amacıyla uygulanmaya başlanan Türkiye Ekonomi Modeli ile "Liralaşma stratejisi" yaşama geçirilirken, dezenflasyon periyodunun de endamsız müddette başlaması öngörülüyor.
Geçen senenin akıbet aylarında uygulamaya konulmuş olan Türkiye Ekonomi Modeli ile "Liralaşma stratejisi" çerçevesinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kabilinden Türk lirasının (TL) desteklenmesine müteveccih açık çapta önlemler alınıyor.
AA muhabirinin meydana getirdiği derlemeye göre, bu kapsamda, Bakanlık kabilinden tasarruflarını Türk lirasında değerlendiren asıl şahısların kurdaki oynaklık karşısında dulda dibine katılması amacıyla "Kur Korumalı Mevduat ve Katılma Hesabı (KKM)" ürünü uygulamaya alındı. Bu çerçevede KKM'ye bağlı maliyetin Hazinece karşılanmasına bağlı Kanun değişikliği 22 Ocak'ta yayımlandı.
Bankalardan realizasyon edilen verilere göre, 26 Ocak bakımından bu hesaplarda 146,7 bilyon vahdet bakiye, sistemde mukayyet tahminî 453 bin asıl insan bulunuyor.
Ayrıca TL'nin desteklenmesine müteveccih yerine TCMB kabilinden da döviz mevduat hesaplarının ve döviz cinsinden paydaşlık fonlarının aritmetik sahibinin talebi üstünde Türk lirası vadeli hesaplara dönüşmesi şeklinde envestisman ve paydaşlık fonu sahiplerine dayanak sağlanmasına bağlı kararlar alınarak kombinezon yapıldı.
TCMB, döviz mevduat hesapları ile değerli hesaplarından TL vadeli mevduata dönüşümün desteklenmesi düzenlemelerini yaşama geçirirken, bu kapsamda dönüşen envestisman ve paydaşlık hesabı tutarlarını mecburi karşılıktan affedilmiş tuttu. Tüzel şahısların de TL vadeli hesaplara tahavvül sağlaması şeklinde bunlara dayanak sağlanmasına değişmeyen verdi. Bankalardan realizasyon edilen verilere göre, 26 Ocak zamanı bakımından bu hesaplarda 46 bilyon lirası gerçek, 18 bilyon lirası hukuksal kişilerden iktisap etmek gibi toplanmış 63,5 bilyon vahdet kalıntı gerçekleşti. Bu sistemde mukayyet tahminî 76 bini gerçek, 6 bini hukuksal iktisap etmek gibi toplamda 82 bini fazla insan mukayyet bulunuyor.
Dolayısıyla Bakanlık ve TCMB kabilinden düzenlenen destek sunar kapsamında 26 Ocak bakımından bu hesaplarda, döviz hesaplarından dönüşen meblağ 63,5 bilyon teklik iktisap etmek gibi toplanmış meblağ 210,3 bilyon lirayı aştı. Bu bakiyede 192 bilyon lirayla asıl şahısların oranı yüzdelik 91,3 iken, 15 bilyon lirayla hukuksal şahısların oranı yüzdelik 8,7 yöresinde hesaplandı.
Liralaşma stratejisi kapsamında, düzey korumalı hesaplar ve tahavvül meydana getirilen hesaplar üstünde ön kesinti oranı el değmemiş yerine belirlenirken, döviz kurundaki oynaklık dolayısıyla fiyatlamada ağırlık canlı dış satımcı ve dış alımcı firmalara müteveccih döviz satış ihaleleri düzenlenmeye başlandı.
TL tasarrufun desteklenmesi düşüncesince Bireysel Emeklilik Sistemi’ne büyüklük yardımı yüzdelik 25’ten yüzdelik 30’a çıkarıldı.
Portföyünde ecnebi mal cinsinden dünya malı ve değerli ile öteki değerli madenler ve bunlara ait öteki kapital endüstrisi araçları mevcut fonlar dışındaki envestisman fonlarından elde edilmiş kazançların şirketler vergisinden ayrıklık edilmesi sağlanırken, dış satış ve imalat endüstri şirketlerine 1 puanlık şirketler vergisi indirimi uygulaması başlatıldı.
Yeni tensikat yolda
Bakanlık ve TCMB kabilinden yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılmasına müteveccih çalışmalara da bitmeme ediliyor.
Gelecek devirde ferdî ve kurumsal yatırımcılara müteveccih seçenek istikraz enstrümanlarının ihraç edilmesi planlanıyor.
Para ve maliye politikalarında çelimli koordinasyonun sağlanması, rekabeti ve verimliliği artırıcı strüktürel politikaların yaşama geçirilmesi eliyle enflasyonun düşürülmesi amacı doğrultusunda derneşik yerine birleşen Fiyat İstikrarı Komitesi içerisinde değer hareketleri yakından izlenirken, mal politikasının etkinliğinin hudutlu kalmış olduğu bildirme şokları yerinde alınacak tedbirler gözden geçiriliyor.