Ankara
Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yücel Yüzbaşıoğlu, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, şita mevsiminde soba, şofben ve kombilerin kullanımının artmasıyla karbonmonoksit zehirlenmelerinin çoğaldığına dikkati çekti. Doğal gaz, kömür kadar yakıtların yanmasıyla ortaya çıkan karbonmonoksit gazının yanıcı ve zehirleyici bulunduğunun altını çizen Yüzbaşıoğlu, "Karbonmonoksit, boyasız ve kokusuz ortak doğal kavara yer aldığı düşüncesince ev ve iş noktayı kadar mestur ortamlarda yayıldığında ayırt edilemiyor. Bu sebepten karbonmonoksite 'sessiz katil' diyoruz. Bu gazı soluyanlarda öksürük kadar belirtiler de olmuyor fakat doğal kavara kana karışarak kişiyi oksijensiz bırakıyor. Bu da maatteessüf ölümle sonuçlanabilen zehirlenmelere sefer açıyor." dedi.
Yüzbaşıoğlu, karbonmonoksitin soba, şofben ve kombilerin bacalarının tıkanması yahut çekişinin azalması kararında hariç atılamadığını belirterek şu uyarılarda bulundu:
"Sobalı evlerde, yatmadan evvela sobaya kömür arttırma edilmemesi ve sobaların söndürülmesi gerekiyor. Kullanılan yakıtın standartlara akıllıca olması ehemmiyet taşıyor. Ayrıca sobaların çok doldurulmaması, bacasının çekişini azaltacak ortak tıkanmanın olmaması nedeniyle ve borularının sızdırmadığından güvenli olunması gerekiyor. Banyolardaki şofbenlerin bacalarının da yanmayla ortaya çıkan karbonmonoksit gazının atılması düşüncesince dışarıya açılması gerekiyor."
"Kombinin yer aldığı odalarda pencerelerdeki menfezler kapatılmamalı"
Ev yahut ofislerde kombinin yer aldığı odalarda pencerelerdeki menfezlerin kapatılmaması icap ettiğini vurgulayan Yüzbaşıoğlu, şunları söyledi:
"Kombinin bulunmuş yer aldığı yerdeki menfezler, 'soğuk geliyor' niteleyerek kapatılabiliyor. Kombiler, yanmaya başladığında ortamdaki müvellidülhumuza azalıyor, müvellidülhumuza azalmasıyla beraberce karbonmonoksit üretimi artıyor. Pencerelerdeki menfezler yardımıyla içeriye yeniden müvellidülhumuza girmesi sağlanıyor. Bu sebepten menfezlerin kapatılmaması ehemmiyet bildirme ediyor. Herhangi ortak kaçak yerinde ise menfezler mestur ortamdaki doğal kavara yoğunluğunun artmasını önlüyor."
"Lodoslu havalarda şimdi titiz olunmalı"
Yüzbaşıoğlu, rüzgarlı havalarda karbonmonoksit zehirlenmesine huzur şimdi titiz olunması icap ettiğini dile getirerek "Lodosun yer aldığı rüzgarlı havalarda bacadan doğal kavara çıkışı emeksiz olmaz. Dolayısıyla bacadan çıkamayan doğal kavara art teperek yeniden eve gelebilir. Bu sebepten şimdi titiz olunması, lodoslu havalarda mümkünse soba yakılmamasını öneriyoruz. Ayrıca evlerdeki havalandırma menfezlerinin kapatılmaması da gerekiyor." dedi.
Yaşlı, bebek ve gebeler ile ihtisas ve akciğer hastalarının karbonmonoksit zehirlenmelerinde erdemli riskli grupta olduklarını tamlayan Yüzbaşıoğlu, "Karbonmonoksit zehirlenmelerinde çoğunlukla baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, hab hali, halsizlik, müşahede bozukluğu ve döş ağrısı kadar özellikli sıfır belirtilerle karşılaşıyoruz. Kişiler bu belirtileri enflüanza kadar hastalıklara benzetebiliyor. Dolayısıyla rastgele ortak şek yerinde titiz olunması gerekiyor. Zehirlenme durumlarında genel anlamda fasile bireylerinin hepsi etkilendiği düşüncesince ailenin kaybedilmiş yer aldığı felaketlerle karşılaşabiliyoruz." dedi.
"Zehirlendiğinden şüphelenilen şahıslar hızlıca dışarıya çıkartılmalı"
Yüzbaşıoğlu, karbonmonoksit zehirlenmesinden şüphelenilen hallerde yapılması gerekenlere bağlı şunları kaydetti:
"Karbonmonoksit zehirlenmesinden şüphelenildiğinde evvel kendisine evin, bap ve pencereler açılarak ortak an evvela havalandırılması gerekiyor. Daha sonradan zehirlendiğinden şüphelenilen insanların hızlıca dışarıya çıkartılması ve bembeyaz iklim almalarının sağlanması gerekiyor. Bu tam 112 Acil Çağrı Merkezi aranarak hastaların ambulansla en DOĞRU çabuk servise götürülmelerinin sağlanması gerekir."
Doç. Dr. Yücel Yüzbaşıoğlu, vatandaşlara soba, şofben ve kombilerin bakımlarını derneşik yaptırmaları, doğal kavara sızıntısı yahut ocak tıkanıklığından şüphelendiklerinde hevesli bireyleri çağırmaları tavsiyesinde bulundu.