Kocaeli
Kartepe ilçesinde 13 bin metrekarelik bölgede oturmuş bütünleşmiş atılmış art inkılap tesisinde, lityum, kobalt, nikel, manganez ve grafit kabilinden kıymetli madenlerin ayrıştırılarak kabak özdek biçimine getirilmesi düşüncesince 5 sene evvela AR-GE emek vermesi başlatıldı.
Bu kapsamda envestisman yaparak içerisinde acemi birlikte kasılma kuran işletme, emlak içi ve dışından realizasyon edilen atılmış elektrikli araç bataryalarının içerisindeki kıymetli madenleri ayrıştırarak art dönüştürüyor. Değerli madenlerin kabak özdek adına kimya ve seramik sektöründe kullanılması amaçlanıyor.
"Dünyada bu mevzuyla ilgilendiren ağırbaşlı yatırımlar var"
Exitcom Recycling Genel Müdürü Murat İlgar, AA muhabirine, Türkiye ve Almanya'da elektronik atık, data imha, piller ve elektrikli araç bataryalarının art dönüştürülmesiyle ilgilendiren icraat yaptıklarını söyledi.
İlgar, elektrikli vasıtaların evren yollarında yerini almaya başladığına ayraç ederek, "Ülkemizde de Togg var. Yakın sürede bu vasıtaların sayısının artacağını düşünüyoruz. Belli birlikte devir sonraları bu araçlardan atılmış piller çıkacak. Burada acemi tesisimizde bununla ilgili ek envestisman yapıyoruz. Bu çıkan atılmış pillerin art dönüşümünü yapmış olup bunun içerisindeki kobalt, lityum, mangan, nikeli kazanıp yeniden kabak özdek biçimine sağlamak istiyoruz." diyerek konuştu.
Elektrikli araçlarda genellikle lityum-iyon pillerin kullanıldığını kail İlgar, elektrikli araçlarda maliyetin yüzdelik 40'ını bu pillerin oluşturduğunu dile getirdi.
İlgar, bu pillerin içre de kobalt, lityum, mangan, nikel ve grafit kabilinden kıymetli madenlerin olduğunu belirterek şöyleki bitmeme etti:
"Bugün kobalt Kongo'dan, lityum Avustralya-Şili'den, grafit Çin'den çıkar. Bunların hepsini art dönüşümden elde edebiliyorsunuz. Dünyada bu mevzuyla ilgilendiren ağırbaşlı yatırımlar var. Gerek AB ister ABD ve Çin olsun bu kabak maddeleri kendilerinde toplayıp -bunu yer yağı kabilinden düşünebiliriz- bu kabak maddeleri yeniden çıkarıp batarya üreticilerine satmayı düşünüyorlar. Bu kabak özdek kimdeyse erte elektrikli ara bulucu çoğaltma gücü de onda olacak zira bugün siz elektrikli arabanın motorunu, kaportasını, elektroniğini, pilini imal edebilirsiniz ancak pilin kabak maddesi elinizde bulunmadığı devir o kırma üretemezsiniz. Şu anda TÜBİTAK destekli 2 projemiz var. Tesisimizde üretime başladık. Yeni birlikte ek envestisman yapıyoruz. Orada elan iri istihsal yapmayı düşünüyoruz."
"2028 senesinde hayattaki bulunan lityum rezervleri üretimi karşılayamayacak"
AB'nin yönetmeliklerle 2030'da üretilecek araç pillerinin yüzdelik 4'er kobalt ve lityum edinmek neredeyse art dönüşümden kullanılması zorunluluğu getirdiğine dikkati çekici İlgar, "Bu 2035 senesinde yüzdelik 10-12 seviyesine çıkacak. 2028 senesinde hayattaki bulunan lityum rezervleri üretimi karşılayamayacak. Bu sebeple AB, ABD ve Çin ağırbaşlı açıdan batarya üretimine ve bu kabak maddeyi hazırlık düşüncesince art dönüşüme çok ehemmiyet gösteriyor. Bu özdek diyar düşüncesince de eleştiri ve önemli birlikte konudur. Özellikle AB vatanlarında Rusya-Ukrayna Savaşı'ndan sonraları ortaya çıkan erke krizi dolayısıyla bu mevzuda bilyon dolarlık yatırımlar yapılıyor. Ülkemizde de bizim kabilinden şirketlerin önünün açılmasını arzu ediyoruz." dedi.
Murat İlgar, bitirdikleri üretimin önemine ayraç ederek, "Elektrikli araç pillerinin art dönüşümünden eleştiri kabak maddeyi Türkiye'de geçmiş el yaptık. 300 milyon teklik acemi yatırımla, ki bu miktar gitgide 400 milyona da çıkacak, Türkiye'de ve Avrupa'da önemli tesisler ortada olacağız." diyerek konuştu.