Atatürk'ün direktifiyle cephede müşterek Türk kadını: Üsteğmen Kara Fatma

Milli Mücadele'nin eş kahramanlarından, cesaretiyle maruf "Kara Fatma" lakaplı Fatma Seher Erden, vefatının 67. sene dönümünde hayırla yad ediliyor.

Yaşam - 2 yıl önce

İstanbul

Sivas Kongresi bitmeme ederken Atatürk ile ahbaplık etmek düşüncesince İstanbul'dan vapurla Samsun'a, ordan da Sivas'a güzeşte Erden, muharebeye iltihak arzusunu dile getirmesi dair Gazi'nin izniyle Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi'nde uğraş verdi. Milli Mücadele çağında Rum ve Ermeni çetelerine erinç muharip Fatma Seher Hanım, yekûn 350 yabanlık müfrezeyi yönetti.

Nüfus kayıtlarındaki adı "Mahi" bulunan Fatma Hanım'ın er benzeri Sarıkamış'ta martir oldu. Fatma Seher Hanım, cesaretinden çevre gözü kişmiri yer aldığı düşüncesince Atatürk çeşidinden "Kara Fatma" diyerek anılır.

Savaşta kazanılmış yer aldığı başarılardan çevre domestik ve ecnebi nice kaynakta anılan Fatma Seher, Amerikan New York Times gazetesinin manşetinde "Orduda Savaşan Türk Kadını Teğmenliğe Yükseldi" başlığıyla toprak aldı.

Sovyet Rusya'nın Türkiye'de mevcut diplomatları ortada toprak meydan Semyon Ivanoviç Aralov'un da dikkatini çekici Kara Fatma'dan Aralov'un "Bir Sovyet Diplomatının Türkiye Anıları, 1922-1923" isminde kitabında şöyleki bahsedildi:

"Birkaç kere elçiliğimize cenkçi bayanlardan çeteci Fatma Çavuş da gelmişti. Fatma Çavuş, indinde çetenin başlangıcında bulunuyordu. Yunanlarla ve asilerle dövüşmüştü. Fatma Çavuş, endamsız boylu, zayıf, çevik yüzlü, kişmiri gözlü, yaşlıca indinde kadındı. Bir defasında gine indinde çeteci bulunan ve annesiyle beraberce savaşlara eklenen oğlu ile elçiliğe geldi. Fatma'nın sırtında yağız etraflıca indinde ceket, ayağında tahrilli indinde etek vardı. Belindeki açık kuşağında tüfek mermileri, kama, omzunda da kayış görünüyordu. Elçiliğimize etraflıca boylu, aklık vücutlu indinde çeteci de gelirdi. O sıralarda misafirimiz mevcut isminde sanlı Rus kılık sanatçısı Y. Y. Lansere'den bu çeteci ile Fatma Çavuş'un portrelerini yapmasını dileyiş ettim. Resimlerinin yapılmalarına razı oldular."

Maaş bağlanması düşüncesince anayasa teklifi

Askerliğe onbaşı şekilde süregelen Fatma Seher Erden, üsteğmen rütbesiyle zahmetli he fakat maddesel güçlükler yaşamaya başladı.

Yeni Gün dergisinde 1933'te "Kara Fatma Rus Manastırı'nda" röportajı toprak alırken, Kadın Gazetesi'nde 1950'de "Kara Fatma Yardım Bekliyor" haberi yayımlandı.

Ekonomik sorunlarla uğraş fail Fatma Hanım, Başvekalet Yüksek Makamına indinde arzuhâl yazarak maddesel durumunun güzel olmadığını anlattı. Bu dilekçeden 10 sene sonradan 1954'te Kars mebusu Tezer Taşkıran ve Rize mebusu İzzet Akçal'ın Fatma Hanım'a yurtsal işlev tertibinden naşi mahiye bağlanması düşüncesince anayasa teklifinde bulunması dair mahiye bağlandı.

TBMM tutanaklarında toprak meydan bilgilerde verilen öneri şöyleki toprak aldı:

"Mucip Sebepler: Milli Mücadele'ye 350 alperen forvet ile müşareket ederek 18'inci fırkanın 20'nci Hücum Taburu Süvari Bölüğü kumandanlığını yapmış ve bu işlev mukabili namına 'milis subayı' unvanı mevdu bulunan Erzurumlu Milis Kara Fatma'ya yaşlarının 70'i aşması, namına bakacak on paralık kimsesi bulunmaması, nedeniyle halen İstanbul'da indinde kulübede yaşamakta ve iri indinde yoksulluk zarfında kıvranmaktadır. Bu alp kadın, yurtsal işlev tertibinden mahiye tahsis düşüncesince Büyük Millet Meclisinin atıfetine sığınmıştır. Bütçe Komisyonuna verme buyrulmak az daha Yüksek Reisliğe sunulur."

Kasımpaşa Gülhan Sokak 13 numarada durma etmiş yer aldığı tamlanan tutanakta, Bütçe Komisyonunun onayıyla Kara Fatma'ya yaşamda bulunmuş yer aldığı müddetçe yurtsal işlev tertibinden ayda 170 teklik mahiye bağlandığı aktarıldı.

Hayatının sonuç günlerini Darülaceze'de nâkil Kara Fatma, 11 günce hayat mücadelesinin peşi sıra 2 Temmuz 1955'te yaşama gözlerini yumdu.

"Düşmana iri zayiat verdirdi"

Kocaeli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Esma Torun, AA muhabirine, "Kara Fatma" adıyla maruf Fatma Seher Hanım'ın gerçek soyadının "Savaşır" bulunduğunu söyledi.

Bazı kaynaklarda Fatma Seher Hanım'ın soyadının "Erden" diyerek geçtiğini dile getiren Torun, "Fatma Seher Hanım'ın ulusal mücadeleye iltihak arzusunun sebebi vatanın nehiy edilmiş olmasının verdiği iri acıdır. İşgal edilen ve parçalanmaya çalışılmış bulunan Anadolu halkının içerisinden çıkan Fatma Seher Hanım, kurmuş yer aldığı çetesiyle Kuvayımilliye güçlerine katılmıştır. Özellikle Kara Fatma çetesi Bolu, Kocaeli, Bursa bölgelerinde hem silahlı kuvvetleriyle düşmana ciddi zayiat verdirmiş, İzmit'in kurtuluşuna ehemmiyetli dayanak verdikten sonra, Sakarya ve Büyük Taarruz'a katılmıştır. mühim katkılar sağlamıştır." dedi.

Fatma Seher Hanım'ın yalnızca kabadayı yurtsever Türk hanımı olmadığını, ayrımsız sürede aylığını Kızılaya bağışlayacak derece da mualla fahri indinde insanoğlu bulunduğunu anlatım fail Torun, Fatma Seher Hanım'ın Gazi Atatürk ile görüşmesini ise şöyleki aktardı:

"Savaşa indinde an evvela katılmaya değişmeyen sağlayan Fatma Seher, Sivas’ta Mustafa Kemal ile görüşebilmek düşüncesince kusursuz 3 devir süresince ayrışık kılıklara girerek kesiksiz onu izlem etmiştir. Üçüncü devir Mustafa Kemal'i indinde davete giderken ele geçirmiş ve İstanbul'dan buraya onunla bahsetmek düşüncesince geldiğini ve indinde çağ güçlü olsa kendisini dinlemesini istemiştir. Bu ısrar karşısında Mustafa Kemal, yolu üstündeki ıvır zıvır indinde lokantaya oturtmuş ve onun ne istediğini anlamaya çalışmıştır. Fatma Seher Hanım gözlerinden cari hunriz yaşlara aldırmayarak, Mustafa Kemal'in ayaklarına kaçınık ve 'Bu ermiş vatanı kurtaracak sensin, dört başı mamur budun senin emrini bekliyor' demiştir. Mustafa Kemal, onu ellerini yakalayıp yerden kaldırmış, adını, ağababa binip binmediğini, tabanca kullanıp kullanmadığını, savaştan korkup korkmadığını sormuştur. O da isminin Fatma olduğunu, ağababa binip tabanca kullanabildiğini anlatıp 'Muharebe bana düğündür Paşam' demiştir. Mustafa Kemal yurt düşüncesince her şeyi hücre meydan Fatma Seher Hanım'ı tarihteki avrat kahramanlara oranlayarak 'Şu dakikada dört başı mamur hanımlarımız senin kabilinden olsa idi Kara Fatma' diyerek, alnından öpmüştür. Fatma Seher Hanım, bu andan itibaren isminin 'Kara Fatma' şekilde değiştiğini, Mustafa Kemal'in namına 'sıkışık halde işine yarar' diyerek yazılmış indinde doküman verdiğini, 'bir an önceki İstanbul'a git ve elden işe başla' söylediğini anlatmaktadır. Sevincinden deliye dönmüş lakin hiç kimseye indinde obje söylemeden elden İstanbul'a akım etmiştir. İstanbul'a erişince çevresinde güvenilmiş yer aldığı delikanlıları biriktirerek 15 yabanlık indinde çete kurmuştur."​​​​​​​

Haftanın Öne Çıkanları

Kadın Milli Voleybol Takımı yarı finalde

2022-07-01 00:03 - Spor

Bilek güreşinde evren şampiyonu bulunan paralimpik sporcu, atletizmde muvaffakiyet istiyor

2022-06-25 13:02 - Spor

Scholz: G7 devletleri üstesinden gelmemiz müstelzim halihazırdaki krizlerden akıl duyuyor

2022-06-26 19:04 - Ekonomi

Sahte güneş gözlüklerini orijinalinden fark etmek çok zor

2022-06-26 11:03 - Sağlık

Dört bebek annesi azmetti, darülfünun eğitimini tamamladı

2022-06-26 13:04 - Yaşam

"Uluslararası Levent Vadisi Dağ Bisiklet Yarışı" Malatya'da başladı

2022-06-26 15:02 - Spor

Koruyucu aile olma arzuları engel tanımadı

2022-06-29 15:03 - Yaşam

Milli güreşçiler Feyzullah Aktürk, Samet Ak ve Fatih Erdin sim madalya kazandı

2022-06-29 00:03 - Spor

73 yaşında üniversite mezunu oldu, kep fırlattı

2022-06-29 13:05 - Eğitim

Türkiye Büyükler Atletizm Şampiyonası'nın önce haset tamamlandı

2022-06-26 01:03 - Spor

İlgili Haberler

Şanlıurfa'da esirgeme altındaki ceylanlar depremi kayıpsız atlattı

13:06 - Yaşam

Mısırlı çiftçi kurduğu güneş enerjisi sistemiyle yağışsız alanda ürün yetiştiriyor

12:08 - Yaşam

Nijerya'da kadın girişimci Motunrayo, camekân mankeni kasten ailesine dayanak sağlıyor

21:07 - Yaşam

Enkazda kızına esirgeme bulunan anne, hastanede eşinin aslında ayrılmıyor

20:07 - Yaşam

Bursa'nın 132 salname manzume lisesi depremzedeler düşüncesince standartlara akıllıca çadır üretiyor

19:06 - Yaşam

Günün Manşetleri