Artvin
Artvin'in coğrafi işaret tescilli ürünleri "Laz böreği" ve "hamsili ekmek", civar hanımlarına istihdam kapısı oldu.
Hopa Ticaret ve Sanayi Odasının (TSO) girişimleriyle Artvin'in en ehemmiyetli yerel lezzetlerinden Laz böreği 6 Ocak 2019'da "Hopa Laz Böreği", hamsili ekmek ise 24 Eylül 2021'de "Hopa Hamsili Ekmeği" adıyla Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillenerek coğrafi işaret vesikası aldı.
Coğrafi işaretli mamüllerin cimri üretimle ekonomiye kazandırılması ve alanda istihdam sağlanması şartıyla Hopa TSO öncülüğünde "Sınır Sorumlu Hopa Girişimci Kadınlar Kooperatifi" kuruldu.
Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) ve Hopa TSO iş birliğiyle kısaca 350 bin teklik bütçeyle kaza merkezinde oluşturulan imalathanede 2 ay ilkin üretime başlandı.
İmalathanede, birleşke çatısı altındaki 15 kadının ürettiği Laz böreği ve hamsili ekmek satışa sunuluyor.
Hopa TSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Akyürek, AA muhabirine, yerel lezzetlerin coğrafi işaret tescil vesikası almasının, ürünün eklenmiş değerinin artmasında baş döndürücü ehemmiyetli birlikte sebep bulunduğunu söyledi.
Son senelerde coğrafi işaretin öneminin henüz dobra anlaşılmasıyla baş döndürücü çabuk biçimde alanda bedel sunma fail mamüllerin tespiti düşüncesince emek vermek yaptıklarını özetleyen Akyürek, geçmiş adına Laz böreğinin, arkası sıra hamsili ekmeğin coğrafi işaret tescilini aldıklarını belirtti.
Akyürek, coğrafi işaret aldıktan sonraları bu lezzetlerin sınai birlikte verim durumuna getirilip semt ekonomisine ve istihdamına katkıda bulunulmasının önemine işaret ederek, laflarını şu biçimde sürdürdü:
"Biz de avrat kooperatifi kurup coğrafi tescil aldığımız bu mamüllerin üretimini yaparak ekonomiye kazandırıyoruz. Bu mahsulat hanımefendilerin elinde birlikte bellik durumuna gelmiş şekilde Hopa'dan tamamı Türkiye'ye ve dünyaya tanıtılacak. Yeni verim belirleme çalışmalarımız bitmeme ederken 2022 senesinde hamsili ekmeği Brüksel'e taşıyarak evren markası durumuna gelmek düşüncesince emek vermek başlattık."
"Artık günce üretimimiz var"
Kısa müddette tanınır bir vaziyete mevrut kooperatifin bölgeden ve değişik illerden siparişler aldığını aktaran Akyürek, "Önceden dü ürünün ilçeye mevrut rastgele birlikte yurttaş kabilinden tadılabilmesi düşüncesince birlikte ev hanımına hususi ısmarlama verilmesi gerekiyordu. Artık günce üretimimiz var. Bu verim birlikte telefonun ucunda, talip istediği denli alabilir. Bu 3 sene ilkin birlikte hayaldi." sanarak konuştu.
Akyürek, Laz böreğinin üretildikten sonraları 72 saatte, hamsili ekmeğin ise 5 devir süreyle dil rahatlığıyla tüketilebileceğini tabir ederek, "Buradan Türkiye'nin ciharıyek yanına ısmarlama göndermeye başladık. Türkiye'nin en ırak noktasına 24 saate ulaşıyoruz." dedi.
Kadınların buradan elde etmiş olduğu gelirle fasile ekonomisine katkıda bulunduğunu, kazançlı özgürlüğüne kavuştuğunu vurgulayan Akyürek, üretime dahil olan hanımlar ile alın teri dökenlere teşekkürname etti.
Üretim önleyen bayanlardan Ayten Demirbaş, kooperatifin müessis üyelerinden bulunduğunu söyledi.
Hem Laz böreği bununla beraber hamsili ekmeğin Karadeniz mutfağının elzem lezzetlerinden olduğuna işaret fail Demirbaş, "Bu dü ürünü atalarımızdan aldığımız tariflerle doğacak nesillere taşımayı hedefliyoruz. Hopa'ya haricen mevrut turistlerin bu lezzeti tatmadan gitmesini istemiyoruz." ifadesini kullandı.
Demirbaş, burada çalışmaya başlamadan ilkin ev kadını bulunduğunu belirterek, "Kooperatifin kurulmasıyla 15 avrat burada el ele verdik. Burada hem coğrafi işaretli ürünlerimizi geçmişten geleceğe taşıyoruz bununla beraber mamüllerin satışını yapmış olup servet kazanıyoruz. Kadının elinin değdiği değme bilinçlilik güzelleşir. Bunu burada birlikte kere henüz kanıtladık." sanarak konuştu.
"Geçmişi 200 yılı bulan tarifi uyguluyoruz"
Neziha Topaloğlu ise Laz böreği ve hamsili ekmek imalinde geçmişi 200 yılı bulan tarifi uyguladıklarını anlattı.
"Sadece Laz böreği ve hamsili ekmek yapmıyor birlikte zamanı de yaşatmaya çalışıyoruz." diyen Topaloğlu, üretime başlamadan ilkin Hopa Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünce oluşturulan kursta hem hamsili ekmeğin bununla beraber Laz böreğinin yapımını aslına makul öğrendiklerini ve eli uz olduklarını aktardı.
Topaloğlu, üretimde saf ve uzvi mahsulat kullandıklarını kaydederek, "Hamsili ekmeğimiz baş döndürücü erke verici birlikte besin. İçinde yeşillik var. Balık var. Bu sebepten her insanın dimdik biçimde tüketeceği birlikte ürün." dedi.